ژان لوک گدار ژاپنی درگذشت

 این دانشجوی سابق رشته حقوق و فعال چپ گرا، در تقابلی آشکار با آنچه «نجابت بزدلانه»ی سینمای ژاپن دوران پس از جنگ جهانی دوم می خواند فیلم می ساخت. جایی گفته بود: «نفرت عمیق من از سینمای ژاپن مشتمل بر تمام اجزای آن می شود.» معروف است که اوشیما زمانی استفاده از رنگ سبز را در فیلمهای خود ممنوع کرده بود. آنطور که گزارش شده، او این رنگ را بیش از حد آرامش بخش برای هر گونه تاثیرگذاری می دانست.

منتقدان بین المللی اوشیما را پاسخ سینمای ژاپن به ژان لوک گدار می دانستند. اوشیما اولین فیلم خود موسوم به «شهر عشق و امید» را در سال 1959 ساخت و بعد از آن بود که با ساخت چند درام سیاسی در دهه شصت، که همگی از لحاظ فرمی بدعت گذارانه و غالبا منعکس کننده خشم فزاینده‌ی سازنده اش بودند، برای خود اسم و رسمی به هم زد. «مرگ با طناب دار» (1968) انتفادی تند و تیز از مجازات اعدام و نژادپرستی نهادینه شده بود و «تشریفات» (1971) با نگاه طنزآلود و گزنده اش به مراسم عروسی یک خانواده بورژوا از دیگر فیلمهای درخور تامل اوشیماست.

دیگر فیلمهای مهم او شامل «کریسمس مبارک آقای لارنس» با بازی دیوید بووی و تاکیشی کیتانو و درباره تقابل فرهنگ های شرق و غرب در قالب داستان نظامیان انگلیسی و ژاپنی در یک زندان، و نیز فیلم تحسین شده و غریب «ماکس، عشق من» با بازی شارلوت رمپلینگ بود؛ فیلمی که در آن همسر یک دیپلمات شیفته یک شامپانزه می شود. اوشیما برای فیلم «امپراطوری احساس» جایزه بهترین کارگردانی را از جشنواره کن 1978 گرفت؛ جایزه ای که به گواه بسیاری تجلیل و بزرگداشتی بود با تاخیر و نه برای این فیلم که برای شاهکار دو سال قبلش «در قلمروی احساس».

اوشیما بیش از همه با «در قلمروی احساس»، شناخته می شود. این آمیختن استثنایی جنسیت و سیاست بر اساس داستانی واقعی در ژاپن دهه سی ساخته شد و جنجال برآمده از صحنه های بی پروای آن بخشی از تاریخ سینما است. نمایش آن در ایالات متحده ممنوع و برای نمایش در انگلستان سلاخی شد و هنوز هم که هنوز است نمایش نسخه اصلی فیلم در ژاپن ممنوع است. «در قلمروی احساس» با نمایش در تلویزیون پرتغال هم جنجال آفرین شده بود؛ جنجالی که البته یک سویه و صرفا در راستای نکوهش فیلم نبود تا آنجا که اوریکو دایاس نوگوئیرا، کشیش وابسته به کلیسای کاتولیک رم و اسقف اعظم براگا در آن زمان، زبان به تمجید از فیلم گشود و اذعان کرد که تماشای ده دقیقه از این فیلم بیش از تمام آنچه در سرتاسر زندگی اش آموخته برایش آموزنده بوده است.