آشنا: حیف که احسان علیخانی پرحرف است و مجرد! + تصاویر

 نشست نقد و بررسی «ماه‌ عسل» با حضور عوامل این برنامه و جمعی از مردم امروز (28 مردادماه) و با حاشیه‌های فراوان در فرهنگسرای رسانه برگزار شد.

احسان علیخانی،‌ فضل‌الله شریعت پناهی (مدیر گروه اجتماعی شبکه‌ی سه) ،‌ سیدتقی سهرابی (مدیرکل روابط عمومی صداوسیما)، محمدحسین لطیفی (کارگردان) و دکتر حسام‌الدین آشنا (استاد دانشکده‌ی فرهنگ و ارتباطات) در این نشست که اجرای آن را مرتضی جمشیدی برعهده داشت، حضور داشتند.

دکوری که احسان علیخانی می‌خواست رنگی نباشد
احسان علیخانی از دکور برنامه‌ ماه‌ عسل 90 شروع کرد و گفت: در «ماه عسل» 90 ایده‌ ساده برای دکور داشتیم و دکوری شبیه صحنه‌ تئاتر را طراحی کرده بودیم. آن زمان دوست داشتم برای اولین‌بار این اتفاق بیفتد که جلوی تلویزیون یک پرده باز شود، قصه‌ای روایت شود. اما در «ماه عسل» 92 فضای بیشتری داشتیم، زمین را کندیم، فضا را برای صدا و نور آماده کردیم و شاید نزدیک دوماه برای ساخت این دکور وقت گذاشتیم.

احسان علیخانی در ادامه افزود: آنچه در طراحی دکور برای من اهمیت داشت، این بود که حتما عمق داشته باشد، چون ما در خیلی از دکورهای برنامه‌های تلویزیونی، عمق نداریم و همه‌چیز تخت است و نکته‌ی دیگر که برایم مهم بود، این بود که در دکور خیلی تنوع رنگی نداشته باشد، چون تنوع رنگی، ذهن مخاطب را دچار سردرگمی می‌کند. در واقع، دکور برنامه را طوری طراحی کردیم که جلوی مهمان به‌جز من، چیز دیگری نباشد که بخواهد ذهنش را درگیر کند. خیلی از مهمان‌های ماه عسل 92 بعد از اتمام گفتگو فکر می‌کردند هنوز برنامه شروع نشده چون روبروی آنها هیچ چیزی به غیر من  دیده نمی‌شد

علیخانی در بخش دیگری از صحبت‌هایش با اشاره به این‌که 30‌، 40 درصد مهمانان «ماه عسل» 92 تا کنون به تهران نیامده بودند، بیان کرد: این افراد در رسانه‌ی ملی ما سهم دارند.

امروز همه مردم مجیدیه دعایت کردند
در میانه‌های نشست، کلیپی از پیدا شدن محمد طاها پسر بچه گمشده‌ ماه عسل برای حاضران پخش شد که پس از آن، علیخانی درباره‌ آن گفت: من چند روز مردد بودم که دزدیده شدن محمد طاها را در برنامه اعلام کنم، اما دیدم مادرش خیلی بی‌تابی می‌کند. به همین دلیل، این مسأله را صادقانه بیان کردم و خدا را شکر می‌کنم، از آن فرد نیز با هر شکلی که هست تشکر می‌کنم، چون با کارش باعث شده است که در این خانواده معجزه رخ دهد.

پس از این کلیپ و صحبت‌های علیخانی یکی از حاضران در جلسه بلند شد و خطاب به مجری ماه عسل گفت: من یکی از همسایگان خانواده محمدطاها هستم امروز در محل مجیدیه همه حرف‌ها درباره پیدا شدن محمدطاها و تو بود و همه دعایت می‌کردند.

کارگردان دودکش: آمده‌ام بگویم احسان ماه عسل را ادامه دهد و قدرش را بدانیم
محمدحسین لطیفی کارگردان دودکش یکی از حاضرین در این نشست بود که در صحبت‌هایی کوتاه درباره ماه عسل و احسان علیخانی گفت: متأسفم که به‌خاطر مشغله‌ کاری در رمضان، از دیدن همه‌ قسمت‌های ماه عسل محروم بودم. شاید خیلی‌ها فکر کنند تولید برنامه‌ای مثل ماه عسل خیلی ساده است؛ اما بسیار بسیار کار سختی است و از احسان تشکر می‌کنم که همزمان هم کارگردانی قصه‌ای روی صحنه را برعهده دارد و هم اجرا را. به نظرم خودش هم باید شکرگذار خداوندی باشد که این توانایی را در او نهادینه کرده است.

لطیفی در پایان صحبت‌های خود گفت: مسوولان که در تلویزیون اجازه‌ی ساخت چنین برنامه‌ای را به احسان می‌دهند، دستش را بازتر بگذارند، آدم‌هایی را مثل احسان که جلوی دوربین با صداقت حضور می‌یابند، باید قدر بدانیم.

پس از صحبت‌های کارگردان دودکش احسان علیخانی به تشکر از وی پرداخت و با تعریف خاطره‌ای از سفر حج با لطیفی گفت: ما دو جنبه‌ی تألیفی داریم، چه در نوشتن و چه در برنامه‌سازی، خیلی از ما عادت داریم موضوعات ساده را برای مردم پیچیده کنیم، اما لطیفی اثبات کرده است که موضوعات پیچیده را به‌شدت ساده بازگو می‌کند.

دکتر حسام‌الدین آشنا که از اواسط برنامه به جمع حاضرین پیوست، با بیان اینکه کمی هم نقد کنیم تا دست‌کم به عنوان این نشست نزدیک شویم، گفت: وقتی از وظایف و کارکردهای رسانه‌ها صحبت می‌شود، درباره‌ بسیج‌گری اجتماعی خیلی جدی صحبت می‌شود، یعنی تلویزیون باید بتواند در یک زمان خاص همه‌ افکار عمومی را حول یک مسأله تجمیع کند. بحث امروز دنیا این است که آیا تلویزیون وظیفه‌اش بسیج‌گری اجتماعی‌ است؟ سوال دیگری که مطرح می‌شود این است که آیا ماه عسل را آغاز یا تداوم یک جنبش اجتماعی می‌توانیم تلقی کنیم یا برای یک لحظه‌ تاریخی و یک بازه‌ی زمانی یک‌ماهه است؟ اگر رویکرد تلویزیون به سمت تداوم یک جنبش اجتماعی باشد و ماه عسل به این سمت برود، باید به این تلویزیون و برنامه، آفرین گفت.

آشنا اظهار کرد: تلویزیونی که 30 شب با احساسات، بمباران می‌کند، باید در طول سال پهن شود یا با شدت کمتر و استمرار بیشتر، جنبش اجتماعی ایجاد کند. گاهی استانداردهای اخلاقی را چنان بالا فرض می‌کنند که حتی فردی مانند آیت‌الله جوادی آملی هم باید ببیند در آن استانداردها جا می‌گیرد یا نه!

آشنا با لحنی انتقادی ادامه داد: مقام معظم رهبری فرمودند بیایید فکر کنید کسانی که به آن‌ها می‌گوییم بد حجاب، یک نقص دارند ما چند نقص داریم؟ اگر تلویزیون همین کلام رهبری را بگیرد و به‌طور راهبردی بسط دهد، این تلویزیون، تلویزیونی خواهد بود که هیچ شبکه‌ی ماهواره‌یی به گرد پای آن نمی‌رسد، تلویزیون مردم باشید.

اعتراف و باز کردن راز مردم در تلویزیون خوب نیست حتا اگر خودشان بخواهند
مشاور دکتر حسن روحانی در ادامه صحبت‌های خود گفت: بعضی از برنامه‌ها هستند که رازگشا هستند. رازگشایی و اعتراف، چیزی است که در برنامه‌های گفت‌وگو محور به‌شدت جذاب است. این برنامه‌ها از لحاظ اخلاق حرفه‌یی و اجتماعی به‌شدت زیر سوال هستند. این‌که عواقب این رازگشایی در آینده‌ی آن فردی که رازگشایی شده، چه تأثیری دارد برای ما قابل پیش‌بینی نیست، نمی‌گویم نباید این کار را انجام داد، بلکه می‌گویم باید ملاحظات اخلاقی در نظر گرفته شود.

وی معتقد است: متأسفانه در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران فعالیت‌هایی انجام شده که اعتمادزدایی عمیقی از این رسانه صورت گرفته است. گاهی بین شیوه‌ برنامه‌سازی برنامه‌های زنده و ضبطی، تفاوت وجود دارد. تلویزیون جمهوری اسلامی به علت ضعف عملکرد یا سوء‌تدبیر برخی از مدیران، نباید مجوز دهد که از امکان برنامه‌سازی ضبطی عبور کنیم و محدود شویم به پخش برنامه‌ها زنده. ما می‌توانیم ضبط طولانی‌تر و پخش کوتاه‌تری داشته باشیم.

این استاد دانشگاه ادامه داد: در کنار همه‌ی این‌ها، حجم کیفیت تابع گزارش‌های ضبطی است که باید لحاظ شود، چیزی که در «ماه عسل» دیدیم گزارش‌های آرشیوی بود، نه تولیدی مختص این برنامه. سوال دیگر این است که آیا این برنامه‌ها مجری‌محور، مهمان‌محور، حضارمحور یا ترکیبی از این سه‌گانه هستند؟

او بیان کرد: متأسفانه به علت سوء تدبیر‌هایی که در سال‌های دراز در تلویزیون رخ داده، همواره ستاره‌کشی را در تلویزیون شاهد بوده‌ایم، ما برنتافته‌ایم که یک مجری ستاره‌ساز بدرخشد چون ممکن است، بعدا پررو و به اصطلاح «شاخ» شود. ما یا اجازه نداده‌ایم این ستاره شکل بگیرد یا اگر هم نصفه شکل گرفته، اجازه داده‌ایم خودش ادامه دهد، احسان علیخانی نیز رابطه‌اش با تلویزیون یک رابطه‌ی قهر و آشتی است.

آشنا افزود: واقعیت در رابطه‌ی مردم با تلویزیون این است که مردم چیزی به نام تلویزیون نمی‌شناسند، مردم برنامه و صاحب برنامه را می‌شناسند.

او همچنین در بخشی دیگر، عنوان کرد: این‌که تهیه‌کننده، مجری باشد تا کنون تجربه‌ی خوبی بوده است و مجری‌های خاص می‌توانند تهیه‌کننده هم باشند. برنامه‌ی «90» و «ماه عسل» نمونه‌های خوبی هستند.

آشنا در پایان گفت: ضعف «ماه عسل» همان حسن آن است، اگر مجری ما تجربه‌ی اجتماعی عمیق‌تری داشت، اگر مجرد نبود و عمق بیشتری داشت و زیاد حرف نمی‌زد و در گفت‌وگوها دخالت نمی‌کرد، شاید برنامه روان‌تر جلو می‌رفت. من به آقای روحانی اصرار کردم روز آخر برنامه‌ «ماه عسل» ولو تلفنی به برنامه بیاید. او پرسید، برنامه برای چیست و من توضیح دادم و او گفت، حال مردم را خراب نکنید، بگذارید خوش باشند.