بساط پرحاشیه زن‌های خارجی در تئاتر فجر!

 در حالی که آثار قوی و حرفه ای هنرمندان ایرانی به دلیل اشکالات ممیزی، بخشی یا تمامی آنها از گردونه جشنواره و اجرای عمومی حذف می شوند؛ محتوای برخی آثار ضعیف خارجی اجرا شده در سی ویکمین دوره از جشنواره، شگفتی منتقدان و اهالی تئاتر را برانگیخت. دو نمایش «دزدمونا» کاری از استرالیا و «هتل باشکوه» از کره جنوبی برای برگزار کنندگان این جشنواره دردسرساز شدند و این دو اثر که به لحاظ مضمون و نوع اجرا در حد اجرا در جشنواره تئاتر فجر نبودند، خطوط قرمز ممیزی را هم رد کرده بودند؛ نکته ای که البته «علی اکبر ترخان» سرپرست امور بین الملل مرکز هنرهای نمایشی آن را تکذیب کرده است. این دو نمایش با مضامین مغایر قوانین و عرف تئاتر در ایران روی صحنه جشنواره رفته در حالی که معاون امور هنری بر متفاوت بودن و بالابودن کیفیت به لحاظ مضامین مذهبی و ملی در اجراهای جشنواره تاکید دارد.

نمایش «دزدمونا» کاری از گروه تئاتر کروپکا استرالیایی بود. این نمایش تک پرسوناژی که روایتی فمینیستی از روایت نمایش اوتللوی شکسپیر بود، تلاش دزدمونا کاراکتر این نمایش را برای قربانی نشدن به تصویر می کشید.

اثری که بر پایه حرکت بدن و دیالوگ تنظیم شده بود. نمایش که با استقبال تماشاگران رو به رو شد به دلیل نبود زیر نویس و بروشور نتوانست با مخاطب ارتباطی برقرار کند. نکته ای که باعث تعجب تماشاگران در اجرای این نمایش بود، این است که کاراکتر مومیایی شده در تور، زمانی که آن تور را باز می کند لباسی حریر برتن داشت و کلماتی را به زبان می آورد که در شان اجرای عمومی در ایران براساس معیارهای شورای نظارت و ارزشیابی نبود. البته به نظر می رسد بازیگر این نمایش در اصلِ نمایشنامه، برهنه بوده و این لباس حریر نیز به دلیل اجرا در ایران در نظر گرفته شده است، اما مشخص نیست که شورای نظارت و ارزشیابی که سال گذشته و همین سال جاری چندین نمایش ایرانی را به بهانه استفاده از کلماتی که از آنها تعبیر کلمات اروتیک و مستهجن می شد از نیمه راه اجرا یا پیش از آن متوقف کرد، چطور با دیدن این فیلم مجوز اجرا در جشنواره را صادر کرده است.
نمایش«هتل باشکوه» نوشته لاون مولر و با کارگردانی چونگیا پارک از کشور کره جنوبی نمایش دیگری بود که در تالار وحدت روی صحنه رفت و واکنش هایی را به دنبال داشت. این نمایش که کاری از گروه تئاتر «چو این» است، درباره چهار زن به نام های کیوم سون، اوک دونگ، سون هی و بوبای است که در زمان جنگ کره و ژاپن مورد تعرض سربازهای ژاپنی قرار می گیرند. این زن ها که در جایی نگهداری می شوند در انتظار پایان جنگ هستند؛ جنگی که انگار تمامی ندارد. این نمایش 120دقیقه ای روی چهار تختخواب اجرا شده و دیالوگ و حرکت (act) بازیگران درباره تجاوز است. «هتل باشکوه» از واقعه تاریخی که در آن دو هزار زن کره ای مورد تعرض ارتش ژاپن قرار می گیرند گرفته شده است. اما نمایش آن با شکلی که در تالار وحدت به صحنه رفت، باز مخاطبان تئاتر را دچار شگفتی کرد که کلمه تجاوز و تعرض از نمایش های ایرانی حذف می شود. این دو تئاتر به لحاظ کیفی در حد جشنواره نبودند، اجراهایی بودند که بیشتر به درد جشنواره های تجربی و اجراهای کارگاهی می خوردند و مناسب شرکت در جشنواره نبودند؛ نکته ای که در این میان به نگاه مسوولان برگزاری نمایشگاه نیامد و از چشم منتقدان پنهان نماند. برخی رسانه های اصولگرا با وجود حضور نماینده شان در اجرای این نمایش ها تنها به ذکر این موضوع پرداختند که این نمایش ها در حد جشنواره نبودند و به لحاظ کیفی مشکلاتی داشتند. اما به نظر می رسد مرکز هنرهای نمایشی قصد دارد پشت انتخاب های خود بایستد.

علی اکبر ترخان سرپرست امور بین الملل مرکز هنرهای نمایشی با رد برخی نکات گفته شده درباره این نمایش ها در گفت وگو با ایسنا گفته است: «تمام گروه های خارجی نهایت همکاری را با ما داشته اند و هر آنچه که از سوی شورای نظارت و ارزشیابی به آنها اعلام شده انجام داده اند. بنابراین همه این نمایش ها با رعایت موازین فرهنگی ما روی صحنه رفته اند اما به هرحال اجرای تئاتر زنده است و ممکن است در طول اجرای نمایش اتفاقات پیش بینی نشده ای رخ بدهد.»ترخان «نمایش هتل باشکوه» را اثری اروتیک ندانسته و گفته است: ««هتل با شکوه» اثر کره جنوبی یک مستند تراژیک بود و به شکنجه هایی می پرداخت که زنان کره ای در طول جنگ جهانی دوم متحمل شده بودند. این نمایش نه تنها اروتیک نبود بلکه اثری کاملاتکان دهنده و انسانی بود که به خوبی توانست با تماشاگران ایرانی ارتباط برقرار کند و تعدادی از تماشاگران با بغض سالن را ترک کرده بودند.»

به گفته مسوول امور بین الملل مرکز هنرهای نمایشی، «دوستان شورای نظارت و ارزشیابی با دقت، نمایش ها را نظارت کرده بودند و همه آثار پیش از اجرا بازبینی شده بودند. از سوی دیگر گروه های خارجی همکاری بسیار خوبی با ما داشتند و کاملابه فرهنگ و شوونات ما احترام گذاشتند.»

گردآوری:گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: روزنامه شرق
 

 مطالب پیشنهادی:

ناگفته‌های «سیمین بهبهانی» درباره شعر پس از كودتا
شاعر ایرانی رکورددار گینس می‌شود؟
جملات آغازین و به یادماندنی 15 شاهکار ادبی دنیا
عکسی متفاوت از کودکی هانیه توسلی و خواهرش
هجوم مردم برای تماشای یک فیلم ایرانی + عکس