تا ثریا
وع چادر سر كردن، راه رفتن و حرف‌زدن و حتی نگاه پرحسرتی كه در چشمانش موج می‌زند كمك كرده تا شخصیت ثریا برای مخاطب باورپذیر و ملموس به نظر برسد و مخاطب را.....
                              
درباره سریال «تا ثریا»
سیروس مقدم امسال پس از پایتخت به سراغ قصه زنی در همین شهر رفته تا این‌بار در بستر یك تراژدی زنانه از داستان ثریا برای مخاطب بگوید. زنی میانسال كه سرپرستی یك خانواده پرهزینه را به عهده دارد. دختری دم ‌بخت كه سال‌ها‌ست منتظر مانده تا با تامین جهیزیه آبرومندانه سر خانه و زندگی‌اش برود و پسری كه در رشته مورد علاقه خود در شهر تبریز قبول شده، اما ثریا توان پرداخت شهریه آن را ندارد.
خود ثریا نیز به دلیل كار سنگین در آشپزخانه یك بیمارستان دچار كمر درد شدید است كه پزشك ادامه این كار را برای او ممنوع كرده و در نهایت قهرمان داستان زیر فشار شدید زندگی قرار دارد و می‌كوشد با چنگ و دندان آن را حفظ كند تا در دام لغزش و تباهی نیفتد و بشدت مراقب است تا مال حرام به زندگی‌اش وارد نشود.

سیروس مقدم مثل همیشه یك پیام و موقعیت اخلاقی را در پس قصه خود تعقیب می‌كند و این‌بار به مساله ربا و تاثیرات مخرب آن در زندگی آدمی می‌پردازد. این نشانه ابتدای سریال با نمایش آیه‌ای از قرآن درباره ربا برجسته می‌شود.
تا ثریا از همان قسمت اول نشان داد می‌تواند مخاطبان زیادی را با خود همراه كند و تعلیق لازم و جذابیت درام در آن بخوبی با ریتم و شخصیت‌پردازی تركیب شده و به نظر می‌رسد بازهم پرمخاطب باشد. در ضمن بعد از نرگس و رستگاران این سریال را می‌توان سومین كار مقدم با محوریت زن دانست و به عبارتی دیگر سه‌گانه زنانه او با ثریا تكمیل می‌شود. این مجموعه فرصتی شد تا آزیتا حاجیان بعد از مدت‌ها در تلویزیون حضور پیدا كند و یكی از بهترین بازی‌های خود را به نمایش بگذارد. زنی از طبقات پایین و فقیر جامعه با رفتارشناسی خاص خود كه در عین سادگی و صداقت بسیار باتجربه و پخته است و صبورانه و به تنهایی بار مشكلات زندگی را بردوش می‌كشد. نوع چادر سر كردن، راه رفتن و حرف‌زدن و حتی نگاه پرحسرتی كه در چشمانش موج می‌زند كمك كرده تا شخصیت ثریا برای مخاطب باورپذیر و ملموس به نظر برسد و مخاطب را از حیث عاطفی و روحی با او همراه كند. اگرچه حاجیان در ساعت شنی نیز نقشی نزدیك به چنین زن‌هایی را تجربه كرده، اما ثریا كاراكتر پیچیده‌تر و دشواری است كه لایه‌های مختلفی از شخصیت یك زن رنج‌كشیده را بازنمایی می‌كند؛ زنی كه هم مادر است و هم مثل یك مرد باید زندگی را مدیریت كند. زنی كه در شرایط سخت معیشتی بر سر ایمان خویش می‌لرزد و عوامل مختلفی دست به دست هم می‌دهد تا او تن به شرایطی بدهد كه با آن مشكل اعتقادی دارد و حتی زمانی كه متوجه می‌شود دامادش، حمید قرار است سرمایه نقدی خود را در اختیار آقارضا، حسابدار بیمارستان قرار دهد به او انتقاد و تلاش می‌كند او را از این كار منصرف كند، اما دشواری‌های زندگی او را به همان نتیجه‌ای می‌رساند كه حمید رسیده بود و این آغاز تراژدی ثریاست كه در سراشیبی سقوط قرار بگیرد و زندگی‌اش وارد مرحله‌ای شود كه عاقبت آن معلوم نیست. این‌كه ثریا چگونه چنین مسیری را تجربه می‌كند و چه اتفاقات و فراز و نشیب‌هایی برایش رقم می‌خورد، ادامه سریالی است كه به نظر می‌رسد مخاطبان بیشتری را جذب خود كند و هر چقدر قصه جلو می‌رود رضایت مخاطب نیز افزایش می‌یابد. سیروس مقدم در تجربه‌های متعدد خود در یك دهه اخیر نشان داده رگ خواب مخاطب را به‌درستی می‌شناسد و با ذائقه تماشاگر ایرانی بخوبی آشناست. در ضمن سوژه سریال و قصه‌ای كه انتخاب كرده فارغ از وجوه دراماتیكش واجد لایه‌های مختلفی از زندگی و تجربه‌های انسانی در جامعه امروز بوده كه بسیاری از مردم آن را تجربه و لمس كرده‌اند و به همین دلیل با قصه و شخصیت‌هایش بشدت همذات‌پنداری می‌كنند.

تا ثریا از تنوع لوكیشن خوبی برخوردار بوده و چند قصه فرعی اما موازی را در خود می‌پروراند كه هم به پردازش قصه اصلی كمك می‌كند و در بازنمایی روان‌شناختی و جامعه‌شناسی قهرمان قصه تاثیر می‌گذارد و موقعیت پیچیده او را هم دراماتیك‌تر كرده و هم در یك منطق عقلانی صورت‌بندی می‌كند.
فارغ از جذابیت‌های نمایشی كه در ساختار درونی قصه وجود دارد از حیث كارگردانی و فرم روایت نیز تا ثریا سریال خوش ریتمی بوده كه حوصله مخاطب را سر نمی‌برد و با ضرباهنگی مناسب و توالی خوب حوادثی كه در آن رخ می‌دهد توانسته قصه را سر پا نگه دارد و با تعلیق آفرینی به موقع مخاطب را با خود همراه كند. تا ثریا از همان ابتدا با یك راز همراه بوده و این‌كه ثریا در چه خانه‌ای كار می‌كند و آن مرد بیماری كه از او مراقبت می‌كند، كیست؟ رازی كه رمزگشایی از آن اطلاعات زیادی درباره قهرمان داستان ارائه كرده و چه‌بسا قصه را در مسیر متفاوتی روایت می‌كند. رازی كه نه فقط مخاطب كه شخصیت‌های درون قصه نیز غیر از آقارضا، حسابدار بیمارستان كسی از آن مطلع نیست و ثریا نیز از این‌كه رازش برملا شود نگران است. واقعیت این است كه قصه به شكل ذاتی آبستن اتفاق و موقعیت‌هایی است كه امكان دارد مخاطب را غافلگیر كند و او را در برابر صحنه‌های غیرمترقبه‌ای قرار دهد. بخشی از تعلیق قصه و جذابیت كار در همین ساختار رمزگونه قرار گرفته كه با پیشبرد داستان برملا می‌شود. شیوه تصویربرداری و نوع زاویه دوربین و استفاده از تمهیداتی مثل اسلوموشن كردن صحنه‌ها یا محونمودن آن و نمونه‌هایی از این دست نیز از حیث تكنیكی به كمك این تعلیق آفرینی آمده كه سیروس مقدم از رستگاران به بعد آن را تجربه كرده بود.

اگرچه تا ثریا قصه تلخی دارد، اما میزان این تلخی به اندازه زیرهشت نیست و به نظر می‌رسد انتقاداتی كه به حجم تلخی و خشونت در آن سریال شده بود، مقدم را واداشت تا در بازنمایی این تلخی جانب احتیاط را رعایت كند.
تا ثریا در نمایش روابط آدم‌ها بویژه در مناسبات خانوادگی و عاطفی موفق بوده و از این طریق به تبیین و درك بهتر درام كمك می‌كند؛ قصه‌ای زنانه كه روح زنانگی و مادرانه آن بر كلیت قصه حاكم است. تا ثریا مخاطب را با ثریا همراه می‌كند تا تجربه انسانی ـ اخلاقی دشواری را كه قهرمان زن قصه طی می‌كند نه فقط از حیث عقلی كه از جایگاه حسی ـ عاطفی هم درك كند و با آن گره بخورد. حالا باید منتظر ماند و دید این تجربه پرفراز و نشیب به رستگاری منجر می‌شود یا به كجی و تباهی.



گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture  
منبع: jamejamonline.ir



مطالب پیشنهادی:
تا ثریا به روایت آزیتا حاجیان
گزارش تصویری سریال «تا ثریا»
قهرمانان زن در سریال‌های تلویزیونی
گزارش تصویری سریال «شیدایی»
مهدی‌ امینی‌خواه: تا اطلاع ثانوی‌ نقش منفی‌ بازی‌ نمی‌‌كنم!