شاید ویارونه‌ی مادران ما گوشت کرگدن بوده

یک مجسمه‌ساز پیشکسوت می‌گوید در ایران هنر برای مردم ضروری قلمداد نمی‌شود، بنابراین این طبیعی است که انجمن‌های هنری آن هم خوب کار نکنند.

جمشید مرادیان  درباره‌ی مشکلات انجمن‌های هنری در ایران اظهار کرد: مشکل در خود انجمن‌ها نیست. اگر موضوع انجمن‌ها بخواهد به صورت ساختاری بررسی شود مشخص می‌شود که موضوع ریشه در خود جامعه دارد. اگر ضرورت وجود هنر در جامعه احساس شده و جا افتاده بود با این بحران‌ها رو‌به رو نمی‌شدیم.

او ادامه داد: اگر انجمن‌ها در جامعه‌ی ما دچار مشکل می‌شوند به این دلیل است که هنر در این مملکت ضروری قلمداد نمی‌شود. با اینکه مدام سر و صدا می‌کنیم که ایرانی‌ها هنردوست‌اند ولی واقعیت این است که زندگی بسیاری از افراد بدون وجود هنر هم پیش می‌رود و ظاهرا این‌طور به نظر می‌رسد که بدون وجود هنر هم کارهای مردم پیش می‌رود البته در ظاهر چنین دیده می‌شود ولی در حقیقت این نیست.

این هنرمند مجسمه‌ساز درباره‌ی ساختار انجمن‌های هنری گفت: ساختار انجمن‌ها به گونه‌ای است که تعدادی هنرمند به خاطر ضرورت‌های اجتماعی، اقتصادی و هنری خود کنار یکدیگر قرار می‌گیرند و تجارب خود را با یکدیگر تقسیم می‌کنند. آن‌ها با هم در قالب انجمن کار می‌کنند و باید اساسنامه‌ی فعالیت‌های انجمن را هم خودشان تنظیم کنند. اکنون ما شاهد شکل‌گیری انجمن‌های هنری هستیم که با اساسنامه تحمیل شده از بیرون کار می‌کند. می‌بینیم که اساس‌نامه‌ی انجمن مجسمه‌سازان متعلق به یک شرکت است طبعا چنین شرایطی بحران ایجاد می‌کند.

این هنرمند با بیان اینکه برخی مشکلات انجمن‌ها به ساختار آن‌ها برمی‌گردد، بیان کرد: این رقابت هنری نیست که من داور باشم و کسی را برگزینم و به او جایزه دهم و دفعه‌ی بعد همان کس داور شود و مرا برگزیند و به من جایزه دهد. چنین اتفاقاتی بحران ایجاد می‌کند و البته که این حرکت‌ها غیرهنری و غیراخلاقی است و چنین شرایطی باعث می‌شود که اعضای انجمن انگیزه‌ای برای برگزاری جلسه‌های عمومی نداشته باشند و با خود فکر کنند که مثلا با برگزاری این جلسه‌ها چه خواهد شد؟ آیا باز قرار است که برویم و ببینیم یک باندی در انجمن کسی را علم کردند و نیاز به رأی ما دارند که فلان کس را دبیر انجمن کنند؟

او ادامه داد: من فکر می‌کنم یکی دیگر از مشکلات موجود این است که انجمن‌ها باید از جایی پشتیبانی مالی شوند. باید یک درآمد مستمری برای انجمن جاری شود. نباید چنین باشد از مجموعه درآمد یک ماهه‌ی انجمن مجسمه‌سازان بشود فقط یک تلفن برای انجمن خریداری کرد.

این هنرمند پیشکسوت گفت: اکنون می‌بینیم که بسیاری از مجسمه‌سازان به صورت شخصی و از طریق روابطی که دارند کارهایشان را پیش می‌برند چرا که فکر می‌کنند پیش بردن کارهایشان از طریق انجمن سخت‌تر انجام می‌شود. مثلا اینکه اگر بخواهند نمایشگاهی از طریق انجمن مجسمه‌سازان راه بیاندازند برای طی ضوابط انجمن وقت خود را تلف کردند و این به صرف و صلاح نیست.

او با مقایسه‌ی برخورد کشورهای پیشرفته با هنرمندانشان و برخورد ایرانیان با هنرمندان گفت: من در سال 2003 به چین سفر کردم و برای پارک یکی از شهرهای این کشور یک مجسمه برنزی ساختم. طبق قوانین آن‌ها من خود جای مجسمه را در کنار درب ورودی پارک انتخاب کردم و تمامی کارهای من آنجا به خوبی پیش رفت چون در آن کشورها این باور وجود دارد که اگر هنر نباشد زندگی پیش نمی‌رود. در چنین شرایطی وقتی من از چین به ایران برگشتم با انجمن مجسمه‌سازان تماس گرفتم، آن‌ها به من گفتند که ما برای تو تقدیرنامه‌ای نوشتیم هر وقتی از نزدیکی انجمن رد شدی بیا و تقدیرنامه‌ات را بگیر! آیا این روش تقدیر کردن از یک هنرمند است؟ اگر جامعه‌ی ما به هنر باور داشت انجمن هم خوب کار می‌کرد.

این هنرمند ادامه داد: در چنین شرایطی چطور می‌توان همچنان مجسمه‌ساز ماند؟ من از مادرم زمانی سوال کردم، تو مطمئنی ویارونه‌ی مرا از کرگدن نخوردی؟

او افزود: ما اینجا مخاطبی نداریم که برای دیدن آثار یک موزه ساعت‌ها زیر باران در صف بایستد ولی زمانی که من در پاریس بودم دیدم که مردم برای دیدن برخی آثار کلود مونه-بنیانگذار نقاشی امپرسیونیسم ساعت‌ها در صف موزه‌ ایستادند که فقط برخی از آثار او را که از نقاط دیگر دنیا آورده بودند، ببینند. باید به این نکته توجه کرد که فرصت دیدن آثار هنری مانند تماشای رنگین کمان کوتاه است، فقط اندکی بعد از باران می‌شود آن را تماشا کرد.

او در پایان سخنانش برای خبرنگار ایسنا قطعه شعری از سروده‌های خود را خواند: شتاب کن این رنگین‌کمان دیری نخواهد پایید/ مسیر فرشتگان سبکبال در حریر آسمان نگاشته شده/ شتاب کن/ این رنگین‌کمان دیری نخواهد پایید.

www.seemorgh.com/culture