طراحی‌های آب مرکب چن زین- مائو (+تصویر)

زمان بی انتها
طراحی آب مرکب، نوعی طراحی با قلم موست که در شرق با نام‌های ژاپنی سومیئه1 و نام چینی شوئیموها2 متداول است. در این شیوة طراحی (همانند خطاطی شرقی) از مرکب سیاه با غلظت‌های متفاوت استفاده می‌شود. سابقه این هنر در چین، به سلسلة تانگ (907- 618) می‌رسد و رونق بیشتر آن را در عصر سونگ (1279- 960) شاهد هستیم.
وانگ- وی3، شاعر و نقاش مشهور، به عنوان کسی که در این زمینه فعالیت چشمگیری داشته، مطرح است. فلسفة این نوع از نقاشی ظاهراً خلق ظاهر اشیا برای دستیابی به روح آنها بوده است؛ تفکری که همواره با چینیان همراه بوده و اساس اندیشه آنها را تشکیل می‌دهد. برای نمونه، در کشیدن یک گُل، شکل ظاهری آن (گلبرگ‌ها، ساقه، ...) مد نظر نیست، بلکه آنچه از اهمیت برخوردار است، دستیابی به طراوت، شادابی و رایحة خوش و دلپذیر آن گُل است.
لازم به ذکر است که، این سبک طراحی در دوران مدرن، همواره راهنما و الهام بخش هنرمندان غربی بوده است.

 

در میان هنرمندان برجسته معاصر چین، چن زین – مائو4 برای خلق آثاری بدیع و انتزاعی از این شیوه استفاده نموده است، که در ادامه به معرفی وی و سبک هنری اش می‌پردازیم.
چن زین- مائو، از جمله هنرمندان معاصر و پیشگام در نقاشی انتزاعی و کار با جوهر و مرکب است که تاکنون به خلق آثار هنری زیادی در این زمینه نائل شده است. این هنرمند پنجاه وپنج سالة متولد شانگهای (1954)، در 1987، موفق به اخذ درجة کارشناسی ارشد از آکادمی ‌هنرهای زیبای نانجینگ5 چین شد و از 1971 تا به امروز، نمایشگاه‌های متعددی را در سراسر چین و سایر کشورهای جهان برگزار کرده است، از جمله:
- نمایشگاه  طراحی شانگهای (1971)؛
- نمایشگاه ملی هنر جوانان بِیجینگ6 (1981)؛
- نمایشگاه انفرادی در وینِ اتریش (1988)؛
- نمایشگاه انفرادی در مرکز فرهنگی آکسفورد/ نمایشگاه نقاشی چینی شانگهای، ایتالیا، آلمان و فرانسه/ نمایشگاه گروه چهارنفرة هنرمندان شانگهای (1991)؛
- نمایشگاه هنرمندان مدرن- ژاپن (1993)؛
- نمایشگاه هنر مدرن شانگهای- آلمان (1995)؛
- اولین بی ینال بین المللی نقاشی آب مرکب شِن زیو7/ بی ینال هنری شانگهای/ نمایشگاه 1+20 هنر معاصر چین (1998)؛
- نمایشگاه بزرگ نقاشی مدرن چین- شانگهای/ نمایشگاه هنرمندان معاصر چین- شانگهای (2000)؛
- نمایشگاه انفرادی شانگهای/ نمایشگاه ایلینویزِ8 شیکاگو (2003)؛
- نمایشگاه مستندات نقاشی چینی نانجینگ/ آثار انتزاعی شانگهای/ نمایشگاه گروهی شانگهای (2006)؛
و ...
... که تنها گوشه ای از کارهای هنری و ارائة آثار وی در سطح ملی و بین المللی است.

 

 

زین- مائو، تجربیات زیادی را تا به حال در زمینة کار و فعالیت خود کسب کرده است. این هنرمند، کار با هر وسیله ای را، از چوب و مواد زمخت و خشن گرفته تا کاغذهای ظریف، واکس و جوهر چینی، آزموده است.
زین- مائو، علی رغم زندگی در دوره ای از تحولات عظیم در چین، هنرمندی است که همواره دلمشغولی‌اش معطوف به تاریخ و گذشته بوده است. بسیاری از عناوین آثار او برگرفته از کتاب‌های تاریخی اند و حتا کارهای معدود غیر انتزاعی اش نیز بازنمودی از شکل گیری صخره‌های باستانی و سایر آثار تاریخی است. این هنرمند، تاریخ و گذر ایام را به نحوی انتزاعی به تصویر می‌کشد. و اغلب، متون و نصوصی را از کتاب‌های تاریخی چین برمی‌گیرد و آنها را به شکلی خاص روی کاغذ، لایه لایه فشرده می‌کند، درست همانند سپری شدن سال به سال ایام. زین- مائو، هنرمندی است که متون را تعمداً تار و نامفهوم می‌سازد و اغلب آنها را روی هم ترکیب و ادغام می‌کند، آنچنان که تاریخ نیز واضح و گویا نیست و بستگی به افرادی دارد که آن را ثبت و ضبط کرده اند و در معرض تعصبات و جهت گیری‌های خاص قرار داده اند.
آثار چن زین- مائو همچون پلی میان هنر معاصر و سنتی است. چن، با استفاده از جوهر و ابزار ترکیبی، به دنبال جهان معنوی در زندگی مدرن می‌گردد و تاریخ را به سمت ذهن مدرن سوق می‌دهد. وی می‌گوید: «من به این فکر می‌کنم که چرا مردم همیشه علاقه دارند نقاشی با جوهر را محدود به فرم‌هایی خاص و متفاوت کنند و تمایلی ندارند که با آن به عنوان فرهنگ، پشتوانه و نوع روح و روان برخورد نمایند!»

 

 

ابزار و مصالح کار زین- مائو برخی از اوقات مدرن و گاهی نیز سنتی است. این مواد خواص بساوایی دارند که بیشتر مربوط به مجسمه سازی می‌شوند [تا نقاشی]. در پاره ای از موارد گویی بازمانده ای از تاریخ و فرهنگ هستند. از این‌رو، زین- مائو را می‌توان پایه گذار نوعی تجربه گرایی نوین در زمینة کار با آب مرکب دانست.
اما مهم‌ترین بخش آثار زین- مائو مربوط به زیبایی آنهاست. این هنرمند معاصر موفق شده اند یشه‌های مکمل را با هم بیامیزد، طوری که نتیجة حاصل از آن، انتزاعی و جذاب به نظر آید. این تجربه و حس از بافت ظریف کاغذهای منتخب او گرفته تا طیف رنگ‌های گیرایش، از تبحر و مهارت در کار با جوهر تا خلق کوه‌های تجریدی و مناظر و چشم اندازها و آبی و قرمزهای تند، در بستری انتزاعی محو و ناپدید می‌شوند. همگی با حالتی مشتعل و برافروخته یا سرد و بی روح.
در میان تمامی ‌تجربیات تکرارشدة زین- مائو در طول زمان، براستی می‌توان او را از هنرمندان تمام عیار سبک نقاشی انتزاعی چین به شمار آورد. طراحی‌ها و نقاشی‌های زین- مائو در همه صورت و نوعی که باشند، تجلیلی است از پیوند میان مدرنیسم و سنت، که هنرمند در میان شان به جستجوی «زمان بی انتها9» می‌پردازد. از این رهگذر، حضور زنده تاریخ هرروزه آشکارتر می‌شود، نه این  که به عنوان بازمانده ای از گذشته مورد تحسین و ستایش قرار گیرد.

پی نوشت
1. Sumi-e. 2. Shui-mohua.
3- Wang wei (759- 699)؛ هنرمندی که هم ادیب و زیباشناس بود، هم شاعری پرقریحه و هم نقاشی چیره دست. دربارة آثار وی گفته اند: تابلوهای نقاشی وی شعر است و شعرهای او، تابلوی نقاشی. در واقع هر دوی این آثار از منبعی واحد الهام می‌گیرند و آن نوعی عرفان تائوئیستی است که تحت تأثیر آیین بودا ملایم و تلطیف شده است. وانگ وی از این بابت، بنیانگذار مکتبی است در نقاشی به نام مکتب «منظره سازی». در این مکتب هنرمند از رنگ بهره نمی‌گیرد، بلکه همة ذوق و قریحة خود را در دو رنگ سیاه  و سفید منعکس می  کند.
4. Chen Xinmao. 5. Nanjing. 6. Beijing. 7. Shenzheu. 8. Illinois.
9. Endless Time.

 

تهیه شده توسط: مجله تندیس/ علیرضا بهارلو

www.seemorgh.com/culture

اختصاصی سیمرغ

 

مطالب پیشنهادی:

مجسمه‌سازی برجسته‌ و آثاری از جنس آب

معرفی هنرمند نقاش «گلن براون» + عکس آثار

هنر معاصر ویتنام و کامبوج + آثار هنرمندان 

فرناندو برایس و طراحی انقلابی 

پایان پروسه‌های عاشقانه و عارفانه نقاش