جنجال دستمزدهای بالای بازیگران سینمای ایران
بالاخره پس از مدت‌ها كشمكش بحث دستمزد بازیگران بین اهالی سینما به چالش كشیده شد و مساله‌ای كه خیلی‌ها قصد داشتند آن را در هاله‌ای از ابهام نگه دارند...
با رسانه‌ای شدن نامه شورای عالی تهیه‌كنندگان جنبه علنی به خود گرفت و واكنش‌های مختلفی را برانگیخت. نكته‌ای كه می‌شود از این جنجال‌ها برداشت كرد این است كه هنوز سینمای ایران تبدیل به یك صنعت تاثیرگذار نشده است و این مسائل پیش‌پا افتاده هنوز بر جان این سینمای بیمار قرار است گزندهای غیرقابل پیش‌بینی وارد كند. در این شرایط البته هنوز بازیگرانی هستند كه پشت پرده رقم‌های كلانی از تهیه‌كنندگان سرمایه‌دار سینمای ایران طلب كنند و احتمالا از این به بعد در قراردادشان بندی را هم خواهند آورد مبنی بر اینكه رقم دریافتی در قراردادشان ذكر نشود و تهیه‌كننده هم متعهد می‌شود مساله آن بازیگر را رسانه‌ای نكند تا مشكلی برایش پیش نیاید.
● جرقه این اختلاف از كجا زده شد؟
پیش از این ماجرای جدید، سال‌ها قبل ماجرایی مشابه برای سوپراستار آن سال‌های سینمای ایران اكبر عبدی پیش آمد. اكبر عبدی از تهیه‌كننده‌ای كه قرار بود او را قنداق كند و در كالسكه بگذارد تقاضای دستمزد بالایی كرد و تهیه‌كننده هم از عبدی شكایت كرد و مدتی هم او ممنوع‌الفعالیت بود. ماجرا را محسن مخملباف در فیلم هنرپیشه به بازی گرفت و تصویری از آن نشان داد. بعدها برای ماهایا پطروسیان هم شبیه همین قضیه مساله‌ساز شد. او چند مدتی دور از سینما سر كرد.
● اما قضیه تازه چه بود؟
چند روز قبل، شورای عالی تهیه‌كنندگان و در راس آنها، منوچهر محمدی در بیانیه‌ای كه لحن آن به شدت تند بود خواستار نهادینه شدن دستمزدهای بازیگران سینما شد. او در این بیانیه تهدید كرده بود كه اگر انجمن بازیگران جلوی این ماجرا را از راه‌هایی كه می‌داند نگیرد، شورای عالی تهیه‌كنندگان راسا وارد عمل می‌شود و مقابل این جریان قد علم می‌كند و با روش‌های تندتری با این مساله برخورد می‌كند. لحن بیانیه شورای عالی تهیه‌كنندگان به هر حال آن قدر دوستانه نبود تا با انتشار آن حس شود قرار است تعاملی میان تهیه‌كننده و بازیگر صورت بگیرد، معنی بیانیه این بود كه اگر بازیگران از یك رقم خاص بیشتر تقاضا كنند باید به شدت با آنها برخورد كرد. این معنی همان سرنوشتی را انتظار می‌كشد كه برای اكبر عبدی در سال‌های قبل پیش آمد. همان سرنوشتی كه ظاهرا در‌حال‌حاضر محمدرضا گلزار با آن دست به گریبان شده است.
شنیده شده گلزار با درخواست دستمزدی خارج از عرف معمول، دارد دوران ممنوع‌الفعالیت بودنش را می‌گذراند.
● انجمن بازیگران محافظه‌كارانه عمل كرد
داود رشیدی در پاسخ به بیانیه شورای عالی تهیه‌كنندگان كاملا محافظه‌كارانه پاسخ داد: «بهتر بود این دوستان پیش از انتشار رسمی این بیانیه با ما جلسه‌ای می‌گذاشتند و مساله را مطرح می‌كردند. این شیوه برخورد درست نبود. اما با این حال ما حاضریم با شورای عالی تهیه‌كنندگان تعامل داشته باشیم و این ماجرا را به خیر و خوشی حل كنیم.» لحن رشیدی كه بوی محافظه‌كاری می‌داد البته این فضا را برای به سرانجام رساندن ماجرا بازتر می‌كند، اما برخوردهای قهری اگر به این روش ادامه پیدا كند، سرنوشتی جز آشفتگی و پشت‌پرده بازی نخواهد داشت.
● خود تهیه‌كننده‌ها به قانون پایبند نیستند
بازیگران البته در این مورد عكس‌العمل نشان دادند و آب و تاب ماجرا را به اندازه خود حفظ كردند. در این میان حامد بهداد، بازیگر جوان سینمای ایران در پاسخ به این ماجرا مثل نقش‌هایش به شدت تند رفت: «سینما بازیگر می‌خواهد و با بازیگر زنده است. اگر به این واقعیت معتقد باشیم باید منطقی‌تر عمل كنیم. من فكر می‌كنم دستمزدهای بازیگران نه تنها نظام‌مند نخواهد شد، بلكه خود تهیه‌كنندگان برای بازیگران سر و دست می‌شكنند و قوانینی را كه خودشان در صورت قانونمند شدن وضع می‌كنند، خواهند شكست. وی افزود: من فكر می‌كنم باید یك مقدار زمان بگذرد و قوانینی در این خصوص وضع شود و باید دید كه چه اتفاقی رخ خواهد داد و آیا این نظام‌مند كردن كه دوستان از آن حرف می‌زند، اتفاق خواهد افتاد یا خیر؟
دستمزد بازیگران سینمای ایران بسیار كم است و شاید گفتن این جمله درست نباشد، اما واقعا یك بازیگر درجه یك در این مملكت مانند یك گدا زندگی می‌كند!
بهداد گفت: مگر از فوت خسرو شكیبایی چقدر می‌گذرد؟ وضعیت هنرمندی به این بزرگی باید بسیار شكوهمندتر از این می‌بود و برای من اصلا قابل قبول نیست كه ستاره‌های سینما در چنین وضعی زندگی كنند.
بازیگر نباید برای اینكه زندگی خودش را اداره كند در ده فیلم بازی كند. بازیگر ستاره باید سالی یك فیلم بازی كند و بقیه سال را باید یا استراحت یا تحقیق، مطالعه و پژوهش كند.
در همین كشور تركیه در همسایگی ما به بازیگران دستمزدهای میلیون دلاری می‌دهند، اما متاسفانه در ایران انگار می‌خواهند به بازیگر صدقه بدهند.
این بازیگر گفت: به نظر من اگر قرار است بازیگران از همین پول ناچیزی هم كه هیچ ضمانت جانبی و مالی برایش وجود ندارد، چشم‌پوشی كنند، پس بهتر است در این سینما را زودتر تخته كنند!
این بازیگر سینمای ایران ادامه داد: به دلار مقایسه كنید، ببینید بازیگران سینمای ایران چقدر دستمزد می‌گیرند... من خودم را مثال نمی‌زنم و سوپر استارها را می‌گویم. ببینید حتی یك سوپر استار به دلار چقدر دستمزد می‌گیرد. اگر یك بازیگر و سوپر استارها در حد یكسان در هیچ فیلمی بازی نكنند، چه اتفاقی خواهد افتاد؟ خود تهیه‌كنندگان قانونی می‌گذارند تا قوانین تصویب شده خودشان را بشكنند. وی افزود: سینمای ایران در همین حالت هم فروش مطلوبی ندارد و احتیاج به بازیگران و سوپراستارهای خود دارد تا سرپا بماند، حال اگر سوپراستارها كنار بمانند، چه بلایی سر سینما خواهد آمد؟ این سوالی است كه جواب آن را فقط باید تهیه‌كنندگان بدهند.
● در این قایق افراد دیگر هم هستند
سیدضیاء هاشمی از تهیه‌كنندگانی است كه سابقه خوبی در سینمای ایران دارد. او در این مورد به خبرنگار دنیای‌اقتصاد گفت: ما با سینمایی بیمار طرفیم كه هر كسی می‌آید، یك تكه از گوشتش را برمی‌دارد با خود می‌برد. هركس می‌خواهد توشه خود را از این سینما بگیرد، كاری ندارد به اینكه در این قایق آدم‌های دیگری هم هستند كه اگر قایق را سوراخ كنی آنها هم غرق می‌شوند. بی‌شك قانون مدونی باید برای این ماجرا تدوین شود. نمی‌شود بدون قانون با این مساله مواجه شد. نمی‌شود رقم فروش یك فیلم دویست میلیون باشد و نصفش به تهیه‌كننده برسد و آن وقت بازیگری كه در آن بازی می‌كند مثلا ۵۰میلیون تومان طلب كند. من طرفدار قانونمند كردن دستمزدها هستم، به شرطی كه همه به آن پایبند باشند.
● بازیگران تافته جدا بافته نیستند
حمید اعتباریان، تهیه‌كننده دیگری كه مدت‌ها صحبت تهیه فیلم بهرام بیضایی توسط او بود نظر دیگری درباره این موضوع دارد: «بازیگران از سایر اجزای سینما جدا نیستند. درست است كه پیش چشم هستند، اما به طور قطع باید مثل بقیه مشاغل سینما با آنها برخورد كرد. بازیگران تافته جدا بافته نیستند.»
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: همشهری آنلاین