فعالیت فراهنجار
فیلم ماجرای دست و پنجه نرم‌كردن زوج جوانی با نیروهای مافوق‌الطبیعه را در منزل كوچكشان به تصویر كشیده است...

10سال پس از اكران فیلم پروژه بلرویچ، شاهد اكران فیلمی تازه بودیم كه بعدی تازه بر شیوه‌های رایج بازاریابی صنعت سینما افزوده و خود را به‌عنوان یك پدیده فرهنگی جدید در دنیا معرفی كرده، گرچه بیش از 5 هفته از اكران آن در دنیا نمی‌گذرد.
فعالیت فراهنجار نام فیلمی از استودیو پارامونت است كه در هفته‌های اخیر طرفداران فراوانی در سینماهای جهان یافته و خود را به سینماروها و طرفداران ژانر وحشت در روزها و هفته‌های ماقبل جشن هالووین تحمیل كرده است. فیلم ماجرای دست و پنجه نرم‌كردن زوج جوانی با نیروهای مافوق‌الطبیعه را در منزل كوچكشان به تصویر كشیده است.
 
فیلم تنها با بودجه‌ای 15 هزار دلاری در سال 2005 ساخته شد اما حالا در جریان اصلی سینما قرار گرفته و ظرف 5هفته بیش از 42 میلیون دلار فروش داشته است. در هفته گذشته این فیلم محبوب‌ترین عنوان در سایت توییتر بوده تا بسیاری هم كه هنوز شانسی برای تماشای فیلم ندارند در توییتر به تعقیب اطلاعات و نظرات دیگران بروند.
فیلم به بهانه وجود یك رد پای قلابی، به روایت داستانی درباره حضور نیروهای اهریمنی و برخورد آنها با یك زوج بخت‌برگشته در خانه‌ای در شهر سان‌دیه‌گو می‌پردازد. همه ما وجود نیروهای مافوق‌الطبیعه و آزاردهنده را در فیلم پروژه بلر‌ویچ به یاد داریم اما به‌نظر می‌رسد نوجوانان و جوانان سینمارو كه تجربه تماشای بلرویچ را در دستگاه پخش دی‌وی‌دی منزلشان دارند، این بار می‌خواهند در سینما همان هراس عجیب را تجربه كنند.
 
فعالیت فراهنجار در مدت 5هفته اكران عمومی كه تنها یك هفته آن اكران گسترده بود توانست در آمار فروش بالاتر از فیلم‌هایی چون آملیا، داستان اسباب بازی اكران سه بعدی، مستند جدید مایكل مور و مهم‌تر از همه قسمت ششم فیلم اره قرار گیرد. اما واقعا چنین چیزی چگونه در بازار پررقابت سینما می‌تواند رخ داده باشد؟
استودیو پارامونت در سیاستی تازه برای بازاریابی فیلم، دست به ‌نظرسنجی برای افزایش سالن‌های نمایش‌دهنده فیلم در شهر‌های مختلف آمریكای شمالی زد و عنوان كرد برای نخستین بار اكران یك فیلم به شكل گسترده را به تماشاگران واگذار كرده است تا با مراجعه به سایت اینترنتی فیلم در نظرسنجی برای اكران و یا عدم‌اكران فیلم در شهرهای مورد نظر تماشاگران شركت كنند. در این نظرسنجی بنا به آماری كه دسترسی به آن چندان سخت نیست بیش از یك میلیون نفر شركت كرده‌اند.
 
اما در عصری كه بخش عمده‌ای از نظرسنجی‌های اینترنتی غیرقابل اعتنا و بعضا ساختگی به‌نظر می‌رسند، آیا واقعا مردم و علاقه‌مندان سینما و ژانر وحشت در نظرسنجی اكران فیلم فعالیت‌های فراهنجار شركت كرده‌اند؟ آیا به این ترتیب دمكراسی اینترنتی از سوی آنها تایید شده و یا اینكه تنها به دام بازار یابی هوشمندانه‌ای افتاده‌اند كه مبتكرانش به تماشاگرالقا می‌كنند كه گرداننده نمایش است؟
داگلاس، راشكوف نویسنده و استاد علوم ارتباطات در دانشگاه واشنگتن كه با بازاریابی مجازی آشنایی خوبی دارد این شیوه كار استودیو پارامونت را ابزاری تازه برای تبلیغات مجازی می‌داند و می‌گوید: این شیوه برای این منظور به كار گرفته نشد كه فیلم بیش از حد وحشتناك و تماشاگرگریز بود یا اینكه برخی سینماها تمایلی به اكران آن نداشتند، این تنها شیوه‌ای از سوی توزیع‌كننده فیلم در راستای تبلیغات به شیوه‌ای نوین برای فیلمی بود كه ظرفیت این كار را به خوبی داراست. آنها به این روش نشان می‌دهند فیلمی متفاوت در آستین دارند كه علاقه عمومی باعث حضورش در جریان اصلی سینما شده است.
مگان كالیگان، مدیر بازاریابی استودیو پارامونت نیز در این رابطه می‌گوید: ما در جست‌وجوی ابزاری بودیم كه بتواند به ما نشان دهد چه كسانی خواهان تماشای آن هستند و به این ترتیب می‌توانستیم در عوض اینكه با برآوردی ناقص از تقاضاها سالن‌ها را در سطح كشور پركنیم، تنها براساس تقاضا دست به نمایش فیلم بزنیم. ما به این شیوه روند عادی اكران را برعكس طی كردیم.
پارامونت برای این كار پروژه‌ای مشترك با سایت اینترنتی ایونت فول درنظر گرفت كه پیش از این برای حضور گروه‌های موسیقی نه چندان مشهور، كمدین‌ها و همچنین حضور سیاستمداران در شهرهای مختلف اقدام به تخمین میزان استقبال از طریق نظرسنجی‌های اینترنتی می‌زد.
 
این بار در نخستین تجربه سینمایی این سایت، علاقه‌مندان فیلم «فعالیت فراهنجار» با كلیك كردن گزینه تقاضا در سایت فیلم می‌توانستند با درج اطلاعاتی مختصر از خودشان كه شامل كد محل سكونت و سن می‌شد، برای تهیه‌كنندگان و توزیع‌كنندگان فیلم تعیین كنند كه فیلم در كدام مناطق باید گسترده‌تر اكران شود یا اینكه در كدام شهرها سالن‌های موجود كفایت می‌كرد.
جوردن گلیزر مدیر اجرایی سایت ایونت فول در این زمینه می‌گوید: با این روش مردم تصور می‌كردند بخشی از روند تعیین شیوه اكران فیلم هستند و این مشاركت حالت روانی مثبتی را ایجاد می‌كرد كه در فروش فیلم در گیشه تاثیری كاملا مؤثر داشت.
اما برای چنین موفقیتی برنامه‌ریزی خوبی شده بود. پارامونت فیلم را در 25سپتامبر برای نخستین بار به شكل كاملا محدود در برخی از شهرها و دانشگاه‌ها در ساعات آخر روز و در سانس‌های محدود اكران كرد. با وجود تیزری كه در آن تنها شاهد عكس العمل تماشاگران بودیم و چیزی از خود فیلم مشخص نبود، حس كنجكاوی همه بالا رفت و تمامی بلیت‌های سانس‌های محدود اكران پیش‌فروش شد.
 
سایت‌های اجتماعی از جمله فیس بوك و توییتر با داستان‌هایی از كاربرانی كه فیلم را دیده بودند پر شد و با ایجاد امكان تقاضا برای اكران در سایت فیلم، به ناگاه كلیك خور گزینه تقاضا به نحو وحشتناكی بالا رفت ولی پارامونت كه بازی را تازه آغاز كرده بود و نمی‌خواست به سادگی دست از این شیوه بردارد، در هفته بعد تنها در برخی از شهرها یك سانس اكران نیمه شب در بعضی سینماها اضافه كرد.تمامی این شرایط بدون حتی یك ثانیه تبلیغ در شبكه‌های تلویزیونی عمومی و كابلی ایجاد شده بود و از این نظر یك استثنا به شمار می‌آمد.
سؤال اینجاست كه اگر در عوض یك میلیون نفر تنها 800 هزار نفر در بخش تقاضای سایت فیلم شركت كرده بودند آیا استودیو پارامونت از اكران فیلم به شكل گسترده در هفته ماقبل هالووین منصرف می‌شد؟
پاسخ كالیگان به این سؤال منفی است. او تاكید می‌كند كه استودیو به هر حال ابزار خوبی را برای شناخت شهرهای مستعد برای تماشای فیلم به‌كار گرفته بود و شاید تنها كمی از تعداد سالن‌های نمایش‌دهنده فیلم كم می‌كرد كه قطعا این میزان در فروش نهایی فیلم اصلا تاثیر‌گذار نبود.
اما شاید سؤال اصلی این نباشد كه استودیو پارامونت واقعا سرنوشت اكران گسترده فیلم را به میزان كلیك‌خور بودن گزینه تقاضا در سایت فیلم واگذار كرده است بلكه این موضوع مهم است كه آیا تماشاگران در این میان توجه كرده‌اند كه استودیو آنها را بازی داده و برای فروش فیلمش از آنها استفاده كرده است؟

راب كاباسو
تحلیل‌گر سیاسی و یكی از 5864 نفری كه از شهر فونیكس درخواست اكران فیلم را در سایت مطرح كرده بود در این زمنیه می‌گوید: تصور می‌كنم كسانی كه علاقه‌مند به تفریح در سینماها هستند در چنین مواردی چندان با منطق عمل نمی‌كنند و تنها با توجه به علاقه‌شان درخواست اكران فیلم را مطرح می‌كنند. قطعا این كار برای بازاریابی فیلم بوده اما به قدری هوشمندانه بود كه تماشاگر را قانع می‌كرد كه بخشی از بازی را می‌گرداند.

ترویس هاپسون
یكی دیگر از درخواست‌كنندگان فیلم از شهر سن‌دیه‌گو كه فیلم را تا به‌حال 2بار دیده و در سایت درخواست اكران فیلم را كرده هم با این نظر موافق است و می‌گوید: در بسیاری از موارد فیلم‌هایی هستند كه در تمامی شهرها به نمایش در نمی‌آید و من هم نمی‌توانم برای تماشای آن به شهری دیگر بروم. درست است كه استودیو چنین گزینه‌ای را در سایت برای اهداف تبلیغاتی در نظر گرفته اما واقعیت این است كه اگر من و امثال من تقاضایی برای اكرانش نداشته باشیم فیلم در شهر ما اكران نخواهد شد.
 
با اجرای چنین طرحی «فعالیت فراهنجار» به اكران موفق خود در سینماهای آمریكای شمالی ادامه می‌دهد و ظاهرا استودیو پارامونت در نظر دارد برای اكران بین‌المللی فیلم نیز دست به شیوه‌ای مشابه زده و این بار برای مردم سایر كشورهای جهان نیز امكان درخواست اكران فیلم را ایجاد كند. شیوه‌ای كه از این پس در صنعت پررقابت سینما بدل به امری عادی می‌شود ولی قطعا نام این فیلم به‌عنوان نخستین اثر هنری كه از این شیوه تبلیغاتی بهره گرفت باقی خواهد ماند.
* عنوان: اشاره به نام فیلم «آنها به اسب‌ها شلیك می‌كنند، نه؟» ساخته «سیدنی پولاك»
      
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: hamshahrionline.ir
 
مطالب پیشنهادی:
بهترین فیلم‌های اکران پاییز هالیوود!!
سرزمین زامبی‌ها، كارناوالی برای فتح گیشه!
چند نكته درباره ترسناك‌ترین‌ فیلم‌های معاصر
گفتگو با كارگردان فیلم «مقصد نهایی 4»
بروس ویلیس: همه تلاشم این است كه جهان را نجات دهم!