همه آنچه می‌خواهيد از سى و پنجمين جشنواره جهانى فيلم تورنتو بدانيد

از روز پنجشنبه 9 سپتامبر جشنواره فیلم تورنتو براى سى و پنجمین سال متوالى و امسال طى 11 روز میزبان بیش از 100 كشور و 300 فیلم خواهد بود. كسانی كه به طور مداوم در فستیوال تورنتو شركت داشته اند، این جشنواره را در مقایسه با جشنواره‌هایى چون مونترآل، برلین، ونیز و كن، بیشتر مكانى براى داد و ستد فیلم‌هاى غالباً تجارى و به‌خصوص با تمركز روى سینماى‌هالیوود و كانادا می‌دانند.
البته با مرورى بر سیاست‌هاى فستیوال و ساختار آن از آغاز تاكنونمتوجه آشكار بودن این جریان خواهید شد. اگرچه تعداد فیلم‌هاى مستقل با ساختارهاى صرفاً هنرى بسیار كمتر از فیلم‌هاى عظیم و
پرخرج آمریكاى شمالى است، با این حال تماشاى دو گونه سینمایى زیر یك سقف، جذابیت‌هاى خاص خود را دارد.

پیرس هندلینگ مدیر فستیوال هدف از برگزارى جشنواره را چنین توصیف مى‌كند:
زمانى كه داستى كول و بیل مارشال در سال 1976 جشنواره فیلم تورنتو را بنیان گذاشتند، هدف‌شان به وجود آوردن ویترینى از بهترین فیلم‌هاى سینماى كانادا و دنیا در این جشنواره بود. ما خوشحالیم كه توانستیم این هدف را دنبال كنیم و حالا پس از 35 سال این فستیوال به یكى از بهترین جشنواره‌هاى فیلم دنیا تبدیل شده است.
بیل مارشال از اعضاء و بنیانگذاران جشنواره فیلم تورنتو معتقد است كه نه تنها در این 35 سال رشد كردیم بلكه به صنعت سینما در كانادا هم شكل دادیم. فستیوال به سكویى بین المللى براى آثار فیلمسازان و منبعى براى ارائه آثار جدید و برتركانادایى تبدیل شده است.
هنك فن دركولك، یكى دیگر از بنیانگذاران جشنواره فیلم تورنتو اضافه مى كند:
تا این تاریخ، ما حدود ده هزار فیلم نمایش دادیم و در سال 2009 با پانصد هزار تماشاگر ركورد تماشاگر در طول دوران جشنواره راشكستیم.
فیلم افتتاحیه جشنواره تورنتو  «امتیاز، یك‌ هاكى موزیكال»، ساخته مایكل مگ گوان از كانادا و فیلم اختتامیه «شب آخر»، ساخته مسیح تاج الدین فیلمساز ایرانى تبار مقیم آمریكا خواهد بود. به این ترتیب تاج الدین را باید آخرین پیام آور جشنواره‌ى فیلم تورنتو دانست!

تغییرات در جشنواره امسال
امسال مدت جشنواره از 10 روز به 11 روز تبدیل شده و بخش‌هایى همچون نمایش فیلم‌هاى رایگان و روش‌هاى جدید خرید یلیت و ارائه دادن راهنماى آسان اینترنتى بخشى از این تغییرات اند.

داوران مسابقه
 روبا نادا كارگردان سوریه اى تبار كانادا كه سال گذشته فیلم «به وقت قاهره» را در جشنوار ه فیلم تورنتو به نمایش گذاشته بود، اندى برى برنامه‌ساز باسابقه و مجرى سابق بى.بى.سى، لوسى امیوت از خبرنگاران باسابقه و بروس سوینى كارگردان فیلم‌هاى «هیجان زده» و «عروسى آخر» از داوران بخش فیلم‌هاى بلند جشنواره فیلم امسال هستند.

بخش‌هاى مختلف جشنواره فیلم تورنتو
جشنوار ه فیلم تورنتو داراى 18 بخش است كه در این گزارش مهم‌ترین آنها را معرفى مى كنیم.

استادان
كلاس درسى براى اهالى سینما:
در این بخش آخرین آثار فیلمسازان برجسته سینماى جهان روى پرده مى رود و امكانى فراهم مى آید تا شیفتگان فیلمسازان نامدار دنیا براى اولین بار در سالن‌هاى سینماى جشنواره آخرین كار آنان را تماشا كنند. برخى از مهم‌ترین فیل مهایى كه در این بخش به نمایش گذاشته مى شوند عبارت اند از:
سیزده آدمكش (تاكیشى میكه - ژاپن)، قتل واجب (یرزى اسكلیموفسكى- لهستان)، فیلم سوسیالیسم (ژان لوك گدار- فرانسه)، كاش مى دانستم ( ژیا ژان كه – چین)، شعر (لى چنگ دونگ - كره جنوبى)، Route Irish (كن لوچ - انگلستان) ، زیبایى خفته (كاترین بریل- فرانسه)، پرونده قوى آنجلیكا (مانویل د- الویا)، عمو بونمى، كسى كه زندگى گذشت‌هاش را به یاد مى آورد؛ (آپى چاتپنگ وراستاكول، تایلند)، Roses a credit،  آموس گیتایى- سرزمین‌های اشغالی ،

 

فیلم‌هاى اول فیلمسازان كانادایى
این بخش به فیلمسازان تازه كار كانادا اختصاص دارد

كاترین بوون با «آبشار آمازون»، مایك گلدباخ با «ملت رویایى»، دبورا چو با «هزینه گزاف زندگى» اولین اثر خود را در جشنواره فیلم امسال، به نمایش مى گذارند.

حضور كارگردانان نام آشنا
این بخش یكى از قسمت‌هاى ثابت و بااهمیت جشنواره فیلم تورنتوست. ویترینى از فیلم‌هاى كانادایى و بین المللى با بیشترین تأثیرگذارى از دید كارشناسان فستیوال كه بیشتر آنها براى اولین بار در كانادا یا آمریكاى شمالى به نمایش درمی‌آید، در این بخش عرضه مى گردد.
كلوب بنگ بنگ (استیون سیلور)، قوى سیاه (دارن آرنوفسكى)، توطئه گر (رابرت ردفورد)، كلفت (ایم یانگ سو)، سخنرانى پادشاه (تام هوپر)، شهر (بن افلك) و شب آخر (مسى تاج الدین)، نمونه‌اى از این آثارند.
«شب آخر» داستان زوج جوانى به نام مایكل و جوانا است كه ظاهراً ، زندگى خوب و خوشى را در آپارتمان شان در منهتن مى گذرانند. امایك شب كه جوانا در یكى از مهمانی‌هاى شغلى مایكل شركت مى كند، متوجه لحظات مشكوكى بین همسرش و همكار جوانش به نام لورا مى شود. از اینجا به بعد تخم شك و تردید كاشته می‌شود و گفت‌وگوهاى معنادار این زوج در سكانس‌هاى مختلف زوایاى گوناگونى از روابط آنان را آشكار مى سازد.
مسیح تاج الدین متولد تهران و دانش‌آموخته ادبیات انگلیسى از دانشگاه‌هاروارد است. او در زمینه فیلم نامه نویسى در فیلم‌هاى لئو و ژاكت همكارى داشته و «شب آخر» اولین فیلم بلند سینمایى اوست. 

 

جنون نیمه شب، سینماى پرطرفدار وحشت
این بخش مخصوص تماشاگرانى است كه طرفدار جنبه وحشى، هراس آور و هیجان‌انگیز سینما هستند.
بنراكو ساخته گاى موشه (آمریكا)، عذاب وجدان (دنت لم از هنگ كنك)، سرزمین استیك (جبم میكل از آمریكا)، ناپدید شدن در خیابان هفتم (براد اندرسون از آمریكا) تعدادى از این آثار هستند.

مستقل‌ها: در انتظار سوپر من و حضور بیل گیتس و كن لوچ در كنار هم!
این بخش به تماشاگران جشنواره فیلم تورنتو فرصتى خواهد داد تا در جلساتى با مهمانان سرشناس از دنیاى سینما و دیگر حرفه‌ها دیدارى داشته باشند و پاى صحبت‌هاى آنها بنشینند و از آخرین فعالیت‌هاى آنان مطلع شوند.
فیلمسازانى چون آپیچاتپونگ ویراستاكول كارگردان تایلندى، كن لوچ كارگردان انگلیسى، فیلیپ سایمور هوفمن، هنرمند آمریكایى، بروس اسپرینگستن؛ آهنگساز آمریكایى، استیو نش، بسكتبالیست حرفه‌اى كانادا، لزلى چیلكوت، تهیه‌كننده آمریكایى و بیل گیتس، چهره سرشناس دنیاى
كامپیوتر از چهره‌هاى مطرح این بخش هستند. ادوارد نورتن بازیگر و مایكل مور مستندساز جنجالى آمریكا از اداره‌كنندگان جلسات این بخش‌اند.
در انتظار سوپر من یكى از برنامه‌هاى جذاب در این بخش خواهد بود. دیویس كاگ نهایم، كارگردان فیلم  یك حقیقت دست نیافتنى» که در كمپین الگور در رابطه با گرمایش كره زمین فعالیت مى كرد، این‌بار با مستند در «انتظار سوپر من» نگاهى منتقدانه به سیستم آموزش و پرورش آمریكا دارد. او در این مستند از زبان تعدادى از دانش‌آموزان و خانواده‌هایشان این مشكل را موشكافى مى كند.
پس از نمایش این فیلم، تماشاگران در جلسه پرسش و پاسخ با كارگردان فیلم؛ لزلى چیلكوت (تهیه كننده) جفرى كانادا (مربى آموزشى) و بیل گیتس شركت خواهند كرد.
نكته جالب حضور دو چهره سرشناس از دو جایگاه متضاد در بخش مستقل‌هاست: كن لوچ، فیلمساز و نماینده اندیشه چپ در سینما و بیل گیتس نمادى از سرمایه دارى مدرن.

شهر به شهر، زنده باد استانبول
این بخش نوپاى جشنوار ه فیلم تورنتو كه از سال گذشته به مدیریت كامرون بیلى افتتاح شد و در اولین دور خود باعث جار و جنجال و اعتراض و بایكوت فستیوال از سوى چند هنرمند مطرح مثل كن لوچ
شد، امسال شهرتوریستى استانبول را برگزیده تا اعتراضات وارده به انتخاب سال قبل را به گونه اى جبران كند.
هدف از برگزارى این بخش این است كه تماشاگران را با تجربه كشف زوایاى منفاوت از یك شهر توسط فیلمسازان گوناگون كه در آن شهر یا درباره آن شهر فیلم ساخته اند آشنا سازد.
 ده فیلم بلند و هفت فیلم كوتاه در این بخش كه «زنده باد استانبول» نامیده شده به نمایش درخواهد آمد و با عنوان چشم انداز سینماى تركیه آثار فیلمسازان استانبولى و مسایل سیاسى و اجتماعى جارى در بستر این شهر را از دیدگاه آنان آشكار مى سازد.
پلین اسمر با فیلم ده تا یازده، شاهین با فیلم «چهل»، زكى دمیر كوبوز  فیلمساز فقید و مطرح تركیه با فیلم «بلوك »، نورى بیلگه جیلان یکی از بهترین فیلمسازان سینماى معاصر با فیلم درخشان «دوردست» (برنده جایزه بهترین فیلم خارجى از جشنوار ه فیلم كن)، رها اردم با فیلم «تنها آفتاب درخشان من »، و تایفون پیر سلیم  با فیلم «دوازده سپتامبر»، اوزلم سولاك اوغلو با فیلم «مو» از چهرهه‌اى مطرح سینماى تركیه در این بخش هستند. 

 

سینماى معاصر جهان، شكارچى
این بخش جذاب جشنوار ه فیلم تورنتو، هر سال ده‌ها فیلم از سراسر دنیا را با عنوان اولین نمایش جهانى یا بین‌المللى در كانادا به نمایش می‌گذارد. امسال نیز حدود 45 فیلم از كارگردانان سراسر دنیا و از كشورهایى مثل ایران، چین، فنلاند، روسیه، ایرلند، كره جنوبى، اسپانیا، تایلند و برخى كشورهاى دیگر براى اولین بار در این فستیوال به روى پرده خواهند رفت.
بعد از «شوك» ساخته فنگ چیاگانگ از چین، «همه چیز درباره عشق»  (آن هوى از هنگ كنگ)، «هرچه كه تو مى خواهى» (اچرو ماناس از سپانیا)، «اتفاقات خوش» (كریستین پترى از سوئد)، «سرنوشت بد» (ایزابل اشتور از آلمان)، «لبه» ( الكسى اوشیتل از روسیه)، «چهارمین پرتره» ( چونگ مونگ هونگ از تایوان)،

«شكارچى» (رفیع پیتز از ایران )، «جوسى» (لوببس الستون از استرالیا)، «زندگى، فراتر از هر چبز» (الیور اشمیتز محصول مشترك آفریقاى جنوبى و آلمان)، «سه» (تام تیكور از آلمان)، از آثارى هستند كه در این بخش به نمایش گذاشته مى شوند.

دیدگاه، زمانى براى فیلمسازان جوان و بى پروا
بخش «دیدگاه» به فیلمسازان آوانگارد و یا پیشرو از گوشه و كنار  دنیا اختصاص دارد. كارگردانانى كه در صدد شكستن مرزها هستند و به دنبال مفهوم دیگرى از سینما در برابر سینماى غالب و رایج main) (stream مى یاشند.
«مسكو » ساخته مایكل نایمن از انگلستان، «وعده‌هاى نوشته بر آب» ساخته وینسنت گالو از آمریكا،  «زندگى مفید» (ویروژ از اروگوئه)، «ماهى سرد» (سیون سونو از ژاپن )، «میكروفن» (احمد عبدالله از مصر) نمونه‌اى از آثارى است كه در این بخش از جشنواره به نمایش درمی‌آید.

كشف: در جستجوى ایده‌هاى نو
در این بخش همان طور كه از نامش پیداست، 27 فیلم از فیلمسازان نوپا به نمایش گذاشته می‌شود. كمیته انتخاب آثار این فیلمسازان را متفاوت و تأثیرگذار تشخیص داده و با نمایش این فیلم‌ها تلاش می‌کند آثار فیلمسازان تازه‌كار اما بااستعداد را معرفى كند

«پاییز» ساخته امیر بشیر از هند، «سرزنش» (مایكل هنرى از استرالیا )، «مراسم» (ماكس وینكلر از آمریكا)، «داخل آمریكا»،  (باربارا ادر از اتریش)، «ماندو» (ابراهیم سعیدى از عراق)، «زفیر» (یلما باس از تركیه)، «چیزى كه بیشتر دوست دارم» (دلفینو كاستاگنینو از آرژانتین)،  «پیانو در كارخانه» (ژانگ منگ از چین) تعدادى از فیلم‌هایى هستند كه در این بخش به نمایش گذاشته می‌شوند.

نمایش رایگان
جشنواره تورنتو به مناسبت سى و پنجمین سال برگزاری‌اش بخشى را به صورت نمایش رایگان تقدیم عاشقان سینما می‌كند. فیلم‌هایى منتخب از دوره‌هاى قبل فستیوال همچون «زیبایى آمریكایى» (سام مندس)، «دور از او» (سارا پولى)، «تصادف» (پل هیگس)، «شاهزاده عروس» و «آب» برخى از آثار منتخب در این بخش هستند.
 

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ