چین، کهن ترین ادبیات بشری؟

چینی‌ها به دو دلیل می‌توانند ادعا كنند كه دارای كهن‌ ترین ادبیات بشری هستند. اول اینكه خط و الفبای آنها تصویری است و هر عكس و نشانه‌ای را می‌توان خط نامید. دوم اینكه فعالیتهای فرهنگی آنها و انسان قدیم مانند، فالگیری، غیبگویی، پیشگویی، جن زدایی و غیره را كه امروزه خرافات می‌نامند، دارای عناصر قوی ادبی بودند.

ادبیات چین امروزه نشانه هویت فرهنگی جمعیت یك سوم بشریت كره زمین می‌باشد. آغاز خط چین حتى امروزه هم در تاریكی هزاره‌های قبل از میلاد قرار دارد. ادبیات چین همچون ادبیات ایران همیشه نقش و وظیفه ادبی، آموزشی و تربیتی را نیز مد نظر داشته است.

ادبیات چین حداقل سه هزار سال سابقه دارد، قدمتی كه در سایر فرهنگهای باستان نمی‌توان یافت. در روی ظروف سفالی علائم و نشانه های زبانی و تصویری پنج هزارساله مانند، كوه، رودخانه، تور ماهیگیری و یا جای پای انسان و غیره كشف شده. الفبای كنونی چین حدود 9500 حرف و نشانه و تصویر دارد. به نظر شرق‌شناسان، چینی ها  دو هزار سال قبل از میلاد دارای خط و هنر صحافی كتاب بودند.

از قرنهای قبل از میلاد حدود 3776 كتاب بجا مانده كه در كتابخانه‌ها و موزه‌ها نگهداری می‌شوند. به ادعای محققین، چینی ها 1200سال قبل از میلاد، دارای ادبیات فولكلوریك رئالیستی بودند. به ادعای روشنفكران ملی گرا، مامورین و بازرسان و جاسوسان درباری، اشعار و ترانه‌های عامیانه را جمع می‌كردند تا با درد و رنج مردم آشنا شوند.

چینی ها 11 قرن قبل از میلاد از استخوان و یا اسكلت لاك پشت برای نوشتن استفاده می‌كردند. قدیمى‌ترین كتاب شعر چینی، گلچینی است كه از قرن دهم پیش از میلاد به جا مانده است. ادبیات ابتدایی چین شامل، آواز و سرودهای مذهبی، قصه‌های اسطوره‌ای، وردهای دفع جن زده گی، احضار ارواح مردگان، حل معماهای سرگرم كننده، فالگیری، غیبگویی، وقایع نگاری و غیره بود.

شعر، مهمترین ژانر ادبیات چین باستان بود، كه در آن تجربیات طبیعی، خاطرات تاریخی، آداب و رسوم اسطوره‌ای منعكس می‌شد و یا مورد بحث قرار می‌گرفت. ادبیات چین همیشه اجتمایی و سیاسی بوده است. مطالعه ادبیات، بخشی از آموزش و تربیت مردم بود. ادبیات همیشه نشان بیان احساسات و درد و رنج زیردستان در برابر حاكمان بود.

روشنفكران اصلاحگرا و انقلابیون ملی گرا و سوسیالیست در اوایل قرن بیستم سعی كردند به علت تحقیر اروپائیان و ژاپنیها به نقد و ارزیابی ادبیات قدیم و باستانی چین بپردازند. سالها در غرب ادبیات سرگرم كننده چینی مانند رمان و نوول ترجمه می‌شد و یا مورد توجه قرار می‌گرفت، ولی به شعر و سایر ژانرهای ادبی اهمیتی داده نمی‌شد.

كنفوسیوس، یكی از چهره‌های مذهبی، فرهنگی و فلسفی چین، نامی مستعار است كه یونانیها در غرب معرفی كردند. او متفكری بود كه بین سالهای 479 تا 551 زندگی نمود. كتاب گلچین شعری شامل سه هزار بیت را به او نسبت می‌دهند. قرنها است كه از اشعار این كتاب به عنوان جملات قصار و نقل قول استفاده می‌شود. از زمان كنفوسیوس، شاعران و ادیبان و فیلسوفان به محافل درباری و حاكمان راه یافتند و نقش مهم و زنده‌ای در اشاعه فرهنگ در جامعه به‌عهده گرفتند. در بعضی از این اشعار، انتقاد از رهبران عقب  افتاده و ارتجاعی یا موضوعات عشقی مطرح می‌شد. در چین باستان قشر روحانی گونه‌ای وجود داشتند كه شامل، دعانویسها، غیبگویان، فالگیران، پیشگویان، معركه گیران و غیره بودند.
 
 
 
گردآورى: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
seemorgh.com/culture
منبع: cloob.net