گفتگو با اعضای گروه «فیتیله»

می‌خواستیم تازه‌تر شویم
وقتی 20 سال پیش كارشان را آغاز كردند هیچ وقت فكر نمی‌كردند در آینده بتوانند این‌قدر محبوبیت به دست آورند. بچه‌های «فیتیله» شبكه 2 حالا پس از گذشت 8 سال كار مداوم در تلویزیون، به ستاره‌‌های برنامه‌های كودك تلویزیون تبدیل شده‌اند. شاید چون هیچ‌گاه از مردم فاصله نگرفته‌اند و با صداقت به میدان آمدند. محمد مسلمی، علی فروتن و حمید گلی، اعضای گروه 3 نفری فیتیله هستند. مدتی است این برنامه با ترکیبی تازه‌تر روی آنتن سیما می‌رود. به سراغ این جمع سه نفری رفتیم تا از كارهای جدیدشان بیشتر بدانیم. ابتدا محمد مسلمی، كارگردان فیتیله با ما و سوالاتمان همراه شد.

ابتدا بگویید چه شد رفتید و چرا دوباره با یك برنامه تازه برگشتید؟
اما در این حد می‌توانم بگویم كه چون می‌خواستیم تازه‌تر شویم و فضای كارمان هم متفاوت شود، فكر كردیم مدتی در برنامه وقفه ایجاد كنیم تا بتوانیم هم راحت‌تر فكر كنیم و هم به چیزهای تازه‌تری دست یابیم.

حالا فكر می‌كنید موفق شده‌اید؟
امیدوارم. به هر حال ما همه تلاش خود را كرده‌‌ایم.

آقای مسلمی! این همه سوژه از كجا می‌آید؟
ما گروهی داریم كه از طریق وبلاگ به ما سوژه می‌دهند؛ البته طرح‌های مورد نظر بیشتر از طرف خودمان است و من تمام مدت راجع به آیتم‌‌های برنامه و سوژه‌های مختلف فكر می‌كنم.

در حال حاضر چند آیتم نمایشی آماده دارید؟
حدود 130 آیتم نمایشی داریم كه هركدام هم مخاطب خاص خودش را دارد.

تا به حال شده سوژه كم بیاورید؟
خیر، نشده است. شاید سخت به سوژه‌ها دست پیدا كرده باشیم، ولی این‌ كه اصلا سوژه‌ای نداشته باشیم برایمان اتفاق نیفتاده است. حتی ما می‌توانیم هر هفته سوژه‌هایمان را تكرار كنیم، چون می‌خواهیم شعاری نشوند و تازگی خودشان را هم حفظ كنند، بنابراین سعی كرده‌ایم با سوژه‌های تازه به خانه‌های مردم برویم.

در برنامه جدیدتان از قصه‌های قدیمی ایران استفاده كرده‌اید. چرا؟
چون ادبیات فارسی پر از قصه‌های زیبا و پندآموز است و بهتر است ما در این مورد كم‌فروشی نكنیم و قصه‌‌‌هایی كه قابلیت نمایشی شدن دارند را به تصویر بكشیم تا بچه‌ها راحت‌تر و ملموس‌تر بتوانند با قصه‌‌های ایرانی آشنا شوند.

سوژه، فضا یا موسیقی. كدام یك برایتان اهمیت دارد؟
هر سه. موسیقی كه شكل و قالب خودش را دارد. در ضمن آهنگ‌ها را هم از قبل به آهنگساز سفارش می‌دهیم؛ چراكه برنامه فیتیله 50 درصد موزیكال است و 50 درصد به مسائل دیگر مانند نمایش و... اختصاص دارد.
به همین دلیل در حال حاضر بسیار حرفه‌ای‌تر به این مساله نگاه می‌كنیم.

چرا در سینما فعالیتی ندارید؟
اتفاقا راجع به این مساله فكر كرده‌ایم و می‌خواهیم وارد این حیطه شویم. البته اگر سرمایه‌گذاری خوبی در این مورد صورت گیرد. ما طرحی را از 2 سال پیش برای سینما ارائه كرده‌ایم، اما هنوز اقدامی نشده است، چون ما می‌خواهیم قوی و شایسته وارد سینما شویم و مفید واقع شدن از هر چیز دیگری برایمان مهم‌تر است.

شما به شخصه چقدر كودكی كرده‌اید؟
زیاد. بچه‌های امروز كودكی نمی‌كنند، چون در خانه‌های كوچك حبس شده‌اند، اما كودكی را بچه‌های همسن من داشته‌اند كه در حیاط‌های بزرگ رشد كرده، با هم بودن را بخوبی تجربه كرده‌اند.

كودك درونم را همیشه حفظ می‌كنم
علی فروتن آنقدر صادقانه حرف می‌زند كه عشق را می‌توان بوضوح در چشمانش و لحن پرمهرش دید. او 44 سال دارد و دانش‌آموخته رشته كارگردانی و تئاتر است. علی فروتن سهم بسزایی در محبوبیت و شهرت فیتیله داشته است.

ابتدا بگویید چه شد كه به سمت كارهای كودك آمدید؟
تحصیلات من در زمینه تئاتر و زمینه كاری‌ام هم بازیگری و كارگردانی سینما بود. در تئاتری كه با هرمز هدایت كار كردیم من دستیار گریم بودم. آقایان گلی و مسلمی در تالار هنر تئاتر داشتند. رامبد جوان بازیگری بود كه آن موقع با آنها كار می‌كرد، اما به دلایلی نتوانست ادامه دهد و بعد به من پیشنهاد شد به جای رامبد جوان با آنها همكاری كنم و من هم پذیرفتم. بعد از آن دیگر شدم پای ثابت گروه فیتیله.

فكر می‌كنید راز ماندگاری برنامه فیتیله در چیست؟
در صداقت و توكل به خدا. ما دوست نداریم و هیچ‌وقت سعی نكرده‌ایم مخاطبان‌مان را به هر قیمتی بخندانیم یا برای آنها كم‌فروشی كنیم. ما در طول این سال‌ها كار شاقی انجام نداده‌ایم. از همان اول دلی آمده‌ایم جلو و وارد زندگی مردم شده‌ایم. هیچ‌وقت هم ادا در نیاوردیم.

در گروه‌تان رئیس چه كسی است؟
ما رئیس نداریم. رئیس‌‌مان خداست، اما به نوعی رهبری گروه به عهده‌آقای مسلمی است و ما هم نظراتمان را ارائه می‌دهیم، ولی در نهایت آقای مسلمی هستند كه نظر آخر را می‌دهند.

هیچ‌وقت با هم بحث‌تان شده است؟
بستگی دارد بحث را چطور تعریف كنید. اگر منظورتان دعواست كه هیچ‌وقت این اتفاق نیفتاده است. چون همه چیز مشخص است و هر كس وظیفه‌اش را می‌داند و عمل می‌كند.

ارتباط خودتان با بچه‌ها چطور است؟
از بچگی و دورانی كه كار كودك نمی‌كردم بچه‌ها را خیلی دوست داشتم و با آنها بخوبی ارتباط برقرار می‌كردم. هنوز فكر می‌كنم كودك درون من زنده است. خیلی مواقع یادم می‌رود 44 سال از عمر من گذشته. با بچه‌ها كه هستم،‌ بچه می‌شوم.

اگر اشتباه نكنم شما قبلا خودتان مهدكودك داشتید. درست است؟
بله، اما به لطف دوستان بهزیستی آن را تعطیل كردم، چون بسیار اذیت شدم.

فیتیله...
برنامه‌ای كه از دل برمی‌آید و امیدوارم بر دل مخاطبانش هم بنشیند.

راستی این همه لباس كه می‌پوشید مال خودتان است؟
خیر. البته لباس‌های آرشیوی هم نیستند، بلكه ما خیاط‌هایی داریم كه این لباس‌ها را برایمان طبق نمایش‌هایی كه داریم می‌دوزند.

نظرتان در مورد دیگر برنامه‌های كودك شبكه‌های تلویزیون چیست؟
به نظرم آن نگاه حرفه‌ای كه باید باشد، وجود ندارد. عده‌ای آمده‌اند فقط آنتن را پر كنند و به همین دلیل، اغلب كارهای كودك تكراری و بی‌محتوا شده‌اند. به هر حال نباید كودك امروز را دست‌كم گرفت و با بی‌میلی برای او كار كرد، چون او همه چیز را می‌بیند و درك می‌كند.

و بهترین منتقدان شما...
بچه‌ها خیلی راحت می‌آیند و می‌گویند من از كارت اصلا خوشم نیامد. همیشه هم درست می‌گویند. وقتی بچه‌ای این حرف را به آدم می‌زند من می‌فهمم كه یك جای كارم ایراد دارد، بنابراین بهترین منتقد، كارشناس و بیننده همین بچه‌ها هستند.

اگر به جایی رسیدیم به خاطر تلاش‌ها و تجربیاتمان است
حمید گلی، بازیگری است كه طی این سال‌ها خیلی خوب از عهده كارش برآمده است و كودكان دیروز و امروز بخوبی او را قبول كرده و با كارهایش همراه شده‌اند.

زمانی كه تازه‌ كارتان را در این گروه آغاز كرده بودید، آیا فكر می‌كردید 20سال بتوانید كنار یكدیگر كار كنید و به ستاره‌های برنامه‌های كودك تبدیل شوید؟
خیر، به هیچ وجه. آن زمان می‌خواستیم پس از دوره آموزشی فقط كار كرده و تجربه كسب كنیم و به تنها چیزی كه فكر نمی‌كردیم شهرت بود. اگر الان موفق شده‌ایم به خاطر تلاش‌ها و تجربه‌های گذشته هر كدام از ماست. باور كنید در آن سال‌ها به طور شبانه‌روزی برای رسیدن به هدفمان تلاش می‌كردیم.

هیچ وقت نخواسته‌اید ژانر دیگری را هم تجربه كنید؟ مثلا بازی در یك ملودرام اجتماعی.
اتفاقا پیشنهاد هم داشته‌ام، اما خوب نبودند یا خودم فكر كردم چرا كاری را انجام دهم كه برخلاف میلم است. البته فعلا ترجیح می‌دهم با گروه فیتیله كار كنم و اگر فرصت مناسبی هم در ژانرهای دیگر برایم پیش آید، می‌پذیرم به شرط آن كه كار خوب و مفیدی باشد.

فكر می‌كنید چرا طی این سال‌ها نتوانسته‌اید بازی در ژانرهای دیگر را هم تجربه كنید؟
چون متاسفانه كارگردانان و تهیه‌كنندگان ما قدرت خطر كردن ندارند و همیشه به دنبال بازیگرانی هستند كه جواب خودشان را در كارهای مختلف پس داده‌اند.

خب چرا فقط در تلویزیون بازی كرده‌اید، در صورتی كه شما در اصل یك گروه تئاتری هستید؟
صادقانه‌اش این است كه چاره دیگری نداشتیم. در سینما كه موقعیت‌های خوبی برایمان وجود نداشت و در تئاتر هم كه دستمزدها پایین است. در ضمن تئاتر بشدت وقت‌گیر است. البته ما هر چه داریم از خانه اولمان یعنی تئاتر است. باید اضافه كنم طی این سال‌ها و پس از 8 سال كار مداوم در تلویزیون حالا مردم هستند كه از ما می‌خواهند و به دیدن كارهای ما عادت كرده‌اند.

درآمد حاصل از این كار چقدر برایتان مهم است؟
حداقل می‌توانم بگویم در وهله اول نیست، چون مفید بودن و درست‌ كار كردن برایمان از هر چیزی مهم‌تر است.

حمید گلی از دنیای كودكی‌اش چقدر فاصله گرفته است؟
فاصله نگرفته‌ام. ضمن این كه دوباره دارم با بچه‌های امروز، كودكی خودم را مرور می‌كنم و با آنها به دنیای گذشته برمی‌گردم.