اصغر افضلی: صدای هنرپیشهها را به خودشان پس میدهم!
میگوید متأسفانه دوبله آثار، ماشینی، دیجیتالی و سریع شده است. در آن دوران دوبله کارها، زمان میبرد و گوینده فرصت پیدا کردن صدا را داشت و با دقت و تمرین کار را انجام میداد، اما اکنون یک مرتبه تمرین و یک بار هم ضبط میکنیم. متأسفانه سرعت بالا رفته و کیفیت پایین آمده است و با این سرعت گوینده توجه و دقت کافی را ندارد البته آنها هم حق دارند چون به لحاظ مالی مشکل دارند و با فکر باز کار نمیکنند. این مطالب بخشی از سخنان «اصغر افضلی» یکی از پیشکسوتان عرصه دوبله کشورمان است که در گفت و گو با خراسان شمالی، مطرح کرد. او حدود50 سال است که در این حرفه گویندگی میکند و علاوه بر گویندگی، مدیریت دوبلاژ برخی آثار را هم بر عهده داشته است. «افضلی» در گفت و گو با ما از کیفیت پایین دوبله آثار کنونی صحبت کرد و از این که گویندگان با وجود تمام تلاش خود، بیمه ای ندارند و از سوی هیچ سازمانی حمایت نمیشوند، گله کرد.
«اصغر افضلی»، دوبلور و مدیر دوبلاژ کشورمان متولد 1317 در تهران است. او تاکنون در آثار مختلف و تیپهای گوناگونی به جای شخصیتهای مهم کمدی و کارتونی صحبت کرده است. «افضلی» در تابستان گرم 90 در حالی که برای استراحت به همراه خانواده به شمال کشور سفر کرده بود، به سؤالات ما پاسخ داد که جای تشکر دارد. گفت و گوی ما را در ادامه بخوانید.
به طور حتم بسیاری از مخاطبان مشتاق هستند تا از پیشینه هنری شما در زمینه گویندگی و دوبله، اطلاعات دقیق تری داشته باشند. شما از چه سالی وارد عرصه دوبله شدید؟
من فعالیت هنری ام را با تئاتر آغاز کردم و بعد از آن با تشویق آقای «احمد رسول زاده» وارد عرصه دوبله شدم و اکنون حدود 54 سال است که در این حرفه فعالیت میکنم و شغل دیگری ندارم. به دلیل عشق و علاقه ام، وارد عرصه هنر شدم و دوبله نیز هنر بزرگی است. فعالیتم را با کارهای کوچک آغاز کردم اما با عشق و علاقه ای که به این کار داشتم کارهای بزرگ و ارزنده تری را ارائه دادم.
نخستین نقشی را که گویندگی کردید، به خاطر میآورید؟
من در فیلمی به نام «دوچرخه سوار» برای نخستین بار به جای یک هنرپیشه فرانسوی صحبت کردم و با گذشت زمان به کارهای کمدی علاقه مند شدم.
از لورل تا چارلی چاپلین
به جای چه شخصیتهای مهم کمدی صحبت کرده اید؟
در آن زمان فیلمهایی با نام بومبا یاک بود که ابتدا نقش اصلی را حرف زدم و هنگامیکه مردم از بداهه گوییهایم استقبال کردند، علاقه مند شدم که این کار را ادامه دهم، چون خنده مردم برایم با ارزش بود. سپس در فیلمهایی به نام «چیچو فرانکو» که آن زمان در ایران گل کرده بود، گویندگی و به جای فرانکو صحبت کردم. مدیریت دوبلاژ فیلم را هم بر عهده داشتم. تاکنون به جای شخصیتهای کمدی مختلف ایتالیایی و فرانسوی دیگری همچون وودی آلن، بودآبوت، استن لورل، نورمن ویزدوم (در مقطعی) و چارلی چاپلین صحبت کرده ام. در حال حاضر هم در خدمت شما هستم و تا زنده ام به کارم ادامه میدهم.
یکی از شخصیتهای معروف کمدی که شما صحبت کردید «استن لورل» بود که علاقه مندان زیادی داشت.
بله، البته خیلی از گویندهها به جای این شخصیت صحبت کرده اند؛ آقایان «مقبلی»، «پزشکان»، «تورج نصر». در مقطعی که آقای «مقبلی» حضور داشت گاهی اوقات او و بعضی وقتها هم من صحبت میکردم.
آقای «افضلی» شما علاوه بر این که به جای شخصیتهای کمدی صحبت کرده اید به جای شخصیتهای مختلف کارتونی هم چون وروجک و آقای نجار (وروجک)، گوریل انگوری (بیگلی بیگلی)، کارآگاه گجت، قلعه هزار اردک، رابین هود (پادشاه – پرنس جان) و گربههای اشرافی (خدمتکار – ادگار) هم گویندگی کرده اید؛ این عشق و علاقه به کودکان، از کجا نشأت گرفت؟
من علاقه زیادی به کودکان دارم و عاشق آنها هستم و معتقدم کودکان به شادی و لبخند نیاز دارند، بنابراین در این عرصه هم با موفقیت فعالیت کردم و در کارتونهایی گویندگی کردم و با عشق و علاقه در آن کارها حرف زدم و آنها، کارهای با ارزشی بود که برایم جاودانه شد. سؤالهای شما جالب است، زیرا تجدید خاطرات است.
کارتونهای مورد علاقه کودکی تان چیست؟
در دوران کودکی علاقه ای به تماشای کارتون نداشتم ولی در جوانی، وقتی که به کار در تلویزیون جذب شدم، به دوبله کارتون نیز علاقه مند شدم و کار کردم.
وروجک شیطان بود!
«وروجک و آقای نجار» یکی از مجموعههای خاطره انگیز دوران کودکی است؛ به یاد دارید که مدیریت دوبله این مجموعه را چه کسی بر عهده داشت؟
مدیریت دوبلاژ این کارتون را آقای «افشار» بر عهده داشت و او میدانست که من میتوانم این شخصیت را با صدای خودم بسازم تا شخصیت جذاب و خوبی از کار درآید بنابراین من را برای گویندگی شخصیت «وروجک» انتخاب کرد و انتخاب به جایی بود و من هم با علاقه شخصیت را گفتم. در آن زمان آقای «ربیعی» هم نقش آقای نجار را گفت. خودم هم علاقه مند و بیننده کارتون «وروجک و آقای نجار» بودم. علاقه و استقبال بچهها برایم بسیار باارزش بود. آنها پیگیر کارتون بودند و از تلویزیون تقاضا میکردند که تکرار این کارتون را نشان دهند و خیلی خوشحال بودم. «وروجک» شخصیت شیطان و بلایی بود و من هم با صدای خودم به آن مسلط بودم.
بعضی از گویندگان وقتی که مدتی با آن شخصیت صحبت میکنند به آن انس میگیرند و نمیتوانند از قالب آن خارج شوند؛ شما هم این گونه هستید؟
بله همین طور است. یک زمانی انسان به شخصیتی انس میگیرد و آن برایش دوست داشتنی و شیرین تر میشود. بداهه گوییهایی که من روی شخصیت وروجک داشتم، کار را شیرین کرد، دیالوگهای آلمانی بی مزه است ولی من تمام آنها را تغییر میدادم تا بامزه تر شود.
گوریل انگوری و بیگلی بیگلی ...
یکی دیگر از کارتونهای دوست داشتنی که شما صحبت کردید کارتون «گوریل انگوری» بود که به جای «بیگلی بیگلی» صحبت کردید؛ به یاد میآورید چه سالی برای این کار دعوت به همکاری شدید؟
اوایل انقلاب بود که برای گویندگی «بیگلی بیگلی» دعوت شدم. فیلم آن 16 میلی متری بود آقای «ماهر» به جای گوریل و من به جای «بیگلی بیگلی» صحبت کردم. در آن مقطع به واقع با عشق و علاقه این کار را انجام دادم و برایم خاطره انگیز و قشنگ بود.
مترجم باید حرف اول را در دوبله بزند
اما به نظر میرسد آن عشق و علاقه ای که آن دوران در اتاقهای دوبلاژ بود، اکنون نیست.
بله، متأسفانه دوبله آثار ماشینی، دیجیتالی و سریع شده است در آن دوران دوبله کارها زمان میبرد و گوینده فرصت میکرد صدا را پیدا کند و با دقت و تمرین کار را انجام میداد، اما اکنون یک مرتبه تمرین و یک بار هم ضبط میکنیم! متأسفانه سرعت بالا رفته و کیفیت پایین آمده است و با این سرعت، گوینده توجه و دقت کافی را ندارد. البته آنها هم حق دارند، چون به لحاظ مالی مشکل دارند و با فکر باز کار نمیکنند آن دوران ما آسوده خاطر کار میکردیم. فیلمهایی که خریداری میکنند کیفیت پایینی دارد و علاوه بر آن ترجمهها نیز خوب نیست. در صورتی که مترجم باید حرف اول را بزند و امانت دار خوبی باشد و کار را به خوبی ترجمه کند ولی این اتفاق نمیافتد و ترجمهها دارای اشتباههای زیادی است. البته مترجم خوب هم داریم ولی تعداد آنها کم است.
گویندگان در رابین هود سنگ تمام گذاشتند
در کارتون «رابین هود» نیز به جای پرنس جان صحبت کردید.
بله این کارتون با مدیریت دوبلاژ «احمد رسول زاده» دوبله شد و در تلویزیون دوبله کردیم و به واقع همه گویندگان سنگ تمام گذاشتند و علاوه بر من گویندگانی هم چون ژرژ پطروسی (رابین هود) و پزشکیان (مار) در آن صحبت کردند.
اکنون کار دوبله یک روزه تمام میشود
به شخصیتهای کمدی اشاره کردید که به جای آنها گویندگی کردید؛ میخواستم بدانم برای رسیدن به فن بیان از چه ابزاری استفاده کردید تا توانایی خود را در این عرصه به نمایش بگذارید؟
در ابتدا صدای خود هنرپیشه را میگیرم و سپس به خودش پس میدهم، یعنی صدای شخصیت را یاد میگیرم و با توجه به ویژگیهایش صحبت میکنم؛ مثل نقش «وودی آلن» که درست مانند صدای خودش حرف زدم و همان شیرینیهای خاص خودش را ارائه دادم. در آن دوران فرصت داشتیم که روی نقش کار کنیم، بعد از انتخاب گویندهها یک بار فیلم را با هم میدیدیم و سپس شخصیت سازی میکردیم، اما اکنون فرصت کمیداریم و گوینده مینشیند، به جای شخصیت حرف میزند و میرود و کار یک روزه تمام میشود و گویندگان با عشق کار نمیکنند بلکه به دلیل بعد مادی آن، نقشی را میگویند.
به نظر میرسد در نسل جدید گویندگان، دیگر مثل گذشته صدای جذاب و خاصی وجود ندارد؟
نه، متأسفانه صدای ماندگاری در میان آنها وجود ندارد و مردم به صدایی از این نسل علاقه نشان نمیدهند. البته گویندگان خوبی هستند ولی عشق و علاقه ای را که بچههای قدیمیداشتند، آنها ندارند. آنها ابتدای کارشان است و اگر صادقانه کار کنند با گذشت زمان جایی در دوبله برای خود باز خواهند کرد ولی چون کارها دیجیتالی شده است دوبلورها زمان زیادی برای تمرین ندارند.
برای بیمه گویندگان اقدامی انجام نداده اند
مشکل بزرگی که گویندگان دارند و همیشه از آن گله مند هستند بحث دستمزد و بیمه و بازنشستگی است؛ آیا شما بیمه هستید؟
من از سوی خانه سینما بیمه شده ام اما متأسفانه با توجه به این که بیشتر کارها، برای تلویزیون دوبله میشود آنها برای بیمه گویندگان و دستمزد آنها اقدامیانجام نداده اند و این هنرمندان، دستمزد کمی دریافت میکنند و برای همین دل به کار نمیدهند. آقای «بزرگی» که مدیریت واحد دوبلاژ را بر عهده دارد صادقانه کار میکند و قدمهای مثبتی برای گویندگان برداشته است. ان شاءا مسئولان به این مهم توجه کنند و به لحاظ مادی توجه بیشتری به گویندگان داشته باشند تا آنها نیز با تمام وجود و صادقانه کار کنند. من بازنشسته تأمین اجتماعی هستم و از سوی خانه سینما بیمه شده ام.
از میان نقشهایی که تاکنون گفته اید کدام یک را بیشتر دوست دارید؟
من همه نقشهایی را که گفته ام، دوست دارم اما از میان آنها به «وودی آلن» بیشتر علاقه دارم و از میان کارتونها «گوریل انگوری» و «وروجک و آقای نجار» را دوست دارم، البته همه کارهایی که گویندگی کرده ام مورد علاقه ام است.
چه پیشنهادی به جوانان علاقه مند به گویندگی دارید؟
در حال حاضر ابتدا سواد مطرح است؛ یعنی باید از اطلاعات کافی برخوردار باشند و علاوه بر آن صدای خوبی داشته و عاشق کار باشند چون وقتی عاشق کار باشند با پشتکار، آدم موفقی خواهند شد. من در دوران جوانی آقای «احمد رسول زاده» مشوقم بود و طی سالها کار در اتاق دوبلاژ و همکاری با بزرگان دوبله به این توانایی رسیدم. در پایان سخنانم میگویم که عاشق همه مردم کشورم هستم و عشق به مردم من را اسیر این حرفه کرده است و به عشق آنها کار میکنم. هنگامیکه آنها در مکانهای عمومی من را میبینند و میشناسند و ابراز لطف میکنند خوشحال میشوم و محبت آنها برایم بهترین نعمت است. برای شما و همکاران این روزنامه وزین نیز آرزوی موفقیت میکنم.
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: khorasannews.com
مطالب پیشنهادی:
گفت وگو با «تورج نصر» گوینده خاطره انگیز «جیمبو» و «شیپورچی»
تجدید خاطره با چند کارتون دوست داشتنی دوران کودکی
ناگفتههای دوبله کارتون «سرندیپتی» بعد از دو دهه
نگاهی به انیمیشن «ای كییو، مرد كوچك»
نگاهی به حیوانات کارتونهای خاطره انگیز!