پرونده‌ای برای مجموعه داستانی «سایه‌های شهر»
مجموعه داستانی «سایه‌های شهر» كار مشتركی از سیمای مركز اصفهان و شبكه 2 سیماست كه از پانزدهم فروردین پخش آن از شبكه 2 آغاز شد. تمام تصویربرداری این سریال در لبنان و در مناطق بیروت، بكفیاه، ظهورالشویر، صور‌و‌صیدا انجام شده و بازیگران آن همگی از كشور لبنان هستند. این سریال را می‌توان یك درام جاسوسی و عاشقانه دانست كه در لایه‌های زیرینش به موضوعاتی چون «انرژی هسته‌ای» و «توطئه‌های موساد» می‌پردازد. پخش این مجموعه 6 قسمتی از پانزدهم فروردین آغاز شد و ساعت 20/21 روزهای فرد، روی آنتن می‌رود.
سایه‌های شهر روایتگر زن جوانی است كه به همسری یكی از كارمندان سفارت لبنان در ایران درآمده است، جاسوسان رژیم صهیونیستی برای رسیدن به اهداف تبلیغی خود برای انتقال مقداری اورانیوم به ایران و گرفتن بهانه زن جوان را در فرودگاه بیروت ربوده و شرط آزادی وی را انتقال چمدان حاوی اورانیوم به ایران توسط همسر لبنانی وی اعلام می‌كنند كه این درخواست حوادثی را به دنبال دارد.
شخصیت میشل ابوفاضل در این سریال یك دیپلمات لبنانی مقیم ایران است. او و همسرش آیدا برای تعطیلات و دیدن اقوام قصد دارند به لبنان بازگردند. سریال «سایه‌های شهر» همان نسخه تلویزیونی فیلم «بن‌بست» است كه در بخش فیلم‌های اول و دوم جشنواره بیست و هفتم فیلم فجر شركت كرد. این سریال داستان مفصل‌تری نسبت به فیلم «بن‌بست» دارد و در 6 قسمت برای ارائه به شبكه 2 آماده شده است.
مرتضی آتش زمزم كارگردانی فیلم‌های كوتاه زیادی را در كارنامه‌اش دارد و چندی پیش نیز دبیری دومین جشنواره فیلم بم را به عهده داشت.
طرح اولیه «بن‌بست» 3 سال پیش توسط مرتضی آتش زمزم به یك فیلمنامه تبدیل شده است. بعدها بنا شده براساس این طرح یك فیلمنامه بلند سینمایی و یك سریال نوشته شود.
مرتضی آتش زمزم چون مدت‌ها خودش در لبنان زندگی می‌كرده به خوبی با شرایط بومی و فرهنگی مردم آنجا آشنا بوده و در شكل‌گیری فیلمنامه به فیلمنامه‌نویسان كمك كرده است.
«آتش زمزم» درباره ویژگی‌های تولید فیلم و سریال در كشور لبنان می‌گوید: در خارج از كشور مشكلات مربوط به ایجاد نظم و هماهنگی كمتر است. یعنی همه چیز منظم و مرتب پیش می‌رود. وقتی به تو مجوز كار تصویربرداری می‌دهند، هیچ كس نمی‌تواند مانع كارت شود، اما در شهر تهران اگر مجوز هم داشته باشی، این ترس را داری كه جلوی كارت را بگیرند. به عنوان مثال یك بار ما از یكی از واحدهای نیروی انتظامی مجوز گرفته بودیم، اما یك واحد دیگر مانع كار ما شد. در مجموع دستگاه‌های اداری لبنان برای كار فرهنگی ارزش بیشتری قائل هستند.
او به مشكلات فیلمسازی در خارج از كشور اشاره می‌كند و می‌گوید: ارتباط برقرار كردن با بازیگران خارجی كار دشواری است. هر چند ایران و لبنان به لحاظ فرهنگی به هم نزدیك هستند. ضمن این كه باید مراقب باشی كه حرفی نزنی تا به رابطه سیاسی ایران و لبنان لطمه‌ای وارد شود.
او درباره نقش صداوسیمای اصفهان در ساخت این سریال می‌گوید: شبكه استانی صداوسیمای اصفهان با تلویزیون المنار قرارداد خواهرخواندگی امضا كرده است. این دو شبكه در راستای قراردادشان با یكدیگر همكاری‌های مشترك دارند. «سایه‌های شهر» سومین مجموعه‌ای است كه شبكه اصفهان در همكاری با «المنار» تولید كرده است.
مجموعه داستانی «سایه‌های شهر» كار مشتركی از سیمای مركز اصفهان و شبكه 2 سیماست كه از پانزدهم فروردین پخش آن از شبكه 2 آغاز شد. تمام تصویربرداری این سریال در لبنان و در مناطق بیروت، بكفیاه، ظهورالشویر، صور‌و‌صیدا انجام شده و بازیگران آن همگی از كشور لبنان هستند. این سریال را می‌توان یك درام جاسوسی و عاشقانه دانست كه در لایه‌های زیرینش به موضوعاتی چون «انرژی هسته‌ای» و «توطئه‌های موساد» می‌پردازد. پخش این مجموعه 6 قسمتی از پانزدهم فروردین آغاز شد و ساعت 20/21 روزهای فرد، روی آنتن می‌رود.
سایه‌های شهر روایتگر زن جوانی است كه به همسری یكی از كارمندان سفارت لبنان در ایران درآمده است، جاسوسان رژیم صهیونیستی برای رسیدن به اهداف تبلیغی خود برای انتقال مقداری اورانیوم به ایران و گرفتن بهانه زن جوان را در فرودگاه بیروت ربوده و شرط آزادی وی را انتقال چمدان حاوی اورانیوم به ایران توسط همسر لبنانی وی اعلام می‌كنند كه این درخواست حوادثی را به دنبال دارد.
شخصیت میشل ابوفاضل در این سریال یك دیپلمات لبنانی مقیم ایران است. او و همسرش آیدا برای تعطیلات و دیدن اقوام قصد دارند به لبنان بازگردند. سریال «سایه‌های شهر» همان نسخه تلویزیونی فیلم «بن‌بست» است كه در بخش فیلم‌های اول و دوم جشنواره بیست و هفتم فیلم فجر شركت كرد. این سریال داستان مفصل‌تری نسبت به فیلم «بن‌بست» دارد و در 6 قسمت برای ارائه به شبكه 2 آماده شده است.
مرتضی آتش زمزم كارگردانی فیلم‌های كوتاه زیادی را در كارنامه‌اش دارد و چندی پیش نیز دبیری دومین جشنواره فیلم بم را به عهده داشت.
طرح اولیه «بن‌بست» 3 سال پیش توسط مرتضی آتش زمزم به یك فیلمنامه تبدیل شده است. بعدها بنا شده براساس این طرح یك فیلمنامه بلند سینمایی و یك سریال نوشته شود.
مرتضی آتش زمزم چون مدت‌ها خودش در لبنان زندگی می‌كرده به خوبی با شرایط بومی و فرهنگی مردم آنجا آشنا بوده و در شكل‌گیری فیلمنامه به فیلمنامه‌نویسان كمك كرده است.
«آتش زمزم» درباره ویژگی‌های تولید فیلم و سریال در كشور لبنان می‌گوید: در خارج از كشور مشكلات مربوط به ایجاد نظم و هماهنگی كمتر است. یعنی همه چیز منظم و مرتب پیش می‌رود. وقتی به تو مجوز كار تصویربرداری می‌دهند، هیچ كس نمی‌تواند مانع كارت شود، اما در شهر تهران اگر مجوز هم داشته باشی، این ترس را داری كه جلوی كارت را بگیرند. به عنوان مثال یك بار ما از یكی از واحدهای نیروی انتظامی مجوز گرفته بودیم، اما یك واحد دیگر مانع كار ما شد. در مجموع دستگاه‌های اداری لبنان برای كار فرهنگی ارزش بیشتری قائل هستند.
او به مشكلات فیلمسازی در خارج از كشور اشاره می‌كند و می‌گوید: ارتباط برقرار كردن با بازیگران خارجی كار دشواری است. هر چند ایران و لبنان به لحاظ فرهنگی به هم نزدیك هستند. ضمن این كه باید مراقب باشی كه حرفی نزنی تا به رابطه سیاسی ایران و لبنان لطمه‌ای وارد شود.
او درباره نقش صداوسیمای اصفهان در ساخت این سریال می‌گوید: شبكه استانی صداوسیمای اصفهان با تلویزیون المنار قرارداد خواهرخواندگی امضا كرده است. این دو شبكه در راستای قراردادشان با یكدیگر همكاری‌های مشترك دارند. «سایه‌های شهر» سومین مجموعه‌ای است كه شبكه اصفهان در همكاری با «المنار» تولید كرده است.
دستمزد بازیگران لبنانی پایین‌تر از ایرانی‌هاست
از او درباره تعاملش با بازیگران لبنانی می‌پرسیم. «آتش زمزم پاسخ می‌دهد: من چون خودم به زبان عربی مسلط هستم، توانستم با بازیگران بدون مترجم ارتباط برقرار كنم. لبنانی‌ها عربی را بدون لهجه صحبت می‌كنند.
كارگردان فیلم «سایه‌های شهر» با اشاره به این كه این فیلم قرار است در لبنان اكران شود، می‌گوید: احتمال می‌دهم اكران آن برای مردم آنجا جذاب باشد. چون در لبنان سالی دو فیلم سینمایی تولید می‌شود و در چرخه اكرانشان بیشتر فیلم‌های هالیوودی خودنمایی می‌كند.
او ادامه می‌دهد: برای ساخت این فیلم سعی كردم بهترین بازیگران درجه یك لبنان را گرد هم بیاورم. بازیگرانی كه می‌بینید سوپراستارهای سینمای لبنان هستند.
او در پاسخ به این سوال كه چرا از بازیگران ایرانی استفاده نكرد، می‌گوید: بازیگران آنها دستمزدهای كمتری می‌گیرند. ما چون بودجه استانی داشتیم نمی‌توانستیم از سوپراستارهای درجه یك ایرانی استفاده كنیم.
البته سطح كار حرفه‌ای بازیگران ایرانی به نسبت لبنانی‌ها بالاتر است. در آنجا تئاتر رونق بیشتری دارد و سینما مظلوم است. به همین خاطر بازیگران آنها در بازیشان اغراق بیشتری دارند.
بازتاب مسائل مربوط به انرژی هسته‌ای در سایه‌های شهر
همان طور كه می‌دانید این سریال 6 قسمتی در آستانه 20 فروردین؛ روز ملی فناوری هسته‌ای روی آنتن شبكه 2 رفته است.
از او درباره ارتباط این سریال با موضوع «انرژی هسته‌ای» می‌پرسم. «آتش زمزم» می‌گوید: در داستان سریال می‌بینیم كه می‌خواهند برای یك دیپلمات لبنانی مقیم ایران پاپوش درست كنند. عوامل موساد می‌خواهند یك محموله هسته‌ای اورانیوم را به ایران بفرستند و حامل این بسته را دستگیر كنند و روی آن مانور تبلیغاتی داشته باشند.
این فیلمنامه با تلفیق از دو داستان واقعی نوشته شد. در یكی از این اتفاقات نقشه اسرائیلی‌ها یك ساعت قبل از اجرا لو رفت. در اتفاق دیگر ما با جاسوس‌هایی مواجه بودیم كه به صورت گروهی وارد زندگی لبنانی‌ها می‌شدند و با آنها پیوند خانوادگی برقرار می‌كردند. ما این دو تا داستان را با هم تلفیق كردیم و به فیلمنامه كنونی رسیدیم.
كارگردان این سریال در ادامه صحبت‌هایش از خبرنگار جام‌جم می‌پرسد كه آیا می‌تواند گلایه‌هایش را هم مطرح كند یا نه. وقتی به او پاسخ مثبت می‌دهم می‌گوید: سازمان انرژی هسته‌ای علاقه‌مند بود با توجه به این كه اصفهان پایتخت هسته‌ای كشور است در این كار مشاركت داشته باشد. اما علاقه‌اش جامه عمل نپوشید.
ما پس از 6 ماه دوباره كارهای پیش تولید را انجام دادیم كه این دوباره كاری خسارت مالی زیادی را به ما وارد كرد.
مرتضی آتش زمزم همكاری و حمایت برخی ارگان‌ها همچون وزارت امور خارجه را قابل تقدیر می‌داند.
این مجموعه یكی از یادگارهای زنده یاد پیمان ابدی است. كارگردان سریال به این نكته اشاره می‌كند كه او طراحی صحنه‌های اكشن سریال را انجام داده است. او می‌گوید: سكانس‌های تعقیب و گریز و چپ كردن ماشین و پرش از ارتفاع نتیجه تلاش‌های پیمان عزیز است.
مرور صحبت‌های ابدی در نشست مطبوعاتی این سریال (با نام فیلم بن‌بست) در جشنواره فیلم فجر می‌تواند خاطره‌انگیز باشد.
«پیمان ابدی» در آن نشست با اشاره به شرایط خوب كار در لبنان گفته است: من می‌توانم بگویم كه دست ما در لبنان برای كار باز بود و من می‌توانستم از خلاقیت‌های خود بیشتر استفاده كنم، اما مشكل اصلی ما زمان بود. چرا كه در مواقعی كه ما احتیاج به وسایل داشتیم، خیلی زمان ما برای هماهنگی كافی نبود.
دوربین روی دست حس بهتری به تعقیب و گریزها می‌داد
«علی‌محمد قاسمی» مدیر تصویربرداری سریال «سایه‌های شهر» با اشاره به نحوه كار خود در این سریال می‌گوید: شیوه برنامه‌ریزی شده برای این سریال استفاده از سكانس پلان بود. از آنجایی كه یكی از دغدغه‌های همیشگی من، كسب تجربه‌های جدید است، از این كار استقبال كردم و سعی كردم به یك میزانسن مناسبی در چیدمان بازیگران برسم. شیوه دوربین روی دست برایم خیلی جالب بود. در این سریال اصلا دوربین روی سه‌پایه نداشتیم.
او ادامه می‌دهد: ما در فیلم سكانس پلان‌های 6?دقیقه‌ای داشتیم كه همین مساله باعث می‌شد كار با دقت بیشتری تصویربرداری شود.
70 درصد این داستان حال و هوای اكشن و تعقیب و گریز داشت. دوربین روی دست حس بهتری به تعقیب و گریز می‌دهد و میزانسن حركتی بهتری ایجاد می‌كند.
این سریال برای 10 قسمت نوشته شده بود، اما در 6 قسمت ساخته شد تا ریتم تندتری داشته باشد. به همین خاطر است كه شما در هر قسمت سه چهار اتفاق مهم را می‌بینید.
می خواستم جذابیت‌های بصری لبنان را نشان بدهم
كارگردان «سایه‌های شهر» به این نكته اشاره می‌كند كه یكی از اهدافش این بوده كه تصویری از لبنان جدید را نشان بدهد.
او می‌گوید: در آنجا فقط حزب‌الله نیست كه ایران را دوست دارد. مسیحی‌ها هم جزو دوستداران ایران هستند. این رابطه صمیمی ریشه تاریخی دارد و به زمان شیخ بهایی و صفویه برمی‌گردد.
دانشگاه‌های لبنان یكی از معتبرترین مدارك دكترای علوم سیاسی را به دانشجویان‌شان می‌دهند. چون به دلیل حضور دیپلمات‌های ایرانی و فرانسوی و آمریكایی در آنجا هر دانشجویی در لبنان پخته می‌شود. فضای لبنان ابعاد مختلفی برای حرف زدن دارد و جذابیت‌های بصری لبنان باعث می‌شود فیلمسازان ایرانی از این كشور به عنوان یكی از بهترین گزینه‌ها استفاده كنند.
فیلمبرداری «سایه‌های شهر» در اوایل آذر 1387 آغاز شد و آخر بهمن به پایان رسید.
تهیه‌كننده و كارگردان مجموعه 6 قسمتی سایه‌های شهر را مرتضی آتش زمزم بر عهده داشته و مجدی مشمومی، كاریتا كعده، نغمه بدوی و پولین حداد در آن نقش‌آفرینی می‌كنند.
عوامل سازنده این پروژه عبارتند از:
كارگردان: مرتضی آتش‌زمزم ـ نویسندگان: سیدجلال‌الدین دری و رضا درمیشیان، مدیر تصویربرداری: علی محمد قاسمی ـ صدابردار: مسعود اردلانی ـ تدوین: محمد فضیله ـ ناظر كیفی: ایرج تقی‌پور ـ برنامه‌ریز و دستیار كارگردان: مهردادیزدانی ـ طراح صحنه، لباس و دكور: محمدمهدی سال افزون ـ طراح چهره‌پردازی: آیدا سفر و مونا عسگری ـ جامه‌دار: داریا ترحینی ـ عكاس: بابك شكارچی و مرتضی آكوچكیان ـ جلوه‌های ویژه میدانی: حمیدرضا سلیمانی ـ مترجم: محمد عزیزی ـ مترجم فیلمنامه: میثم قمی و زینب حاموش ـ تهیه‌كننده: مرتضی آتش زمزم ـ محصول: صداوسیمای مركز اصفهان.
بازیگران: مجدی مشموشی، نعمی بدوی، كارتیا كعدی، بولین حداد، سمبر ابوسعید، عفیف شیا، نغم ابوشدید، تینا جروس، ولاد جبور، علی منیمونی، فواد حسن، مارون شرفان، رانیا سلوان، محمد عزیزی، حسین مهری، مسعود اردلانی، نشت بدومیت، حسین احمد، داریا ترحینی، سلما علی ساحلی و... .
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع:jamejamonline.ir
مطالب پیشنهادی:
یک گفتگوی طنز با سعید آقاخانی!
بررسی 12 مجموعه ماندگار تلویزیون ایران
سینما، تلویزیون و حاشیه‌هایی که ما می‌زنیم!
گفتگو با بازیگران و کارگردان سریال زن‌بابا
11 فیلم تلویزیونی جدید در راه قاب شیشه ای