قصه‏های طنزآمیز در ناكجاآباد تاریخ!

 

  گزارشی از تولید سریال «اوسنه پادشاهی» به روایت امرالله احمدجو

صحبت كردن درباره داستان این مجموعه، كار چندان راحتی نیست چون خود كارگردان كار هم معتقد است سریال، داستان ندارد و به جایش متشكل از پنج قصه است. امرالله احمدجو در این‌باره می‏گوید: «برخلاف خیلی‏ از سریال‏ها و مجموعه‏های تلویزیونی كه براساس یك داستان شكل می‏گیرند، این سریال ساختاری داستان‌گونه ندارد.»

به‌نظر او قصه و داستان با هم فرق می‏كنند: «داستان، متكی بر یكسری روابط علت و معلولی است كه در سراسرش یك منطق واقعی رعایت می‌شود اما در قصه، اتفاق‏ است كه ماجرا را پیش می‏برد و دلیلی هم برای منطقی بودنش وجود ندارد.»

او ادامه می‏دهد: «مثلا وقتی در یكی از قصه‏ها ساكنان یك شهر قرار می‏گذارند كفتری را رها كنند تا روی شانه هر كس كه بنشیند شاه قلمدادش كنند و آن‌وقت كبوتر، اتفاقی می‌رود و روی شانه درویشی كه از كنار شهر رد می‏شده می‏نشیند، آن موقع است كه دیگر منطق جایی ندارد و تكلیف بیننده كاملا روشن است كه تا پایان قصه نباید به دنبال روابط علی و معلولی و موقعیت‏های حقیقی بگردد.»

 

شخصیت‏ها، مكان و زمان شكل گرفتن این مجموعه، همگی خیالی‏اند و هیچ شباهتی به هیچ دوره تاریخی ندارند. به گفته كارگردان، قصه در یك ناكجا آباد تاریخی اتفاق می‏افتد؛ جایی به اسم كولی‏آباد كه در هیچ كجای دنیا وجود ندارد: «قصه‏ در یك دنیای فانتزی شكل می‏گیرد و متعلق به هیچ زمان تاریخی نیست. لباس‏ها، مدل موها و حتی دكورها، هیچ كدام كمترین شباهتی به هیچ دوره تاریخی ندارند. برای اینكه حتی این حالت فانتزی در تمام قسمت‏ها حفظ شود، حتی آمده‏ایم مختصری از وسایل امروزی كه به اصطلاح برای زندگی در دنیای مدرن تولید شده‏اند را هم وارد صحنه كرده‏ایم تا هم طنزآمیزتر شود و هم بیننده را كاملا متوجه سازد كه كار، متعلق به هیچ دوره تاریخی نیست.»

به گفته او حتی از نظر مكانی هم نمی‏توان تشخیص داد كار به كدام شهر یا روستا تعلق دارد: «لهجه شخصیت‏ها آمیخته‏ای از چند گویش فارسی، كرمانی، بختیاری، همدانی و... است. نمی‏توان گفت دقیقا كجایی‏اند و قصه در كدام قسمت كشور درحال شكل گرفتن است در واقع لهجه‏، وابسته به هیچ جایی نیست اما در عین حال اصطلاحاتی از هر شهر را در خود جا داده است؛ كولاژی است از لهجه‏ای مختلف.»

 

خیلی‏ها گفته‏اند كه اوسنه پادشاهی در ادامه روزی روزگاری تولید شده و قرار است به نوعی قسمت دوم این مجموعه باشد اما به گفته احمدجو، این دو هیچ ربط محتوایی به هم ندارند و به هیچ وجه در ادامه هم نیستند. او می‏گوید: «شاید اوسنه از نظر لحن، فضا و حتی بعضی شخصیت‏ها با روزی روزگاری مشابه باشد اما اصلا ادامه آن نیست.

این سریال از 25 قصه تشكیل شده كه هر كدام در چند قسمت روایت می‌شود. فقط بلندترین این قصه‏ها كه 9 قسمت طول می‏كشد، تا حدی به حال‌وهوای روزی روزگاری نزدیك است و شاید تنها عامل اشتراك محتوایی‌شان در همین قسمت‏ها باشد.این قصه «خاله‌لیلا» است و در همان لوكیشن اجرا شده و تا حدی قرار است خاطرات آن دوره را تداعی كند.»

كارگردان این سریال درباره استفاده از بازیگران روزی روزگاری توضیح می‏دهد: «درست است حسام بیگ و بسیم بیگ سریال روزی روزگاری الان در این مجموعه همراهی‏مان می‏كنند اما نقش‏های مشابه قبل را ندارند. محمود پاك نیت دیگر نقش قبلی را ندارد، پادشاه است و محمد فیلی، تلخكش اما روابط و بحث‏های طنزآمیزی كه در روزی روزگاری داشتند، هنوز هم پابرجاست.»

 

به گفته كارگردان، قرار بوده برای قصه خاله لیلا، همه بازیگران روزی روزگاری، هرچند در نقش‏های كوتاه، دور هم جمع شوند اما هیچ وقت این اتفاق نمی‏افتد چون جای خالی خسرو شكیبایی، حسین پناهی و جمشید اسماعیل خانی، هرگز پرشدنی نیست. احمدجو می‏گوید: «قصه خاله لیلا را بیشتر به یادبود مرادبیگ و خود خاله لیلا آوردم و به‌عنوان طولانی‏ترین قسمت، انتخابش كردم. خسرو شكیبایی كنار ما نبود و ژاله ‌علو هم به‌دلیل كهولت سن، نمی‏توانست گروه را بیشتر از چند قسمت همراهی كند. چون بیشتر قسمت‏ها در فضای باز اطراف اصفهان فیلم‏برداری می‏شد و صلاح نبود در كنار گروه قرار گیرد و نقشی طولانی داشته باشد. متاسفانه ما خیلی از بازیگران اصلی شخصیت‏هایمان را در این چند سال از دست دادیم.» اما همانطور كه از صحبت‏هایش پیداست گویا قرار است جمشید مشایخی به جمع بازیگران قصه 9 قسمتی بپیوندد و نقش رئیس راهزنان را ایفا كند.

 

قصه‏های این مجموعه در عین وحدتی كه دارند، دنبال هم نیستند و در كنار هم معنا پیدا نمی‏كنند. به گفته احمدجو، استقلال قصه‏ها به صورتی است كه هركس بدون اینكه قسمت‏های قبل را دیده باشد، به‌راحتی می‌تواند از ابتدای هر قصه با مجموعه همراه شود. او می‏گوید: «علاوه بر اتفاق‏هایی كه مخصوص هر قصه است، روایتی هم در كل این 50 قسمت، پی گرفته می‌شود. مثلا رقابت عشقی بین پهلوان و ولیعهد پادشاه خیالی، روایت اصلی این مجموعه است كه سایر قصه‌ها در متن آن اتفاق می‌افتند اما هر قصه، مجزا از دیگری استقلال دارد.»

 

چگونگی شكل‌گیری این مجموعه، به سفارش شبكه سوم سیما برای ساخت یك كار طنز برای پخش هرشبی بر می‏گردد. اما اینكه كارگردان این مجموعه پس از روزی روزگاری و تفنگ سر پر، چگونه توانسته است سراغ كار طنز رود، مسئله‏است كه در باره‏اش می‏گوید:« من از اول با كار طنز، به معنایی كه اخیرا شاهدش هستیم موافق نبودم. اینها كار طنز نیستند، كمدی‏هایی‏اند كه مقداری به لودگی اشتباه گرفته می‏شوند و هیچ معنا و مفهومی‌درون‌شان نیست. وقتی به من پیشنهاد شد كاری را با درون مایه طنز انجام دهم، به این فكر افتادم دنبال كاری مفرح اما در عین حال با معنا بروم كه صرفا برای سرگرمی ‌ساخته نشده و بیشتر از هرچیز به اخلاق، پایبند باشد.

از سوی دیگر سعی كردم در این كار، جوانان امروز را با فرهنگ وسیعی از عبارت‌ها و ضرب‌المثل‌های اصیل ایرانی آشنا كنم». به گفته او كسانی كه كارهای قبلی‏اش را دیده باشند خوب می‏دانند كه او با طنز و كمدی غریبه نیست و در تمام كارهایش، لحن طنزآمیزی به كار می‏گیرد كه هم برای مخاطب جالب است و هم او را می‏خنداند: «استفاده از تكه كلام‏های ساده مثل «التماس نكن» كه در زمان پخش روزی روزگاری، میان مردم باب شده بود و در هر جمعی تكرار می‏شد می‌تواند نمودی از همان طنز باشد كه در این مجموعه‏ هم به تعداد زیادی وجود دارد.»

 

سریال، اوایل اردیبهشت امسال در شهر اصفهان كلید خورد و از همان ابتدا هم قرار بود تمام لوكیشن‌هایش در شهر اصفهان و اطراف آن انتخاب شود.

كارگردان در این باره توضیح می‏دهد: «لوكیشن اصلی سریال، محلی به نام «باغ بهادران»؛ یكی از توابع نزدیك اصفهان در كنار زاینده‌رود است و به‌جز چند بازیگر اصلی و شناخته شده سریال، باقی بازیگران، كه چیزی حدود 80 درصد را تشكیل می‏دهند، همگی اصفهانی‏اند.»

به گفته احمدجو، كار تدوین سریال، همزمان با تصویربرداری در حال انجام است و تا الان، بخش بیشتری از كار، تدوین شده است: «در حال حاضر، حدود دو سوم كار به اتمام رسیده و یك تدوین ابتدایی هم رویش انجام شد. به عبارتی ما تقریبا 1500 دقیقه آماده برای پخش داریم. براساس برنامه‌ریزی‌های انجام شده، كل كار باید 2000 دقیقه باشد و تا تابستان، به اتمام برسد.» به گفته او اوسنه پادشاهی در 50 قسمت 40 دقیقه‌ای اواخر تابستان و اوایل مهر، از شبكه سوم سیما پخش خواهد شد.

 

این مجموعه به نویسندگی و كارگردانی «امرالله احمدجو» تهیه شده است و انوشیروان ارجمند، محمود پاك‌‌نیت، محمد فیلی، آتش تقی‌پور، پرویز بزرگی، حسن اكلیلی، فریدون سورانی، بهروز مسروری، فردوس كاویانی و سیف‌الله نامداری در آن بازی می‌كنند. جالب اینجاست كه گویا فردوس كاویانی، قرار است در قسمت‏های مختلف این مجموعه در چهار نقش با گریم‏های متفاوت ظاهر شود و باری از دوش طنز كار را به‌عهده بگیرد.

به گفته كارگردان این مجموعه، ژاله علو، برزو ارجمند، جمشید مشایخی، فریبا كوثری و رضا بابك نیز قرار است در بخش‌هایی از این مجموعه ایفای نقش كنند. گویا جدا از این بازیگران، تعدادی از بازیگران اصفهانی مانند: اكبر دباغیان، بهزاد داوری، فاضل فاضلی، پری كربلایی، آسیه كلانی، سپیده مظاهری، شمس، جبیری و راحیل گلكار هم به كار اضافه شده‌اند تا كار، بیشتر رنگ و بوی محلی پیدا كند.

دیگر عوامل این مجموعه هم عبارتند از: مدیر تصویربرداری: محمد افسری، طراح صحنه و لباس: محسن نوروزی، طراح چهره‌پردازی: احسان روناسی، صدابردار: حسین حجازی، تدوین: مهدی جودی و مجری طرح: موسسه فرهنگی میثاق فیلم. 

 

 

گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ