عنایت شفیعی
«عنایت شفیعی» بازیگر سینما و تلویزیون کشور در مجموعه «مختارنامه» نقش «بن کامل» یکی از یاران مختار که عرب و شتردار است و قبیله ای هم دارد، بازی می‌کند....
 
زیبایی کارمختارنامه به غافلگیرکردن بینندگان است
این روزها مجموعه «مختارنامه» اثر «داوود میرباقری» کارگردان توانای سینما و تلویزیون کشور از شبکه اول سیما در حال پخش است. در میان شخصیت‌های این مجموعه «عنایت شفیعی» نقش «بن کامل»، دوست، همراه و یار مختار را بازی می‌کند. او معتقد است که مجموعه مختارنامه کار حساسی بود و برای گرفتن هر پلان و هر فریم آن، باید به دقت کار می‌شد. «عنایت شفیعی» که متولد 1331 در کرمان است در فیلم‌های سینمایی دست شیطان، دادشاه، مردی که زیاد می‌دانست، جدال بزرگ، عبور از تله، ترانزیت، روز واقعه و مسافر ری و مجموعه‌های امام علی (ع)، ولایت عشق و قهوه خانه بهشت نقش آفرینی کرده است. او «بن کامل» را انسان معتقدی می‌داند و می‌گوید: در تاریخ اطلاعات زیادی درباره این شخصیت وجود ندارد و مؤلف آن پرداخت هنرمندانه ای کرده است.
«عنایت شفیعی» بازیگر سینما و تلویزیون کشور در مجموعه «مختارنامه» نقش «بن کامل» یکی از یاران مختار که عرب و شتردار است و قبیله ای هم دارد، بازی می‌کند. با وی درباره هنرنماییاش در این مجموعه به گفت وگو نشستیم که خواندن حرف‌های دل نشین او را به شما توصیه می‌کنیم.

بعد از سال‌ها دوری و کم کاری در عرصه سینما و تلویزیون با مجموعه «مختارنامه» به تلویزیون برگشتید؛ چه شد که به این مجموعه دعوت شدید؟
به دعوت «داوود میرباقری» برای بازی در این مجموعه پاسخ مثبت دادم. من حرف زیادی برای گفتن ندارم زیرا معتقدم «دوصد گفته چون نیم کردار نیست»، امیدوارم مردم تا پایان مجموعه را با دقت تماشا کنند. بازی اصلی من از قسمت بیست و دوم به بعد با شروع جنگ‌ها و قیام مختار آغاز شد.
میرباقری نابغه است 

 «مختارنامه» بعد از مجموعه‌های «امام علی (ع)»، فیلم «مسافر ری» و نمایش «دندون طلا» چهارمین تجربه همکاری تان با «داوود میرباقری» محسوب می‌شود. این کارگردان شناخته شده را در نوع شیوه هدایت بازیگران و نگارش فیلم نامه چگونه دیدید؟
من سال‌ها به عنوان هنرپیشه در این عرصه فعالیت می‌کنم و عقیده دارم «داوود میرباقری» از نوابغ این عرصه است، یعنی نگاه خاصی به هنرنمایش دارد، حال فرقی نمی‌کند این هنر در قالب تئاتر، سینما یا تلویزیون باشد. میرباقری هنر نمایش را به خوبی می‌شناسد و نگاه ویژه او نوآوری است، اهل تکرار و کپی کردن نیست و اگر مشابهتی در کارش باشد به فراخور کار اوست و عمدی در آن نیست. در یک جمله می‌توانم بگویم که «داوود میرباقری» از نوادر است. او در نگارش فیلم نامه، دکوپاژ و کارگردانی استاد است و نثر او ویژه و خاص خود میرباقری است، یعنی نوع چیدمان مونولوگ‌ها، شخصیت‌ها و برخوردها ویژه او ست و در کمتر اثری این شیوه به کار می‌رود. به طور مثال می‌توانم زنده یاد «علی حاتمی» را نام ببرم که نثر او هم ویژه بود، میرباقری هم این گونه است و بدون این که بخواهد از روی فردی کپی کند، کار را اصولی انجام می‌دهد.

خودم کارهایم را انتخاب می‌کنم
شما از بدو ورود به دنیای بازیگری اغلب در آثار تاریخی نقش آفرینی کردید و گویی به بازی در نقش‌های تاریخی علاقه مندید؛ این گرایش و علاقه از کجا نشأت گرفت؟
پیش آمده است، بیش از 40 سال است که در عرصه بازیگری فعالیت می‌کنم و بعد از این همه فعالیت، خودم کارهایم را انتخاب می‌کنم. وقتی نقشی جای کار داشته باشد و منسجم و خوب باشد و به من پیشنهاد شود، می‌پذیرم، اما این که بیشتر کارهایم تاریخی بوده، از روی اتفاق است و هدفم این نبود که از ابتدا بخواهم فقط کار تاریخی انجام بدهم. متأسفانه بعضی‌ها این گونه آثار را کار دینی نام گذاشته اند که غلط است، زیرا ما اثر غیردینی نداریم و همه کارهای ما محتوای دینی دارد. در رابطه با مجموعه «مختارنامه» باید بگویم میرباقری به من افتخار داد و برای بازی در این مجموعه انتخابم کرد.

بازیگر باید زحمت بکشد
بازی در آثار تاریخی برای بازیگر تعهدات و محدودیت‌هایی را به وجود می‌آورد. شما چه مدت درگیر بازی در مجموعه «مختارنامه» بودید و آیا گریم خاص تان در این مجموعه شما را برای بازی در آثار دیگر محدود نمی‌کرد؟
من 5 سال در این مجموعه بازی کردم و معتقد هستم کار نیکوکردن از پرکردن، این جا ملاک نیست بلکه این مجموعه کار حساسی بود که برای هر پلان و هر لحظه و هر فریم که گرفته شد روی آن فکر می‌شد. وقتی یک بازیگر بخواهد بازی خوبی ارائه دهد باید بیشتر زمان بگذارد و زحمت بکشد تا به نتیجه مطلوب برسد. به طور حتم طی این 5 سال چند پیشنهاد برای بازی داشتم که رد کردم. بازیگری که در این گونه آثار نقش آفرینی می‌کند باید گذشت داشته باشد و البته منظورم این نیست که در اثر دیگری بازی نکند زیرا معتقد هستم یک بازیگر حرفه ای باید همه جا کار کند اما این نوع گریم، شخصیت و بازیگری را نباید جای دیگری لو بدهد. همه کارها با یکدیگر متفاوت هستند و هیچ کاری مانند دیگری نیست. 

 هنگامی‌که فیلم نامه را مطالعه کردید مهم ترین ویژگی «بن کامل» چه بود که شما بازی در این مجموعه را پذیرفتید؟
«بن کامل» یکی از یاران مختار، عرب و شتردار است و قبیله ای هم دارد. او انسان معتقدی است و دلش می‌خواهد در راستای انتقام خون شهدای صحرای کربلا و امام حسین (ع) کاری انجام دهد و مختار او را به همکاری دعوت می‌کند و بن کامل هم با جان و دل می‌پذیرد. البته فیلم نامه و کارکردن با داوود میرباقری در کنار نقش برایم ملاک بازی در این مجموعه بود.

به تاریخ رجوع کردم
برای ارائه نقش «بن کامل» چقدر به مستندات تاریخی رجوع کردید تا این شخص را باورپذیر و مطابق با داشته‌های تاریخی ارائه دهید؟
هنگامی‌که پیشنهاد بازی در این نقش به من داده شد به طور قطع به تاریخ رجوع کردم و در رابطه با نقشم مطالعه انجام دادم زیرا این لازمه کارمان است ولی در این نوع کارها که مؤلف دارد تحقیقات برعهده اوست و در واقع ما بازیگران مجری هستیم و در حد نیاز برای ارائه نقشم تحقیق کردم ولی برای آن شیوه کار و در آن قالب قرار گرفتن نمی‌شود هر فردی ساز خودش را بزند، همه این موارد توسط مؤلف کار طراحی و فکر شده است و مؤلف این مجموعه نیز «داوود میرباقری» است. در تاریخ اطلاعات زیادی درباره بن کامل وجود ندارد. کار دراماتیک است و مؤلف درباره آن پرداخت هنرمندانه کرده است. تاریخ درباره او بسیار کلی گویی کرده راجع به مختار هم کلی گویی شده است و این شیوه به تصویر درآوردن و اجرا به سلیقه و چیدمان طراح، نویسنده و مؤلف بر می‌گردد.

همه چیز به خوبی پیش رفت 
«بن کامل» یکی از یاران نزدیک مختار است و هر دو هدف مشترکشان انتقام شهیدان کربلا و امام حسین (ع) است؛ با «فریبرز عرب نیا» به عنوان بازیگر نقش مختار طی این چند سال چقدر هم فکری و بده و بستان داشتید؟
همه چیز به خوبی پیش رفت و همه بازیگران با یکدیگر تفاهم داشتیم. من هر کاری که انجام می‌دهم حس خوبی دارم، در غیر این صورت نمی‌توانم کار کنم.

میرباقری به خوبی کد می‌دهد
میرباقری در بازی خوب گرفتن از بازیگران معروف است؛ در ارائه درست «بن کامل» چه نقشی داشت؟
یکی از خصیصه‌های برجسته و بارز میرباقری به خوبی کلید و کد دادن است، یعنی اگر هنرپیشه حرفه ای باشد با نخستین کلید نقش را درک می‌کند. میرباقری همه چیز را در ذهن خود طراحی کرده و بازی را در ذهن دیده و تنها کافی بود که بازیگر به او اعتماد کند و از راهنمایی‌هایش بهره بگیرد.

خمیری بودم که به تنور می‌چسبید!
به طور حتم سخت ترین سکانس‌هایی که بازی کردید، سکانس‌های جنگ بود. شما هم برای ارائه این سکانس‌ها آموزش سوارکاری، شمشیربازی و تیراندازی دیدید؟
من پیشینه این کارها را داشتم و در گذشته کار کرده بودم و به اسب سواری علاقه مندم و سوارکاری می‌کنم. در گذشته آموزش ورزش‌های رزمی، کشتی کج و جودو را دیده بودم و در مجموعه «مختارنامه» از همکاری با «محمود اردلان» به دلیل طراحی‌های خوب جنگی اش بسیار خرسند شدم. هر سکانس را فقط یک مرتبه برایم اجرا می‌کرد و من آن را می‌گرفتم. طراحی صحنه‌های جنگی بسیار کار سختی بود. همان طور که اشاره کردم من به آموزش خیلی نیاز نداشتم و مانند خمیری بودم که راحت به تنور می‌چسبید و به نان تبدیل می‌شد، یعنی من خمیرمایه لازم را داشتم که در اختیار آن‌ها قرار دادم. هیچ مجموعه ای بدون حادثه نیست و در کارهای تاریخی مانند «مختارنامه» از اسب افتادن، زمین و ضربه خوردن و آسیب دیدن وجود دارد و بازیگر باید مقاوم باشد، من خوشبختانه میانه ای با بدل کاران ندارم ولی آن‌ها را خیلی دوست دارم و همکاری خوبی با بدل کاران در کار داشتیم و در خیلی از صحنه‌ها بدل کاران بودند که بازی و کار ما را جلوه دادند، آن‌ها کار بزرگی انجام می‌دهند. با وجود این که به جای من از بدل کار استفاده نشد، خوشبختانه آسیب جدی ندیدم.

کاش این صحنه را لو ندهید!
یکی از غم انگیزترین سکانس‌های «مختارنامه»، پایان کار و به شهادت رسیدن مختار و یاران اوست. اگر خاطره ای از این سکانس دارید بیان کنید؟
بهترین فردی که می‌تواند درباره این سکانس صحبت کند خود «داوود میرباقری» است تا جایی که من بازی داشتم همه لحظه‌ها و سکانس‌های مجموعه برایم خاطره انگیز بود. گرفتن صحنه جنگ‌های کربلا بسیار مشکل بود و خود میرباقری هم وقت زیادی برای این سکانس‌ها گذاشت و فکر کرد تا به نتیجه مطلوب رسید. من در سکانس به شهادت رسیدن مختار حضور نداشتم، زیرا به شهادت رسیده ام. (می‌خندد) کاش این صحنه را لو ندهید و البته اگر مردم باز هم در این رابطه اطلاع داشته باشند مجموعه «مختارنامه» را دنبال می‌کنند. معتقدم وقتی قصد دارند مختار را به شهادت برسانند. بیننده دلش نمی‌آید او به قتل برسد، شوکه می‌شود و تصورش را نمی‌کند که مختار کشته شود، زیبایی کار به غافلگیری بینندگان است.

تا پایان مختارنامه را ببینید
در پایان این گفت وگو اگر سخنی از بازی «بن کامل» و مجموعه «مختارنامه» باقی مانده است بفرمایید. «بن کامل» عربی مخلص است و البته معتقد هستم نژاد مهم نیست ولی در این مجموعه از زبان بازیگری بیان می‌شود که ما همه علوی و بنده خدا هستیم باید یکدیگر را دوست داشته باشیم و هیچ فرقی بین عرب، ترک، فارس و لر نیست بلکه باید آدم بود و یکدیگر را پذیرفت و دوست داشت. برای تمامی ‌کسانی که بیننده مجموعه «مختارنامه» هستند آرزوی بهروزی و سلامت می‌کنم.
 
 
گردآوری: گروه فرهنگ و هنر سیمرغ
www.seemorgh.com/culture
منبع: khorasannews.com/ ضیغمی
 
 
مطالب پیشنهادی:
 «حبیب دهقان نسب» از 4 سال بازی در مختارنامه می‌گوید
گفتگو با «جعفر دهقان» بازیگر نقش «مصعب‌بن زبیر» در مختارنامه
 گفت و گو با «حامد میرباقری» بازیگر مجموعه مختارنامه
 ویشکا آسایش: فرصتی برای مطالعه درباره «جعده» نداشتم
گفت‌وگو با امین زندگانی، بازیگر نقش مسلم‌بن عقیل در سریال مختارنامه