آیا روزه‌داری‌ برای‌ همه دیابتی‌ها خطرناک است؟

این روزها یکی از پرسش‌های رایج که از پزشکان پرسیده می‌شود خطرات روزه‌داری برای بیماری‌های مختلف است. در مورد دیابتی‌ها که درصد بالایی از جامعه بزرگسال ایران و جهان را در برمی‌گیرد، این پرسش بسیار شنیده می‌شود و حتما باید به آن پاسخ داد.

دیابت طیف وسیعی دارد، از یک طرف شامل بیماران با قندهای اندکی بالا و با حال عمومی خوب است و از سوی دیگر بیمارانی هستند که قند خون بسیار بالایی دارند و دچار بیماری‌های متعدد دیگر مثل بیماری‌های قلبی، کلیوی و... هستند. واضح است که خطر روزه‌داری در هر بیمار با بیمار دیگر متفاوت است و نمی‌توان نظر یکسانی در مورد همه داد.

نکته مهم‌تری که باید به آن اشاره کرد این که پزشک فقط می‌تواند خطرات روزه‌داری در بیمار را بیان کند و قادر به دادن حکم انجام یا معافیت از روزه نیست.

برای نمونه سه گروه بسیار پرخطر، پرخطر و کم‌خطر در اینجا بیان می‌شود:

1 ـ درمورد بیماران با دیابت خفیف و تحت کنترل (قند خون ناشتا کمتر از 130 و بعد از غذا کمتر از180‌) حتی اگر این دسته از بیماران داروهایی مثل متفورمین یا اکاربوز بخورند در صورتی که بیماری سخت دیگری نداشته باشند و به شرط این‌که در طول روز مجبور به فعالیت بدنی نباشند، خطر روزه‌داری کم است.

2 ـ در مورد بیماران دیابتی که سن بالا دارند بخصوص اگر تنها زندگی می‌کنند و آنهایی که بیماری‌های همزمان دیگری مثل فشار خون یا قلبی ـ ریوی دارند خطر روزه‌داری بالاست. اگر دیابت بیمار به هر دلیلی تحت کنترل نباشد و متوسط قند خون در حد 150 تا 300 باشد نیز خطر این‌که بیمار حین روزه‌داری بدحال شود زیاد است.

3 ـ بیمارانی که روزه‌داری در آنها بسیار خطرناک است شامل این موارد هستند:

بیمارانی که دچار دیابت تیپ یک هستند، بیماران دیابتی که بارداری را تجربه می‌کنند، دیابتی‌هایی که مجبورند کار سخت بدنی انجام دهند، دیابتی‌هایی که دیالیز می‌شوند، بیماران دیابتی که همزمان دچار بیماری حاد هستند و بیمارانی که در ماه‌های اخیر حمله افت قند خون داشته‌اند.

همان‌گونه که در ابتدا بیان شد، روزه‌داری در صورتی با خطر کم همراه است که فرد قند خونش کاملا تحت کنترل باشد و به بیماری‌های دیگر مبتلا نباشد و ضمنا در طول ساعات گرم مجبور به کار‌کردن یا فعالیت در خارج از منزل نباشد.

دکتر رضا کریمی، فوق تخصص بیماری‌های غدد