نقشه سرطان ایران: در هر شهر چه سرطانی شایع است؟
در بدن همه ما طی روز سلول های سرطانی تولید می شوند که سیستم ایمنی بلافاصله آنها را قلع و قمع می کند.
مصرف چای داغ، ماهی شور، استعمال مواد مخدر و مصرف بیش از حد گوشت، عادات بدی هستند که در ایران شیب ابتلا به سرطان را تند کرده اند. کارشناسان می گویند هر چقدر بدن فرد سالم تر و قوی تر باشد، سلول های سرطانی کمتر می توانند بر آن غلبه کنند و در بدو تشکیل توسط سیستم ایمنی بدن نابود می شوند

کدام سرطان در کدام مناطق بیشتر شایع است؟ سرطان معده، سینه و دستگاه گوارش در تمام استان ها پراکنده است. گرچه در بعضی استان ها شیوع بیشتری دارد.



چطور می شود سرطان نگرفت؟ این سوالی است که بعد از مرگ مرتضی پاشایی و مجید بهرامی، هنرمندان محبوب کشور و بعد از آن هشدارهای وزیر بهداشت - که اعلام کرده سرطان معده کشنده ترین سرطان در ایران است و شیب ابتلا به سرطان در ایران تند شده - ذهن اغلب مردم ایران را درگیر خود کرده است. کافی است کمی در مکالمات رد و بدل شده در تاکسی ها، مترو و مکان های عمومی دیگر یا بحث های شبکه های اجتماعی دقیق شویم تا بفهمیم این روزها دغدغه اغلب مردم، «سونامی سرطان» شده است. انگار طی این سال ها هشدارهای گاه و بیگاه پزشکان و افزایش مبتلایان به سرطان برایمان مهم نبوده و حالا ناگهان مرگ افراد مشهور از خواب عمیق بیدارمان کرده و به تکاپو افتاده ایم. این دغدغه حتی به جامعه هنرمندان هم راه پیدا کرده، تا جایی که اخیرا رضا کیانیان، بازیگر پیشکسوت کشور از مسئولان درخواست کرده نسبت به «سونامی سرطان» که گریبانگیر جامعه شده است، سکوت نکنند و گزارشی درباره دلایل سونامی سرطان ارائه دهند.

اما آیا واقعا با سونامی سرطان در جامعه روبرو هستیم؟ در بدن همه ما طی روز سلول های سرطانی تولید می شوند که سیستم ایمنی بلافاصله آنها را قلع و قمع می کند؛ پس چه اتفاقی می افتد که ناگهان یک فرد سالم و سرحال نمی تواند در برابر هجوم سلول های سرطانی طاقت بیاورد و زمینگیر می شود؟ برای رسیدن به جواب این سوال، بهترین راه این است بدانیم در هر منطقه از کشور چه نوع سرطانی رواج دارد و سبک زندگی و عادات غذایی مردم این منطقه چگونه است؟

سرطان معده و سینه، شایع ترین سرطان
طبق آمارهای قبلی انجمن سرطان، رایج ترین سرطان بین زنان ایرانی سرطان سینه و بین مردان سرطان معده است. دکتر فضلعلی زاده مهمترین دلیل شیوع سرطان سینه بین زنان ایرانی را اضافه وزن و تحرک نداشتن و تغذیه غلط عنوان می کند. او معتقد است درباره اغلب سرطان ها به ویژه سرطان معده و سینه، عامل کلیدی ابتلا، وزن بدن است: «وقتی وزن بدن متعادل باشد، امکان ابتلا کمتر خواهد شد.»

کودکان را از موبایل ها دور کنیم
وقتی صحبت از سبک زندگی می شود، عده ای برای توجیه می گویند، چه فایده ای دارد مراقب غذا و ورزش مان باشیم وقتی هوا آلوده است و تشعشعات موبایل و پارازیت ها در هوا جریان دارند؟
این در حالی است که کارشناسان می گویند هر چقدر بدن فرد سالم تر و قوی تر باشد، سلول های سرطانی کمتر می توانند بر آن غلبه کنند و در بدو تشکیل توسط سیستم ایمنی بدن نابود می شوند. با این وجود نباید این نکته را فراموش کرد که بدن کودکان یا افراد مسن به خاطر شرایط ضعیف تر ایمنی نمی تواند در برابر عوامل محیطی مقاومت زیادی داشته باشد؛ نکته ای که کارشناسان هم به آن اشاره می کنند و می گویند بهتر است تا آنجا که می شود خودمان را از این عوامل محیطی سرطان زا دور نگه داریم که در بعضی موارد مثل «تشعشعات سرطان زا» عزم جدی مسئولان را می طلبد.
همچنین به گفته زینلی، کارشناس ژنتیک، باید این فرهنگ جا بیفتد که به جای استفاده مستقیم از تلفن همره از هندزفری استفاده کنیم و کودکان را تا حد ممکن از تلفن همراه دورنگه داریم: «موقع صحبت با تلفن همراه باید 10 تا 20 سانتیمتر فاصله از تلفن همراه و مودم های وای فای داشته باشیم. محل زندگی مان نزدیک دکل های برق فشار قوی نباشد.»

پارازیت سرطان زا نیست؟
معاون تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت نسبت به بحث سونامی سرطان که در جامعه همه گیر شده واکنش نشان داد و اعلام کرد که در ایران شیوع سرطان در ازای هر 100 هزار نفر، 134 نفر است در حالی که متوسط کشوری در دنیا 188 نفر به ازای هر 100 هزار نفر است و از این بابت می توان گفت شیوع سرطان در ایران نسبت به متوسط دنیا و البته بسیاری از کشورهای منطقه کمتر است اما این مقام مسئول در عین حال روند فزاینده شیوع سرطان در کشور را تایید کرد و گفت که در شمال ایران شیوع سرطان معده 50 در 100 هزار، در مرکز ایران 15 در 100 هزار و در جنوب کشور هفت در 100 هزار است.

طبق تحقیقات معاونت تحقیقات و فناوری وزیر بهداشت؛ دخانیات، مواد مخدر بخصوص تریاک، غذاهای فاقد سبزیجات و شور، عدم تحرک، چاقی و پرخوری، برخی از عفونت های ویروسی و میکروبی از عواملی هستند که احتمال ابتلا به سرطان را بیشتر می کنند. با وجود آنکه این روزها رییس سازمان محیط زیست و حتی خود وزیر بهداشت خواسته اند تا سرطان زا بودن پارازیت ها بررسی شود اما دکتر رضا ملک زاده، معاون تحقیقات و فن آوری وزیر بهداشت با قاطعیت سرطان زا بودن این امواج را رد می کند و می گوید: «مطالعات زیادی در مورد امواج رادیویی با فرکانس های مختلف انجام شده که نشان می دهد پارازیت، سرطان زا نیست. پارازیت عوارض دیگری دارد اما آلودگی هوا، ذرات معلق و آلودگی هایی که از اگزوز خودروها به وجود می آیند، بسیار خطرناک هستند.»

زنان باردار و نوزادان در معرض خطرند
سرطان ها یا ارثی اند و از مادر و پدر به فرزند منتقل می شوند یا اینکه سلول ها بعد از تولد فرد در اثر عوامل محیطی سرطانی می شوند. در سرطان های ارثی که معمولا در مورد سرطان روده بزرگ، سینه و چشم صدق می کنند، ژن معیوب از پدر و مادر منتقل می شود. یعنی اگر پدر یا مادر مبتلا باشند، فرد به احتمال 50 درصد دیر یا زود مبتلا خواهد شد اما نکته مهمی در این باره وجود دارد که دکتر سیروس زینلی، کارشناس ژنتیک و رییس شبکه مولکولی کشور به آن اشاره می کند: «عوامل محیطی به ایجاد سرطان کمک می کنند. این یعنی هر کسی که سیگار می کشد الزاما مبتلا به سرطان ریه نمی شود اما فردی که یکی از اعضای خانواده اش مبتلا به سرطان ریه شده، بدنش نسبت به ابتلای این سرطان مستعدتر است. یعنی همین فرد ممکن است اگر تا آخر عمر سیگار نکشد سرطان ریه نگیرد.» او در ادامه توضیح می دهد: «این موضوع در مورد فردی که مادرش مبتلا به سرطان سینه شده نیز صدق می کند. این فرد ممکن است با تغذیه مناسب و ورزش و استفاده نکردن خودسرانه از داروهای ضدبارداری دیرتر مبتلا به سرطان سینه شود یا اصلا مبتلا نشود.»

دکتر زینلی درباره تاثیر امواج و تشعشعات مضر روی سرطانی شدن سلول های بدن می گوید: «زنان باردار و نوازادان و کودکان بیشتر در معرض خطر هستند چون در این افراد سلول ها در حال رشد سریع هستند اما سلول های بدن فرد 50 ساله ساکنند و رشد نمی کنند. متاسفانه هر بچه ای این روزها با تلفن های همراه در ارتباط است، یعنی در معرض مستقیم تشعشعات قرار دارد.»

در هر شهر چه سرطانی شایع است؟
طبق آمار انستیتو کانسر بیمارستان امام خمینی در حال حاضر سرطان های شایع در ایران نظیر سایر کشورهای آسیایی پس از سرطان پوست به ترتیب سرطان پستان در زنان، سرطان معده در مردان، سرطان مثانه، کولون و رکتوم و سرطان مری است. عده ای از متخصصان عقیده دارند استفاده از غذاهای پرنمک، غذاهای آماده و غذاهای شدیدا سرخ شده که از عادات غذایی بد ایرانیان هستند عامل اصلی ابتلا به سرطان معده محسوب می شوند.
در حال حاضر سرطان مری جزو چهار سرطان شایع در زنان و مردان استان های شمالی است و طبق تحقیقات انجام شده حتی سرطان مری در برخی مناطق کشور جزو اولین سرطان در زنان است.

دکتر ایرج خسرونیا رییس انجمن متخصصان داخلی در این باره می گوید: «در شمال کشور و استان مرکزی، سرطان مری و معده و در جنوب و غرب کشور سرطان روده بزرگ رایج است.» به گفته خسرونیا از گنبد به سمت افغانستان سرطان مری رواج بیشتری دارد که علت اصلی آن مصرف چای داغ و همینطور استعمال و جویدن ماده مخدر ناس است. در اردبیل نیز سرطان معده بیشترین آمار سرطان را به خود اختصاص داده است.
همچنین به عقیده معاون پژوهشی وزارت بهداشت استفاده از آب لوله کشی سالم، سرطان مری در شمال کشور را به شدت کاهش داده است. به گفته او استفاده از نوشیدنی های داغ احتمال سرطان را افزایش می دهد. همچنین مسواک زدن و شستشوی دهان و دندان در پیشگیری از برزو سرطان مری و معده اهمیت دارد زیرا میکروب های دهان منشأ بروز سرطان هستند.

گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health
منبع : روزنامه هفت صبح

مطالب پیشنهادی:
نکاتی دربارۀ سرطان کبد
نشانه های سرطان سینه چیست؟
علامت های هشدار دهنده سرطان پوست
علائم هشداردهنده سرطان تخمدان
دو گیاه موثر بر علیه سرطان های کشنده