الکل یکی از موادی است که بر فعالیت سیستم ایمنی بدن تاثیر منفی گذاشته و برای بدن به منزله سم عمل می‌کند. مصرف الکل به بروز آسیب‌های جسمی مانند ضایعات کبدی و بیماری‌های عصبی می‌انجامد و علاوه بر آن به دلیل کمبود مواد مغذی به سوءتغذیه منجر می‌شود. به همین دلیل حتی یک رژیم متعادل و طبیعی تکاپوی نیاز این گونه افراد را نمی‌دهد. قبل از بررسی مشکلات تغذیه‌ای در افراد الکلی بهتر است با الکل و هضم و جذب آن آشنا شوید:
الکل و هضم و جذب آن
نوشیدنی‌های الکلی حاوی آب، اتانول (که از تخمیر الکلی محلول‌های قندی به دست می‌آید)، مقادیر متغیری از کربوهیدرات‌ها و مقادیر بسیار کمی موادمغذی است. مقدار کم الکل جنبه دارویی و مقدار زیاد جنبه سم دارد. در هر دو صورت الکل خاصیت تغذیه‌ای ندارد. میزان پروتیین و ویتامین این نوشیدنی‌ها به استثنای آب جو، بسیار کم و اندک است. ممکن است میزان آهن، به خصوص در شراب محسوس باشد، به نحوی که ممکن است میزان آهن، سرب یا کبالت به سطح مضر و خطرناک برسد. الکل نیاز به هضم ندارد و به آسانی از معده خالی جذب می‌شود. البته سرعت جذب الکل در روده بسیار بالاتر از معده است. وجود محلول‌های قندی، مواد پروتیینی و چربی سرعت جذب الکل را کاهش می‌دهد. دو ساعت بعد از نوشیدن الکل تمام آن جذب بدن شده و وارد خون می‌شود و تمام اعضای بدن مانند غدد تناسلی، کلیه، کبد، خون جنین و تمام ترشحات بدن به الکل آغشته می‌شود و پس از 24 ساعت اثری از آن در خون باقی نمی‌ماند.بدن مکانیسمی برای ذخیره الکل ندارد، بنابراین تمام آن در کبد سوخت می‌شود و اضافی آن از طریق تنفس، ادرار، بزاق، تعریق و در زنان شیرده از طریق شیر دفع می‌شود.
سوءتغذیه در افراد الکلی
علاوه بر آن، بیشتر افراد الکلی از بیماری‌های ناشی از سوءتغذیه رنج می‌برند. مصرف الکل با تغییرات در دستگاه گوارش همراه است که هضم و جذب موادمغذی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و اسهال و کاهش وزن به طور مکرر در این افراد دیده می‌شود. دریافت پروتیین افراد الکلی کم است، در نتیجه نوشیدن مداوم الکل به کاهش وزن منجر می‌شود. یکی از تغییرات اصلی سوءجذب روده است که به مرور زمان به پیدایش کمبودهای تغذیه‌ای در این افراد می‌انجامد به طوری که کاهش قابل توجه در دریافت پروتیین، چربی، ویتامین A و C، کلسیم، آهن و فیبر روی می‌دهد.
آثار مخرب الکل بر دستگاه‌های بدن
1) موجب تغییر در حرکات مری و کاهش فشار اسفنگتر مری می‌شود که به طور معمول به بروز عوارض بالینی مانند بلع سخت و دردناک منجر می‌شود.
2) به تجمع چربی در اطراف ارگان‌های بدن و کبد منجر می‌شود که سبب افزایش تولید چربی‌ها و ایجاد کبد چرب می‌شود.
3) با کاهش دفع اسید اوریک از بدن، باعث افزایش اسید اوریک خون و احتمال ابتلا به نقرس می‌شود.
4) در اثر کمبود ویتامین B1 سبب بروز اختلالات روانی می‌شود. علاوه بر آن، الکل روی بافت مغز سریع‌تر از سایر بافت‌ها عمل می‌کند و مانند یک ترکیب خواب‌آور به اختلال در گفتار، عدم تعادل حرکتی و رفتاری و صدمه به قدرت تشخیص و قضاوت فرد منجر می‌شود.
5) مصرف طولانی مدت الکل سبب گاستریت (التهاب و زخم معده) می‌شود و مهم‌ترین عوارض ناشی از مصرف طولانی الکل سیروز و هپاتیت کبدی است. در کنار آن با نوشیدن مکرر الکل به علت انبساط عروق محیطی، افزایش کار قلب و به دنبال آن افزایش فشارخون و خطر سکته قلبی را در پی دارد و در طولانی مدت به دلیل التهاب به دلیل التهاب مزمن پانکراس، به عوارضی مانند تهوع، اسهال و دیابت منجر می‌شود. فاجعه‌انگیزترین اثر الکل بر جنین است که 70 درصد نوزادان مبتلا به نقص‌های جنینی از مادران الکلی متولد می‌شوند و عوارض این بیماری به صورت عقب ماندگی ذهنی، اختلال در رشد و ناراحتی‌های قلبی و عروقی نمایان می‌شود.
درمان تغذیه‌ای افراد الکلی