د ) ویتامین E و مواد معدنی
ویتامین E نیز یکی از آنتی اکسیدان های قوی می باشد. مطالعات زیادی نشان داده كه ویتامین E ازمبتلا شدن به كاتاراكت پیشگیری می کند . مقدار توصیه شده ویتامین E در مردان بالای 11 سال 10 میلی گرم و در زنان بالای 11 سال 8 میلی گرم در روز است. سیگار كشیدن نیاز به ویتامین E را نیز زیاد می كند.بهترین منبع ویتامین E آجیل و روغن های گیاهی است.
جدول زیر مواد غذایی غنی از ویتامین E و مقدار این ویتامین را در آنها نشان می دهد:
|
ماده غذایی |
میلی گرم در 100 گرم
|
میلی گرم در مصرف معمول |
|
تخمه آفتاب گردان |
50 |
36 میلی گرم(نصف فنجان) |
| بادام | 24 |
17 میلی گرم(نصف فنجان) |
| فندق | 24 |
16 میلی گرم(نصف فنجان) |
|
بادام زمینی |
9 |
7 میلی گرم(نصف فنجان) |
| انبه |
1 | 2 میلی گرم(1 عدد) |
چشم برای سلامتی خود به بعضی از مواد معدنی نیز نیاز دارد. برای مثال سلنیوم به جذب ویتامین E و ساخته شدن آنتی اكسیدان ها در بدن كمك می كند. غذاهای دریایی از جمله مواد غذایی حاوی مقادیر زیاد سلنیوم هستند. روی نیز به جذب ویتامین A كمك كرده و همچنین بخشی از یك آنزیم است كه تعداد رادیكال های آزاد را كم می كند. مطالعات نشان داده اند كه روی، چشم را در برابر شب كوری محافظت می كند. روی در غذاهای دریایی، جوانه گندم و آجیل یافت می شود.
2- اسیدهای چرب ضروری
بسیاری از مردم نمی توانند باور كنند كه چربی ها نیز برای سلامتی لازم هستند. اسیدهای چرب در واقع زیر بنای چربی ها هستند و بعضی از آنها از این جهت " ضروری " خوانده می شوند كه بدن نمی تواند آنها را بسازد و باید حتماً از طریق مواد غذایی تأمین شوند.
اسیدهای چرب ضروری شامل چربی های اشباع نشده اُمگا-3 و اُمگا-6 هستند اُمگا-3 اصلی، آلفا-لینولنیك اسید است و مشتقات شامل ایكوزاپنتانوئیك اسید (EICOSAPENTAEONIC ACID)، داكوزاهگزانوئیك اسید (DACOSAHEXAENOIC ACID) و چند تركیب دیگر است. اُمگا6 اصلی نیز لینولئیك اسید است كه مشتقات آن تاثیری در سلامت چشم و بینایی ندارند.
اسیدهای چرب ضروری در تكامل بینایی در نوزادان نقش دارند. كمبود این مواد ( به ویژه اُمگا-3 ) در بزرگسالان ممكن است سبب كاهش دید شود. مطالعات نشان داده كه كمبود طولانی مدت ممكن است سبب تخریب شبكیه شود. بدن هر دو نوع اسید های چرب ضروری را به پروستاگلاندین ها تبدیل می كند كه یكی از اثرات آنها كمك به خروج مایع چشم و تنظیم فشار داخل چشم است.
مقدار توصیه شده مصرف اسیدهای چرب ضروری برای اُمگا-3، 65/0 گرم و برای اُمگا-6، 44/4 گرم است، ولی بسیاری از محققین نسبت مصرف اُمگا-6 به اُمگا-3 را مهم می دانند. مقدار مناسب این نسبت 1 به 1 تا 4 به 1 است، در حالیكه در بیشتر رژیم های غذایی این نسبت بسیار بیشتر از این است. بنابراین مقدار مصرف اُمگا-6 در مقایسه با اُمگا-3 در بسیاری از رژیم های غذایی باید كاهش یابد.
بهترین منبع تأمین اُمگا-3 ماهی است و مقدار توصیه شده مصرف دو بار در هفته است.
نكته ای كه باید به آن توجه داشت این است كه روغن ماهی رادیكال های آزاد تولید می كند ، به همین دلیل كسانی كه زیاد ماهی یا روغن ماهی مصرف می كنند، باید به میزان كافی آنتی اكسیدان به ویژه ویتامین E مصرف كنند.
نكته قابل توجه دیگر این است كه بیشتر اُمگا-6 مصرفی از روغن نباتی حاصل می شود، به همین دلیل استفاده از روغن مایع می تواند میزان اُمگا-6 مصرفی را تا حد زیادی كاهش دهد.
خلاصه
تحقیقات نشان داده است كه آنتی اكسیدان ها خطر ابتلا به كاتاراكت را كاهش می دهند. بعضی از آنتی اكسیدان ها فواید دیگری نیز دارند. بطور مثال ویتامین A چشم را در برابر كوری محافظت كرده و ویتامین C ممكن است در جلوگیری یا تسكین گلوكوم نقش داشته باشد. همچنین اسید های چرب ضروری علائم خشكی چشم را كاهش داده و از چشم محافظت می كنند.
مواد غذایی زیر برای داشتن چشمی سالم توصیه می شوند:
ویتامین A :روغن كبد ماهی ، جگر، هویج
لوتئین و گزانتین : اسفناج، كلم
ویتامینC :فلفل دلمه ای ، كلم ، توت فرنگی ، پرتقال
بیوفلاونوئیدها : مركبات، انگور
ویتامین E :تخمه آفتاب گردان، بادام ، فندق
سلنیوم : آجیل، غذاهای دریایی
روی : جوانه گندم ، آجیل
اسیدهای چرب ضروری : ماهی