میزان تأثیر‌گذاری تلقین‌های هیپنوتیزمی‌بر یك فرد، به استعداد یا قابلیت هیپنوتیزم‌پذیری او بستگی دارد‌. این استعداد یا زمینه از طریق معیارهای....
 

میزان تأثیر‌گذاری تلقین‌های هیپنوتیزمی‌بر یك فرد، به استعداد یا قابلیت هیپنوتیزم‌پذیری او بستگی دارد‌. این استعداد یا زمینه از طریق معیارهای هیپنوتیزم‌پذیری، قابل اندازه‌گیری عددی است. معیارهای هیپنوتیزم‌پذیری دانشگاه «استانفورد» كه در آغاز توسط پروفسور «ارنست هیلگارد» برای هدف‌های پژوهشی طراحی شده است‌، در این زمینه از شهرت زیادی برخوردار است‌‌ ولی بسیاری از معیارهای هیپنوتیزم‌پذیری دیگری مانند معیار دانشگاه «هاروارد» و... هم می‌توانند مورد استفاده قرار‌بگیرند‌‌ كه جای این تكنیك‌ها در انبوه كتاب‌های منتشرشده، خالی است.

 معیار هیپنوتیزم‌پذیری بالینی استانفورد

 یك برنامه‌ی هیپنوتیزم‌سنجی، به وقت و تشریفات زیادی نیاز دارد و پس از نشستن بیمار یا فردی كه مایل است استعداد هیپنوتیزم‌پذیری خود را اندازه‌گیری كند ‌بر روی یك صـندلی دسته‌دار‌، این كـارهـا بر روی او انـجام می‌گیرند‌:

 القای خلسه:

با چشمان بسته و با استفاده از یك برنامه‌ی ریلاكس‌كردن پیشرونده‌ی مفصل‌، فرد در یك حالت خلسه كه به‌طور معمول سبك یا متوسط است‌، قرار‌می‌گیرد. متن القای خلسه توسط ضبط‌صوت، پخش‌ یا از طریق هیپنوتیزم‌درمانگر خوانده می‌شود.

 ‌‌حركت دست‌ها به‌سوی یكدیگر:

 در شرایطی كه بیمار، دست‌هایش را به سمت جلو دراز كرده و كف دست‌ها در فاصله‌ی 30‌سانتیمتری روبه‌روی یكدیگر هستند‌، تلقین می‌شود كه به‌زودی دست‌ها به ‌یكدیگر نزدیك و نزدیك‌تر می‌شوند.

 القای رؤیا:

 با توجه به متنی كه برای بیمار، پخش یا ‌خوانده می‌شود‌، او تشویق یا هدایت می‌شود كه به خلسه‌ی عمیق‌تری برسد و در این شرایط در ارتباط با مشكلی كه دارد‌، خواب و یا رؤیایی را مشاهده كند. نه‌تنها موضوع خواب در تشخیص دقیق‌تر مشكلِ بیمار، مفید است‌‌ بلكه براساس دیدن یا ندیدن رؤیا و كیفیت دیدن آن، امتیازهایی به بیمار داده می‌شود.

 سیر قهقرایی در زمان:

 به بیمار تلقین می‌شود كه زمان، به عقب برگشته و او برای نمونه به سال اول دبیرستان، سال اول دبستان و نخستین روز درس برگشته است. آموزگارِ سال اول را می‌بیند و افرادی را مشاهده می‌كند كه هم‌كلاس و هم‌درس او بوده‌اند. درک‌های افراد در این شرایط، متفاوت است.

 تلقین‌های بعد از هیپنوتیزم:

پدیده‌ی هیپنوتیزمی‌بسیار جالبی است كه در آن، در زمان هیپنوتیزم، اگر فرد به عمق مناسبی از خلسه رسیده باشد، به او تلقین می‌شود ‌بدون این‌كه درخاطر داشته باشد‌، پس از خارج‌شدن از خلسه، كار خاصی را به‌طور حتم و به‌صورت یك اجبار ذهنی انجام می‌دهد. برای نمونه، به بیمار گفته می‌شود كه پس از پایان مراسم اندازه‌گیری میزان هیپنوتیزم‌پذیری‌، زمانی‌كه هیپنوتیزم‌درمانگر با دست چپش، پیشانی خود را لمس كرد‌، او چندتایی سرفه می‌كند.

 فراموشی یا آمنزی: حافظه در جریان خلسه‌ی هیپنوتیزمی ‌می‌تواند دچار اختلال‌های كم یا زیادی شود. برای نمونه، ‌بررسی می‌شود كه تلقین هیپنوتیزور در مورد فراموش‌كردن قسمتی از مراسم و تشریفات این جلسه‌، تا چه اندازه تحقق یافته است.

 خلاصه و نتیجه‌گیری مهم 

 ‌عده‌ی زیادی از افرادی كه برای هیپنوتیزم‌درمانی مراجعه می‌كنند‌، انتظار دارند كه درمان‌گر، آنان را در خلسه‌ی هیپنوتیزمی‌عمیقی قرار‌دهد و یا خود را به علت‌هایی مانند انجام مطالعه‌های زیاد‌، دارای قدرت هیپنوتیزم‌پذیری زیادی تصور می‌كنند. در‌صورتی‌‌كه در جریان هیپنوتیزم‌شدن‌، آن‌چه كه از اهمیت بیشتری برخوردار است‌، ظرفیت یا استعداد هیپنوتیزم‌پذیری بیمار یا فردِ مایل به هیپنوتیزم‌شدن است و قدرت نامحدود یا فوق‌العاده‌ی هیپنوتیزم‌درمانگر، افسانه‌ای بیش نیست.

در برنامه‌های تحقیقاتی پروفسور «هیلگارد» برای حذف ارزش‌نهادن اغراقی به قدرت هیپنوتیزور‌، تمام متن القای خلسه و پیدایش پدیده‌های هیپنوتیزمی، بر روی نوار صوتی ضبط شده و پخش این نوارهای صوتی برای یك یا چند بیمار‌، درست همان تأثیری را دارد كه سخنان هیپنوتیزور دارا می‌باشد.

 

دکتر رضا جمالیان
هیپنوتیزم‌درمان‌گر
 
 
تهیه شده توسط مجله شادکامی و موفقیت
اختصاصی گروه سلامت سیمرغ
www.seemorgh.com/health