ناباروری وضعیتی است كه توانایی فرد در زاد و ولد كاهش یافته یا از بین رفته باشد. اما این به این معنی نیست كه فرد مشكل جدی‌ای دارد یا كاملا عقیم است.

 

ناباروری وضعیتی است كه توانایی فرد در زاد و ولد كاهش یافته یا از بین رفته باشد. اما این به این معنی نیست كه فرد مشكل جدی‌ای دارد یا كاملا عقیم است. ناباروری مشكل شایعی است. اغلب موارد مشخص‌كردن علت ناباروری مشكل است. مردان و زنان هر دو در معرض عوامل ایجاد كننده‌ی ناباروری هستند. این عوامل ممكن است ژنتیكی و یا محیطی باشند و یا مربوط به شیوه‌ی زندگی فرد باشند.

یكی از شایعترین عواملی كه در ایجاد ناباروری در مردان و زنان نقش دارد چاقی است. چاقی مشكل بزرگی برای سلامتی به حساب می‌آید و شرایطی را ایجاد می‌كند كه علاوه بر مضراتی كه برای سلامت فرد ایجاد می‌كند، بر عوارض و خطر سایر بیماریها نیز می‌افزاید.

 چاقی و ناباروری در مردان:

چاقی، باروری مردان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به تازگی مطالعات نشان داده‌اند كه افزایش توده‌ی بدنی یا BMI  در مردان، با افزایش احتمال ناباروری ارتباط دارد و احتمال ناباروری در مردانی كه اضافه‌وزن دارند و یا چاق هستند، در مقایسه با مردانی كه وزن طبیعی دارند، بیشتر است.

این مطالعات بیان می‌كنند كه افزایش وزن حدود 9 كیلوگرم (20 پوند) احتمال ناباروری را 10 % افزایش می‌دهد. اختلالات هورمونی در مردان بیضه‌ها را تحت تاثیر قرار می‌دهد و تولید اسپرمها را محدود می‌كند. چربی اضافی موجب می‌شود كه هورمون مردانه‌ی تستوسترون به استروژن تبدیل شود و استروژن ساختن سلولهای جنسی را كاهش می‌دهد.

محققان بیان می‌كنند كه شاخص توده‌ی بدنی یا BMI  بالا در مردان با كاهش سطح هورمون تستوسترون ارتباط دارد. در مردانی كه اضافه وزن دارند سطح تستوسترون 24% و در مردانی كه چاق هستند 26% كمتر از افرادی است كه وزن طبیعی دارند. به علاوه در مقایسه با افرادی كه وزن طبیعی دارند، یافته‌های غیر طبیعی بیشتری در آزمایش ترشحات جنسی مردانی كه چاق هستند، یافت می‌شود.

چاقی و هورمونها:

چربی زیادی، تولید هورمون آزاد كننده‌ی گنادوتروپین (GNRH) را تحت تاثیر قرار می‌دهد. وجود این هورمون برای تنظیم تخمك‌گذاری در زنان و نیز برای تولید اسپرم در مردان ضروری است. به علاوه هورمون آزاد كننده‌ی گنادوتروپین (GNRH) با واسطه دو هورمون دیگر، موجب تكامل تخمك و همچنین اسپرم می‌شود. چربی اضافی بر روی هورمونها تاثیر می‌كند و تعادل طبیعی هورمونهای جنسی در بدن را بر هم می‌زند.

چاقی و ناباروری در زنان:

مطالعات متعدد نشان داده‌اند كه زنانی كه اضافه وزن دارند و یا چاق هستند در مقایسه با زنانی كه وزن طبیعی دارند مدت زمان بیشتر و دشوارتری را برای باردار شدن سپری می‌كنند. به علاوه پس از باردار شدن نیز احتمال ناموفق بودن بارداری در زنان چاق بیشتر است. اضافه وزن در مردان و زنان منجر به افزایش میزان هورمونها در بدن می‌شود و هورمونها نیز فرایند باروری در مردان و زنان را تحت تاثیر قرار می‌دهند. ترشح غیر طبیعی هورمونها می‌تواند منجر به افزایش وزن و تاثیرات منفی بر روی تولید سلولهای جنسی در مردان و زنان گردد. در زنان، وزن زیاد موجب افزایش تولید انسولین می‌شود كه ممكن است منجر به نامنظم شدن تخمك گذاری شود. همچنین بین چاقی، افزایش تولید انسولین و ناباروری ارتباطی وجود دارد كه به این همراهی سندرم تخمدان پلی كیستیك گفته می‌شود. این وضعیت با دوره‌های نامنظم قاعدگی، نبود تخمك‌گذاری، چاقی و افزایش سطوح هورمونهای مردانه در بدن ارتباط دارد.

 چاقی و باروری آزمایشگاهی:

وقتی كه هر دو یا یكی از زوجها از ناباروری رنج می‌برد ممكن است مشكل آنان مربوط به چاقی یا عدم تعادل هورمونها باشد و یا مشكلات دیگری وجود داشته‌باشد. به هر حال این افراد به باروری مصنوعی یا آزمایشگاهی روی می‌آورند. محققان دریافته‌اند كه حتی در چنین شرایطی، زنان چاق نسبت به زنانی كه اضافه وزن دارند و یا نسبت به زنان با وزن طبیعی برای باروری از شانس كمتری برخوردار هستند. مطالعات نشان می‌دهند كه در افرادی كه اضافه وزن دارند یا چاق هستند، كاشت سلول جنینی و بارداری پس از آن، احتمال موفقیت باروری مصنوعی كمتر از افرادی است كه وزن طبیعی دارند. محققان توصیه می‌كنند كه پزشكان پیش از شروع برنامه‌های باروری مصنوعی، بیماران خود را به رساندن وزن به حد مناسب راهنمایی كنند.

كاهش وزن:

چاقی حتی اگر خفیف باشد احتمال ناموفق بودن حاملگی را افزایش می‌دهد. به همین دلیل افراد چاق قبل از اقدام به بارداری بهتر است برای كاهش وزن برنامه‌ریزی كنند. برای كاهش وزن باید برنامه‌ی مناسبی تحت نظر پزشك طراحی شود و در صورتی كه چاقی شدید باشد ممكن است در مواردی از جراحی استفاده شود.

 

كاستن از وزن اضافی موجب افزایش باروری می‌شود و احتمال موفق بودن بارداری را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهند كه كاهش وزن گام بسیار مهمی‌در ارتقاء سلامتی است.


 
تهیه و ترجمه :گروه سلامت سیمرغ ـ دكتر حانیه تركمان
اختصاصی سیمرغ     www.seemorgh.com/health