گروه کربوهیدرات پس از گوارش و هضم در بدن به قند ساده تبدیل می شوند و بالا بودن انرژی غذاهای شیرین باعث اضافه وزن در افراد می گردد.

 
9 - كاهش وزن در افراد دیابتی چاق یا دچار اضافه وزن (دیابت نوع2) چه اهمیتی دارد؟
10-  آزمایش هموگلوبین A1C چیست و چه اهمیتی دارد؟
11-  آیا افراد دیابتی، می‌توانند غذاهای شیرین هم بخورند؟
12-  منظور از اصطلاحات "واحد كربوهیدرات" و "شمارش واحد كربوهیدارت" چیست؟
كاهش وزن در افراد دیابتی چاق یا دچار اضافه وزن (دیابت نوع2) چه اهمیتی دارد؟
در دیابت نوع2 انسولین نمی‌تواند وظیفه خود در بدن را به درستی انجام دهد و در واقع یک حالت مقاومت به انسولین در بدن وجود دارد. بهترین عامل این افزایش مقاومت، چربی‌های اضافی بدن هستند. بنابرین با رعایت رژیم غذیی و فعالیت ورزشی منظم كه هر دو منجر به كاهش وزن و كمتر شدن چربی‌های اضافی بدن می‌شوند می‌توان مقاومت به انسولین را كاهش داد و بدینوسیله قند خون را بهتر كنترل كرد. اهمیت كاهش وزن در دیابتی‌های نوع2 به حدی است كه می‌تواند در مواقعی كه قند خون بالا نیست (زیر 200 میلی‌گرم در دسی‌لیتر) به تنهایی و بدون مصرف دارو قند خون را به حد طبیعی برساند. حتی در مواقعی كه به طور همزمان دارو نیز مصرف می‌شود. كاهش وزن اثر بخشی داروها را به نحو مؤثری بیشتر می‌كند.
 آزمایش هموگلوبین A1C چیست و چه اهمیتی دارد؟
آزمایش هموگلوبین A1C كه به صورت درصد بیان می‌شود نشان می‌دهد كه در طول 3- 2 ماه گذشته چند درصد از هموگلوبین خون كه یكی از پروتئین‌های موجود در گلبول‌های قرمز است، با قند تركیب شده است هر چه این درصد بالاتر باشد بیانگر این است كه معدل قند خون طی 3-2 ماه پیش بالاتر از حد طبیعی بوده است این آزمایش وسیله‌ بسیار خوبی برای تصمیم‌گیری در مورد موفقیت روش درمانی فعلی می‌باشد. در واقع وقتی می‌توان درمان یك دیابتی را موفق دانست كه درصد هموگلوبین A1C او در حد قابل قبول ‌باشد این حد قابل قبول مقدار هموگلوبینA1C زیر 8 و ترجیحاً زیر 7 درصد است. مطالعات متعددی نشان داده‌اند كه نگه داشتن هموگلوبین A1Cزیر 7 درصد نه تنها از پیدایش عوارض دیابت در چشم‌ها، كلیه‌ها و اعصاب جلوگیری می‌كنند بلكه حتی در صورت وجود این عوارض باعث برگشت آن‌ها شده و از پیشرفتشان جلوگیری به عمل می‌آورد. آزمایش هموگلوبین A1Cرا باید ترجیحاً هر 3 ماه یا حداكثر هر 6 ماه یكبار انجام داد.
 آیا افراد دیابتی، می‌توانند غذاهای شیرین هم بخورند؟
اصولاً غذاهای شیرین جزء یكی از گروه‌های اصلی غذایی هستند كه كربوهیدرات نامیده می‌شوند، نان و غلات و میوه‌جات نیز جزء گروه كربوهیدرات‌ها هستند. تمامی غذاهای متعلق به گروه كربوهیدرات پس از گوارش و هضم در بدن به قند ساده (گلوكز) تبدیل می‌شوند. پس افراد دیابتی می‌توانند غذاهای شیرین حاوی شكر را جانشین غذاهای دیگر حاوی كربوهیدرات كنند. مثلاً این امكان وجود دارد تا با كم كردن از مقدار برنج یا نان در یك وعده غذیی امكان خوردن ژله به عنوان دسر بعد از غذا را فراهم كرد. نكته قابل ذكر دیگر در این مورد زیاد بودن انرژی (كالری) موجود در غذاهای شیرین می‌باشد كه می‌تواند در صورت عدم رعایت تعادل در مصرف آن‌ها باعث اضافه وزن و چاقی گردد. از طرفی دیگر غذاهای شیرین گروه كربوهیدرات‌ها بر خلاف غذاهای دیگر فاقد ویتامین‌ها و املاح لازم برای بدن می‌باشند. بنابراین مصرف این غذاها و جایگزین كردنشان با غذاهای دیگر حتماً با مشاوره متخصص تغذیه  كه در زمینه تغذیه دیابتی اطلاعات كافی دارد انجام بپذیرد.
ولی بهتر این است كه افراد دیابتی به طور كلی از مصرف كربوهیدرات‌های سریع‌الجذب مثل قند و شكر، خرما، عسل، توت خشك، كشمش و انجیر خشك تا حد امكان پرهیز نمایند.

 منظور از اصطلاحات "واحد كربوهیدرات" و "شمارش واحد كربوهیدارت" چیست؟
از آنجائیكه "مقدار" كربوهیدرات یك غذا مهمترین عامل تعیین كننده قند خون بعد از غذاست، تنظیم مقدار كربوهیدراتی كه یك فرد دیابتی در هر وعده غذایی می‌خورد از اهمیت ویژه‌ ای برخوردار است. مقدار كربوهیدرات موجود در غذاهای مختلف معمولاً به صورت گرم بیان می‌شود. به مقداری از هر غذا كه حاوی 12-10 گرم كربوهیدرات باشد یك "واحد كربوهیدرات" یا به طور خلاصه "واك" گفته می‌شود. منظور از "شمارش واحد كربوهیدرات" این است كه یك فرد دیابتی بتواند بعد از دیدن آموزش‌های لازم تعداد واك موجود در هر وعده غذایی را محاسبه كند.این امر باعث می‌شود تا او بتواند تعداد واك مصرفی در هر وعده غذایی را مطابق با دستورات متخصص تغذیه تنظیم كند و بدینوسیله قند خون بعد از غذای خود را به خوبی كنترل نماید. در افرادی كه انسولین مصرف می‌كنند شمارش واك از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است.
 
 
 
تهیه و ترجمه: گروه سلامت سیمرغ ـ دکتر سمیراسرخوش
اختصاصی سیمرغ
مطالب مرتبط
پاسخ به سوالات دیابت (1)
پاسخ به سوالات دیابت (2) 
پاسخ به سوالات دیابت (4)