مسلم است که نقش اصلی تربیت جنسی در دوران کودکی و ایجاد عادات مناسب به عهده پدر و مادر است. در این زمینه والدین باید....

 

مسلم است که نقش اصلی تربیت جنسی در دوران کودکی و ایجاد عادات مناسب به عهده پدر و مادر است. در این زمینه والدین باید خود آموزشهای لازم و روشن تربیت را بیاموزند و به آن ها کمک شود تا برای پاسخ گویی به سوالات جنسی و زیستی از طریق رجوع به کتب مناسب و متون مذهبی آمادگی یابند.

باید دانست که آموزش زودرس، شتاب زده و ناشیانه مسائل جنسی به کودکان همان اندازه آسیب زاست که این آموزش ها با تاخیر، پنهان سازی و یا نادیده گرفتن همراه باشد.

این بر عهده پدر و مادر است که در طول مدت رشد و طی ماه ها، هفته ها و سال ها در پیشامدها و شرایط خاص، متناسب با رشد کودک، از طریق آموزش اتخاذ مواضع، نشان دادن کار و برنامه، نکات لازم را به فرزندانشان تفهیم کنند. مسلم است اگر والدین به سوالات کنجکاوانه جنسی کودکان واکنش نشان دهند، خطر انحراف نسبت به مسائل جنسی کاهش خواهد یافت.

پاسخ به سوالات جنسی کودکان

نکته ظریف در این مورد این است که والدین در پاسخ به پرسش های جنسی کودکان با مشکلات زیر روبه رو هستند:

1. شرم و حیا

2. حقایق را می‌خواهند بگویند، ولی از شیوه درست آن بی خبرند.

3. برخی وحشت دارند که پاسخ ها برای کودک بد آموزی داشته باشد.

موارد فوق باعث می‌شود برخی والدین از پاسخ گویی طفره بروند و یا پاسخ را به یکدیگر ارجاع دهند و یا چنین بیان کنند که :« هنوز خیلی کودکی، وقتی بزرگ شدی خودت می‌فهمی». پیام این گونه پاسخ ها این است که این موضوع خارج از محدوده و تابو است، ولی بچه ها متوجه این بی میلی والدین می‌شوند. والدین نیز نگرانند مبادا که اطلاعات جنسی برای تجربه جنسی استفاده شود. در حالی که تحقیقات نشان می‌دهد، در هر حال کودک و نوجوان به طرق مختلف این پاسخ ها را دریافت خواهد کرد.

سوالات جنسی کودکان یک امر طبیعی است و هرگز طفلی را نمی‌توان به خاطر این سوالات مورد تحقیر و سرزنش قرار داد. نوع سوالات کودکان معمولاً در رابطه با آفرینش خود، در مورد کیفیت پیدایش و در مورد کیفیت به دنیا آمدن خود است.

سوالاتی از قبیل: « مرا از کجا آوردی؟»« نوزاد از کجا می‌آید؟»«من کجا بودم؟»

این سوالات نشان دهنده انحراف جنسی نیست، بلکه حاکی از « کنجکاوی»، « جلب توجه» و « وقت گذراندن» است.

سن 4 ـ 3 سالگی سن سوال و جواب است و سوالات جنسی اغلب از این سن شروع می‌شود. در پاسخ به این سوالات باید همواره این نکته را توجه داشت که روند آموزشی کودکان باید تدریجی باشد و نباید همه جزئیات را یک باره در اختیار او قرار داد. باید پاسخ به سوالات آن ها کوتاه و ساده باشد. برای ارضاء کنجکاوی این بچه ها باید حداکثر به دو یا سه جمله قناعت کرد.

گاهی هم پیدا کردن منشاء‌کنجکاوی کودک نیز مفید است، مثلاً ،‌آیا در « تلویزیون چیزی ‌دیده؟»«‌آیا معلمش حامله است»؟« آیا دوستش چیزی گفته»؟ دانستن منشاء کنجکاوی، کار پاسخ دهنده را آسان تر خواهد کرد.

در سن 4 - 3 سالگی، کودکان اصرار به محرمانه داشتن بدن خود دارند و نمی‌خواهند لخت و عریان شوند،‌و از این که دیگران او را ببینند، احساس شرم می کنند. ضروری است والدین نیز این حالت را تقویت کنند تا به بی پروایی جنسی به ویژه در سنین بالاتر کشیده نشوند.

سن 6 ـ 5 سالگی، فعالیت هورمون های جنسی کم است، و لذا لازم است فقط به سوالات او پاسخ کوتاه و صحیح داده شود.
 در سن 7 سالگی، پسران نسبت به دختران ابراز علاقه می‌کنند اما این ابراز علاقه جنبه دوستی دارد نه جنسی ، بنابر این جای نگرانی نیست ولی دلیلی ندارد که بستر آن ها از هم جدا نشوند.
برخی روانکاوان سن 12 – 7 سالگی را سن « اختفای جنسی» می‌گویند. پس برنامه جنسی باید با این اختفای تمایل جنسی هماهنگ باشد و از هر گونه عمل مهیجی که باعث تحریک جنسی می‌شود باید پرهیز کرد.

در پاسخ به سوالات جنسی کودکان موارد زیر را باید مد نظر قرار داد:

1. باید به خاطر داشت که آموزش در این زمینه باید تدریجی باشد و لازم نیست همه جزئیات را یک جا در اختیار او قرار داد. در واقع از شرح و بسط بی مورد باید پرهیز کرد.

2. از دروغ گفتن در پاسخ ها خودداری کنیم.

3. پاسخ ها درست و با خرافات همراه نباشد.

4. پاسخ به سوالات با زبان ساده و قابل فهم صورت بگیرد.

5. اقناع کننده باشد.

6. متناسب با سن و درک کودک باشد.

7. پاسخ ها همراه با شوخی، مسخره کردن و هرزگی نباشد.

8. شیوه بیان به گونه ای باشد که اعتماد طفل را به صحت آن جلب کند و او حساس کند که مطلب را سرهم بندی نکرده اید.

9. بر خود تسلط داشته باشیم. بدین معنا که برخود مسلط بوده، بگذاریم کودک سوال خود را به طور کامل مطرح کند.

10. شنونده ای خوب باشیم. بدین معنا که بر خود مسلط بوده، بگذاریم کودک سوال خود را به طور کامل مطرح کند.

11. اگر احساس کردیم که هنگام گفتگو با فرزندمان چیزی را اشتباه گفته ایم. به اشتباه خود اقرار کنیم و سپس آن را اصلاح کنیم و بیان کنیم اطلاعات من درباره آن موضوع کم بود. الان که درباره آن مطالعه کردم واقعیت موضوع چنین است.

12. همواره این مساله را باید در پاسخ به سوالات جنسی مد نظر قرار داد که شرم و حیا تا حدودی لازم است و همواره باید از پاسخهای بی پروای جنسی خودداری کرد.
 
تربیت جنسی دوره قبل از مدرسه (2)
تربیت جنسی دوره قبل از مدرسه (3)
 
 
گردآوری: گروه سلامت سیمرغ
 
www.seemorgh.com/health
 
منبع: کتاب انسان و سلامت جنسی ـ تربیت جنسی  نوشته دکتر محسن فرمهینی فراهانی