در گذشته مردم معتقد بودند كه آدم‌های خوب عمر كوتاهی دارند. این‌باور در قرن‌های ابتدایی رشد پیدا كرده بود.
در آن زمان كودكان بسیاری می‌مردند و انسان‌ها به‌راحتی با یك عفونت ساده جان می‌سپردند. اما آیا به‌راستی رابطه‌ای میان شخصیت و سلامت وجود دارد؟ برپایه مطالعات علمی، اثبات این امر كه افكار مثبت یا منفی می‌تواند روی سلامت فرد تاثیرگذار باشد با دشواری‌هایی همراه است اما هنوز دانشمندان در پی اثبات این قضیه هستند.
همچنین شواهد بسیار زیادی وجود دارد كه انسان‌های منظم، دارای ثبات اجتماعی و خوش‌بین، خیلی كمتر از افراد تنها، بدبین و ناراضی از زندگی، در معرض ابتلا به بیماری‌های مختلف و در نهایت مرگ قرار می‌گیرند. تحقیقات گویای این مطلب هستند كه خوش‌بینی، در نهایت زندگی طولانی‌مدتی را برای شما به ارمغان می‌آورد، هرچند آن را تضمین نمی‌كند. طی تحقیقاتی كه طی 23سال توسط دانشگاه «ییل» و «میامی» در «اوهایو» انجام شد این نتیجه به دست آمد كه افراد بالای 50سالی كه به افزایش سن خود با یك دید مثبت و به عنوان یك تجربه شیرین نگاه می‌كنند به طور متوسط تقریبا 5/7سال بیشتر از دیگران، زندگی می‌كنند. البته محققان عوامل مختلفی از قبیل نژاد، جنسیت، میزان سلامتی، طرز تفكر و تنهایی را نیز در نظر گرفتند.
انسان آفتابی باشید
تحقیقات دیگری نیز در ارتباط با خوش‌بینی و افزایش طول عمر وجود دارد. محققان مركز مطالعات «مایو» زندگی و خصوصیات اخلاقی 447 نفر را طی 30سال مورد بررسی قرار دادند. كسانی كه به عنوان «خوش‌بین» نامگذاری شده بودند نصف افرادی كه «بدبین» یا تلفیقی از «هر دو» بودند به مرگ‌های ناگهانی دچار می‌شدند. همچنین این افراد همزمان با افزایش عمر، مشكلات كمتری در مورد سلامت فردی خود پیدا می‌كردند، محدودیت‌هایشان كمتر بود، دردهای كمتر و انرژی بیشتری نسبت به دو گروه دیگر داشتند.
در مطالعه‌ای به نام «نیمه پر یا خالی لیوان؟» پژوهشگران به این نتیجه رسیدند كه خوش‌بینی به این معنا كه مردم وقایع زندگی‌شان را برای خود یا سایرین تعریف‌كنند باعث می‌شود تا در مقابل بیماری قلبی در حد بسیار زیادی مصونیت پیدا كنند. همچنین افراد خوش‌بین خیلی سریعتر از بدبینان پس از عمل باز قلب بهبودی حاصل می‌كنند. احساسات منفی‌گرایانه و بدبینی مزمن را باید به عنوان عاملی در افزایش بیماری‌های قلبی در نظر گرفت.
در این قسمت راه‌هایی ذكر شده كه ثابت می‌كند اخلاق و ویژگی‌های فردی در سلامت و طول عمر افراد دخیل هستند. عصبانیت و ناامیدی‌های مزمن منجر به مصرف دخانیات یا استفاده از سایر غذاهای ناسالم می‌شود. یك فرد خوش‌بین با اراده محكم‌تری قدم در راه ترك عادات ناشایست می‌گذارد. یا سعی می‌كند به‌هیچ‌وجه به آنها معتاد نشود. این خوش‌بینی است كه باعث می‌شود فرد در جست‌وجوی مشاور پزشكی و پیروی از او باشد. او راهی را برمی‌گزیند كه از آن طریق خود را از دچارشدن به بیماری‌های مختلف دور نگه دارد. این امكان هم وجود دارد كه خوش‌بینی روی سیستم دفاعی بدن تاثیر مثبت گذاشته و آن را تقویت كند. البته تحقیقات انجام‌شده در این زمینه تا این لحظه نتایج مستدلی را پیرامون این مطلب ثابت نكرده‌اند.
وجدان بیدار
باید توجه داشت كه در كنار خوش‌بینی عوامل دیگری نیز در نظر گرفته می‌شوند. از آنجا كه شخصیت انسان‌ها از همان زمان تولد و در دوران كودكی شكل می‌گیرد، گروه تحقیقاتی دانشگاه كالیفرنیا پژوهش‌های خود را در سال1920 بر عده‌ای كودك شروع كردند. نتایج این تحقیقات حیرت‌انگیز بود. كودكانی كه از همان آغاز كودكی از وجدان خود استفاده می‌كردند و تقریبا بچه‌های وظیفه‌شناسی بودند در دوران زندگی خود با مشكلات و بیماری‌های كمتری برخورد می‌كردند. وجدان و وظیفه‌شناسی در این پژوهش‌ها براساس خصوصیات اخلاقی زیر تعریف شده بود: نظم شخصی، توانایی توكل‌كردن، بیم و هراس، ارزش‌قائل‌شدن و آرزوی رسیدن به اهداف.
حتی اثبات شده كه دارا بودن این خصوصیات در زندگی خیلی بیشتر از خوش‌بینی به شما كمك می‌كند و سبب می‌شود تا سراسر عمرتان سالم و سرزنده زندگی كنید. شاید خوش‌بینی هم جزئی از وجدان و ضمیر ناخودآگاه هر شخص باشد. نمی‌توان گفت كه فكركردن قبل از انجام عمل كه یكی از پیش‌نیازهای وجدان سالم است، همان خوش‌بینی محسوب می‌شود. اما وجدان می‌تواند پایه و اساس خوش‌بینی را برای فرد فراهم آورد.
عقل و شانس را باید در نظر گرفت
خوش‌بینی بیش از اندازه یا پیروی از وجدان بیش از حد لازم نیز بی‌فایده است و عواقب خاص خود را به همراه دارد. خوش‌بین‌بودن كوركورانه شما را به دردسر می‌اندازد و بدبینی نیز به نوبه خود فوایدی را به همراه دارد؛ اگر از سانحه رانندگی بترسید، آنگاه با احتیاط رانندگی می‌كنید؛ اگر از سرماخوردگی دل خوشی نداشته باشید، از خودتان بهتر مراقبت می‌كنید تا سرما نخورید.
در این قسمت یك سؤال مهم مطرح می شود؛ «آیا خوش‌بینی باعث بهبود وضعیت سلامت افراد می‌شود یا افراد سالم خوش‌بین می‌شوند؟» در این قسمت فاكتورهای داخلی را هم باید محاسبه كرد؛ تحصیلات، نژاد، عوامل وراثتی، جنسیت، دسترسی به فناوری‌های نوین پزشكی و از همه مهم‌تر ثروت، همچنین گفته می‌شود چیزی به عنوان شانس هم در این زمینه كاربرد دارد.
بنابراین خوش‌بینی یكی از عوامل مهمی است كه باید زمینه رشد و شكوفایی را برای آن فراهم آورد. یك فرد بدبین به‌شدت نیاز به شادی و خوشحالی دارد. اگر شما خواستار عمر طولانی به همراه سلامت كامل هستید باید ببینید تا چه حد خوش‌بین یا بدبین هستید.
شاید شما به طور ذاتی انسانی چندان آفتابی نباشید، شاید كودك باوجدان و وظیفه‌شناسی نبوده باشید، اما باز هم جای امیدواری وجود دارد آن هم برای ایجاد خوش‌بینی. هیچ وقت برای تغییر و تحول دیر نیست. همه ما می‌توانیم از زندگی نهایت لذت را ببریم. بنابراین بیشتر مراقب خودتان باشید، درست غذا بخورید، سیگار نكشید و نرمش روزانه را نیز فراموش نكنید. حتی اگر شما خیلی خوش‌بین هستید و در زمان كودكی رفتار بی‌نظیری داشته‌اید، باز هم انجام این موارد در زندگی به شما كمك می‌كند.
خانواده ؛ ياخته بنيادين