سعید منتظرالمهدی در یادداشتی درباره اسیدپاشی نوشت: یك. یكی از وجوه تیره ، تكدرآمیز و ناخواستنی منش ابنای بشر " خشونت " و " پرخاشجویی" است. این ویژگی هیجانی را می توان در تعداد پرشماری از آدمیان، صرفنظر از نژاد و ملیت و جنسیت آنان نشان كرد. لیكن، شماری از آدم‌ها، به ویژه در دوره زمانی كنونی ، با بهره‌گیری از آموزه‌های دینی ، اخلاقی ، فلسفی و علمی بر این خصلت هیجانی، لگام زده اند و خردمندانه و هشیارانه آن را به سوی مسیری سازنده و جامعه‌پسند رهنمون شده اند. به زبان و بیان روشن تر ، گر چه "انگیزه پرخاشجویی" و " هیجان عصبانیت " در ذهن و روان اغلب آدمیان جای داده شده است، اما خوشبختانه تنها در شمار كمی از آنان به " رفتار پرخاشگرانه " تبدیل می‌شود و فرصت ظهور و بروز می نماید.
دو. پرخاشجویی به معنای آزار رساندن تعمدی و هشیارانه به دیگران ، و نیز رفتار پرخاشگرانه ، به معنای جلوه نمایان و مشهود و قابل رویت ایجاد آسیب در دیگران ، به اشكال مختلف فرصت ظهور و بروز می‌یابد. یكی ممكن است با بهره‌گیری از واژگان تند و خشن ( خشونت كلامی ) به دیگران بتازد و روح و روان آنان را آزرده سازد ، دیگری ممكن است با ایجاد مانع بر سر راه رشد و بالندگی دیگران ( خشونت غیرمستقیم و انفعالی )، هیجان خشم خود را معطوف آنان نماید و سومی نیز ممكن است با یورش به جسم دیگران و ایجاد درد و جراحت در آن ( خشونت جسمی یا فیزیكی ) مبادرت به رفتار پرخاشگرانه نماید. هر یك از این سه نوع پرخاشجویی می تواند به دو شكل بروز نماید: هدفمند و كور ( غیر هدفمند ) . در نوع اول ، عامل پرخاش از پیش قربانی و طعمه خود را معین می‌سازد و با انگیزه و قصد و نیت قبلی او را آماج رفتار خشونت آمیز خود می‌سازد. اما ، در نوع دوم ، عامل پرخاش بی هدف و بی تامل هیجان رام نشده و وحشیانه خود را معطوف دیگران می‌سازد. یا به تعبیر دیگر، او تكانش ورزانه و به صورت "خصومت آمیز" هیجان خشم خود را روی دیگران "تخلیه" می نماید.
سه. پرخاشجویی فیزیكی (جسمانی) از حیث شدت و ضعف، نوع وسیله مورد استفاده برای پرخاشجویی، چگونگی واكنش، تعداد قربانیان و انگیزه و قصد درونی، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود . به زعم و باور اندیشمندانی كه مداقه ر وشمند در پرخاشگری را وجهه همت خویش ساخته‌اند، اسید پاشی، خواه از حیث دامنه تاثیر، یا ابزار مورد استفاده یا آماج‌ها و یا انگیزه وقوع آن، "وحشیانه‌ترین"، "سبعانه تر ین" و "غیر قابل بخشش" انواع پرخاشجویی‌ها جای می گیرد. این نوع رفتار خشونت آمیز و توجیه ناپذیر در چند دهه اخیر هر از چند گاهی در یكی از كشورهای دنیا ظهور و بروز نموده است و تعدادی از افراد بی گناه را در كام مرگ فرو برده است و شمار بیش تری را مصدوم و مجروح و معلول ساخته است ( وقوع حادثه متروی توكیو در ژاپن در سال 1995 كه در آن 12 نفر كشته و قریب 1000 نفر مجروح شدند، و در طی یكسال در انگلیس 105 مورد اسیدپاشی رخ دداه است، اینها تنها نمونه ای از این حوادث چندش آور است.)
چهار. كشور ما نیز، همانند بسیاری از كشورهای دنیا، در برابر پدیده شوم و شنیع اسیدپاشی مصون نبوده؛ بگونه ای كه در دو دهه اخیر جامعه ما نیز شاهد قربانی شدن معدودی از بانوان محترم بوده است. این گونه حوادث نیز در پایتخت فرهنگی جهان اسلام، یعنی شهر اصفهان، رخ داده است كه در آن چهارتن از زنان بی گناه اصفهانی آماج پدیده ددمنشانه و شوم اسید پاشی قرار گرفته اند و جسم و روان‌شان متحمل جراحت و آسیب شده است. نیازی به گفتن نیست كه اثرات روانی حاصل از وقوع پدیده شوم و بیرحمانه اسید پاشی در اصفهان در سطح آن چهار دختر و خانواده های محترمشان محدود نمانده است بلكه روح و روان تمامی اصفهانی ها و كل جامعه ایران را عمیقاَ آزرده است.
پنج. وقوع حادثه شنیع و دهشتناك اسیدپاشی در اصفهان به ویژه روان نیروی انتظامی را بیش از همگان آزرده است. چه، آنان خود را متولی نظم و امنیت جامعه می دانند و لاجرم وقوع این حادثه شوم كه امنیت روانی جامعه را برای چند روزی دستخوش آسیب نموده است، موجب ناخرسندی و آزردگی آنان می گردد. از همین روی، آنان به صورت هدفمند و دقیق و با بهره‌گیری از تمامی ساز و كارهای فنی و تخصصی موجود می كوشند تا همچون موارد مشابه گذشته، عامل یا عاملان، این حادثه قبیح و وحشیانه را در دام اندازند و آنها را به مراجع قضایی بسپارند تا آنها را آنگونه كه شایسته است به سزای اعمال شنیعشان برسانند.
شش. بی هیچ گفتگویی همه ما بر این واقعیت اذعان داریم كه ریشه های رفتارهای خشونت‌آمیزی همچون اسید پاشی را باید خشكاند و زمینه ها و بسترهای ظهور و بروز ان را از میان راند. بی تردید این مهم تنها زمانی محقق خواهد شد كه عوامل موثر بر این پدیده شناسایی شوند و راهكارهای مداخله در آنها تدقیق گردند.
گر چه گمانه‌زنی در مورد علل وقوع حادثه اخیر اصفهان تا شناسایی عامل یا عوامل آن و تحلیل ژرف روان‌شناختی و جامعه شناختی انگیزه‌های آنان، دشوار می نماید اما با مداقه دوباره در رخ داده های مشابه پیشین، خواه در داخل یا خارج و تامل در اطلاعات منتشره پیرامون آنها، می توان برخی عوامل موثر بر این گونه كنش های سبعانه را نشان كرد. به عنوان مثال، تحلیل های صورت گرفته پیرامون عاملان اسیدپاشی‌های گذشته نشان داده است كه:
اولاَ: اغلب آنها شخصیت تكانشی و ناپخته داشته اند و در مهار تكانشگری و كنار آمدن با ناكامی‌های روزمره دچار مشكل شدید بوده اند.
ثانیاَ: تعدادی از آنان سایكوپات (روان دردمند) بوده‌اند و سابقه نسبتاَ طولانی از رفتار ضد اجتماعی داشته اند.
ثالثاَ: انتقام گیری شخصی در صدر انگیزه های رفتار خشونت آمیز آنان جای داشته است.
رابعاَ: از حیث رشد اخلاقی ، "رشد نایافته" بوده اند.
خامساَ: باورهای دینی آنها بسیار ضعیف بوده است.
هفت. از روان‌شناسان و جامعه‌شناسان و سایر علوم انسانی انتظار می رود تا این گونه پدیده‌های خشونت آمیز را بیش از گذشته مورد مداقه و تحلیل و پژوهش قرار دهند و با نمایان ساختن ابعاد و زوایای مختلف آنان به نهادهای تربیتی، فرهنگی و انتظامی و امنیتی در از میان برداشتن زمینه های ظهور و بروز آنها یاری رسانند.
* معاون اجتماعی نیروی انتظامی
این یادداشت روز ۷ آبان ۹۳ در پایگاه خبری پلیس منتشر شده است.
دو. پرخاشجویی به معنای آزار رساندن تعمدی و هشیارانه به دیگران ، و نیز رفتار پرخاشگرانه ، به معنای جلوه نمایان و مشهود و قابل رویت ایجاد آسیب در دیگران ، به اشكال مختلف فرصت ظهور و بروز می‌یابد. یكی ممكن است با بهره‌گیری از واژگان تند و خشن ( خشونت كلامی ) به دیگران بتازد و روح و روان آنان را آزرده سازد ، دیگری ممكن است با ایجاد مانع بر سر راه رشد و بالندگی دیگران ( خشونت غیرمستقیم و انفعالی )، هیجان خشم خود را معطوف آنان نماید و سومی نیز ممكن است با یورش به جسم دیگران و ایجاد درد و جراحت در آن ( خشونت جسمی یا فیزیكی ) مبادرت به رفتار پرخاشگرانه نماید. هر یك از این سه نوع پرخاشجویی می تواند به دو شكل بروز نماید: هدفمند و كور ( غیر هدفمند ) . در نوع اول ، عامل پرخاش از پیش قربانی و طعمه خود را معین می‌سازد و با انگیزه و قصد و نیت قبلی او را آماج رفتار خشونت آمیز خود می‌سازد. اما ، در نوع دوم ، عامل پرخاش بی هدف و بی تامل هیجان رام نشده و وحشیانه خود را معطوف دیگران می‌سازد. یا به تعبیر دیگر، او تكانش ورزانه و به صورت "خصومت آمیز" هیجان خشم خود را روی دیگران "تخلیه" می نماید.
سه. پرخاشجویی فیزیكی (جسمانی) از حیث شدت و ضعف، نوع وسیله مورد استفاده برای پرخاشجویی، چگونگی واكنش، تعداد قربانیان و انگیزه و قصد درونی، به انواع مختلفی تقسیم می‌شود . به زعم و باور اندیشمندانی كه مداقه ر وشمند در پرخاشگری را وجهه همت خویش ساخته‌اند، اسید پاشی، خواه از حیث دامنه تاثیر، یا ابزار مورد استفاده یا آماج‌ها و یا انگیزه وقوع آن، "وحشیانه‌ترین"، "سبعانه تر ین" و "غیر قابل بخشش" انواع پرخاشجویی‌ها جای می گیرد. این نوع رفتار خشونت آمیز و توجیه ناپذیر در چند دهه اخیر هر از چند گاهی در یكی از كشورهای دنیا ظهور و بروز نموده است و تعدادی از افراد بی گناه را در كام مرگ فرو برده است و شمار بیش تری را مصدوم و مجروح و معلول ساخته است ( وقوع حادثه متروی توكیو در ژاپن در سال 1995 كه در آن 12 نفر كشته و قریب 1000 نفر مجروح شدند، و در طی یكسال در انگلیس 105 مورد اسیدپاشی رخ دداه است، اینها تنها نمونه ای از این حوادث چندش آور است.)
چهار. كشور ما نیز، همانند بسیاری از كشورهای دنیا، در برابر پدیده شوم و شنیع اسیدپاشی مصون نبوده؛ بگونه ای كه در دو دهه اخیر جامعه ما نیز شاهد قربانی شدن معدودی از بانوان محترم بوده است. این گونه حوادث نیز در پایتخت فرهنگی جهان اسلام، یعنی شهر اصفهان، رخ داده است كه در آن چهارتن از زنان بی گناه اصفهانی آماج پدیده ددمنشانه و شوم اسید پاشی قرار گرفته اند و جسم و روان‌شان متحمل جراحت و آسیب شده است. نیازی به گفتن نیست كه اثرات روانی حاصل از وقوع پدیده شوم و بیرحمانه اسید پاشی در اصفهان در سطح آن چهار دختر و خانواده های محترمشان محدود نمانده است بلكه روح و روان تمامی اصفهانی ها و كل جامعه ایران را عمیقاَ آزرده است.
پنج. وقوع حادثه شنیع و دهشتناك اسیدپاشی در اصفهان به ویژه روان نیروی انتظامی را بیش از همگان آزرده است. چه، آنان خود را متولی نظم و امنیت جامعه می دانند و لاجرم وقوع این حادثه شوم كه امنیت روانی جامعه را برای چند روزی دستخوش آسیب نموده است، موجب ناخرسندی و آزردگی آنان می گردد. از همین روی، آنان به صورت هدفمند و دقیق و با بهره‌گیری از تمامی ساز و كارهای فنی و تخصصی موجود می كوشند تا همچون موارد مشابه گذشته، عامل یا عاملان، این حادثه قبیح و وحشیانه را در دام اندازند و آنها را به مراجع قضایی بسپارند تا آنها را آنگونه كه شایسته است به سزای اعمال شنیعشان برسانند.
شش. بی هیچ گفتگویی همه ما بر این واقعیت اذعان داریم كه ریشه های رفتارهای خشونت‌آمیزی همچون اسید پاشی را باید خشكاند و زمینه ها و بسترهای ظهور و بروز ان را از میان راند. بی تردید این مهم تنها زمانی محقق خواهد شد كه عوامل موثر بر این پدیده شناسایی شوند و راهكارهای مداخله در آنها تدقیق گردند.
گر چه گمانه‌زنی در مورد علل وقوع حادثه اخیر اصفهان تا شناسایی عامل یا عوامل آن و تحلیل ژرف روان‌شناختی و جامعه شناختی انگیزه‌های آنان، دشوار می نماید اما با مداقه دوباره در رخ داده های مشابه پیشین، خواه در داخل یا خارج و تامل در اطلاعات منتشره پیرامون آنها، می توان برخی عوامل موثر بر این گونه كنش های سبعانه را نشان كرد. به عنوان مثال، تحلیل های صورت گرفته پیرامون عاملان اسیدپاشی‌های گذشته نشان داده است كه:
اولاَ: اغلب آنها شخصیت تكانشی و ناپخته داشته اند و در مهار تكانشگری و كنار آمدن با ناكامی‌های روزمره دچار مشكل شدید بوده اند.
ثانیاَ: تعدادی از آنان سایكوپات (روان دردمند) بوده‌اند و سابقه نسبتاَ طولانی از رفتار ضد اجتماعی داشته اند.
ثالثاَ: انتقام گیری شخصی در صدر انگیزه های رفتار خشونت آمیز آنان جای داشته است.
رابعاَ: از حیث رشد اخلاقی ، "رشد نایافته" بوده اند.
خامساَ: باورهای دینی آنها بسیار ضعیف بوده است.
هفت. از روان‌شناسان و جامعه‌شناسان و سایر علوم انسانی انتظار می رود تا این گونه پدیده‌های خشونت آمیز را بیش از گذشته مورد مداقه و تحلیل و پژوهش قرار دهند و با نمایان ساختن ابعاد و زوایای مختلف آنان به نهادهای تربیتی، فرهنگی و انتظامی و امنیتی در از میان برداشتن زمینه های ظهور و بروز آنها یاری رسانند.
* معاون اجتماعی نیروی انتظامی
این یادداشت روز ۷ آبان ۹۳ در پایگاه خبری پلیس منتشر شده است.
گردآوری : گروه خبر سیمرغ
www.seemorgh.com/news
منبع: khabaronline.ir
مطالب پیشنهادی :
هشدار درباره انتشار ابولا توسط داعش
خبر خوش دولت برای بازنشسته های عیالوار
اسنودن: ابوبکر البغدادی اختلالات جنسی دارد
ترس آمریکا از دست نیافتن به توافق هسته ای
بازی کامپیوتری، ترفند جدید داعش برای جذب نیرو + عکس