«سهم هر روزنامه از آگهیهای دولتی چقدر است؟» این پرسشی بود که اهالی رسانه مدتها در سر داشتند و راه دانستن آن تقریبا بسته بود. سهم روزنامهها از آگهیهای دولتی مانند میزان یارانهی دریافتی آنها از دولت نیز مانند یک راز بود که مدیران روزنامهها برای پنهان کردن آن تلاش میکردند و معمولا بهجز روزنامههایی که به هر دلیلی با معاونت مطبوعاتی اختلاف پیدا میکردند و برای انتقاد، پای آگهیهای دولتی را به میان میکشیدند، بقیهی مدیران رسانهیی در اینباره سکوت اختیار میکردند.
دادن آگهی از سوی دولت به مطبوعات مانند دیگر اتفاقهایی که در دولتهای نهم و دهم برای مطبوعات افتاد، از حاشیه بیبهره نبود. خردادماه 1389 مصوبهای بهعنوان بخشی از ضوابط اجرایی بودجهی 89 از سوی رییسجمهور پیشین ابلاغ شد که براساس آن، دستگاههای دولتی برای رعایت انضباط مالی و جلوگیری از صرف هزینههای غیرضروری، از انتشار آگهیها و اطلاعیههای خود در تمام مطبوعات بهجز روزنامهی «ایران» - که در این آییننامه از آن بهعنوان ارگان رسمی دولت یاد شده است - منع شدند.
این انحصار طبیعتا به مطبوعات، ضربهی بزرگی زد و درپی این آسیب، علی لاریجانی - رییس مجلس شورای اسلامی - به این موضوع ورود کرد و آن را مغایر قانون دانست. رییس مجلس شورای اسلامی طی نامهای خطاب به رییسجمهور در شهریورماه 1389 انحصار چاپ آگهیهای دولتی در روزنامهی «ایران» را لغو کرد. گرچه لغو این انحصار چند ماهی به طول انجامید، اما این کار، آیندهی بهتری را پیش روی مطبوعاتی که از فردای خود مطمئن نبودند، میگذاشت.
براساس مصوبهی دوم خردادماه 1366 مجلس شورای اسلامی، مادهی 2 بند (5) از قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی «اجرای قوانین مربوط به مطبوعات و نشریات و تعیین ضوابط و مقررات مربوطه و تمرکز، توزیع و نشر انواع آگهیهای دولتی و اجرای آن در داخل و خارج از کشور» از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
در تکمیل این قانون، مرحوم حسن حبیبی - معاون اول رییسجمهور وقت - در 16 اسفند 1378 بخشنامهای را به همهی دستگاهها و سازمانها دولتی ابلاغ کرد. در متن این بخشنامه آمده است: «در اجرای بند «5» مادهی (2) قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب 1365 راجع به تعیین ضوابط تمرکز و توزیع آگهیهای دولتی و تقسیم آن بین جراید و براساس نظریه شمارهی 36291/1 مورخ 78/11/26 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مقتضی است کلیه دستگاههای اجرایی، حداقل سه (3) روز قبل از موعد چاپ، آگهیهای مورد نظر را به اداره کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال نمایند و از درج نام نشریه خاص جهت چاپ آگهیهای مزبور خودداری و در صورت لزوم تنها به ذکر عبارت "روزنامه صبح و یا عصر و تعداد آن" اکتفا نمایند.»
هیأت دولت نهم نیز در تاریخ 5 بهمن 1384 با ابلاغ بخشنامهای، کلیهی دستگاههای اجرایی را موظف کرد تا انتشار آگهیهای خود را صرفا از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام دهند.
برای توزیع آگهیهای دولتی، ادارهای با نام «تمرکز و توزیع آگهیهای دولتی» در اداره کل مطبوعات داخلی بهوجود آمد که البته کمتر نامی از آن شنیده شده و در تمام این سالها بهدلیل نبود شفافیت در زمینهی سهم هر روزنامه از آگهیهای دولتی، همواره معاونت مطبوعاتی مورد خطاب اهالی رسانه قرار گرفته است.
حالا در زمانی که حدود سهماه از روی کار آمدن دولتی با شعار اعتدال میگذرد، معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به پرسشها پاسخ داده و سهم هر روزنامه را از آگهیهای دولتی بهصورت شفاف روی پایگاه اطلاعرسانی این معاونت اعلام کرده است. در این آمار، روزنامهی «ایران» نزدیک به دومیلیارد تومان، روزنامهی «جام جم» نزدیک به یکمیلیارد تومان، روزنامهی «اطلاعات» حدود 750میلیون تومان، روزنامهی «کیهان» نزدیک به 600میلیون تومان و روزنامهی «دنیای اقتصاد» حدود 400میلیون تومان، در ششماه نخست سال 92 از محل آگهیهای دولتی، اعتبار به خود اختصاص دادهاند. این روزنامهها در مقایسه با بقیه، بیشترین میزان اعتبار را در این حوزه گرفتهاند.
در میان نام 72 روزنامهای که در پایگاه اطلاعرسانی معاونت مطبوعاتی دربارهی سهم آنها از آگهیها دولتی اطلاعاتی منتشر شده، نام روزنامهی «وطن امروز» نیز دیده میشود که براساس گفتهی مدیران این نشریه، بهدلیل بیپولی از ابتدای مردادماه امسال انتشار خود را متوقف کرد و جزو روزنامههایی است که رقم دریافتی آنها (به تومان) از محل آگهیهای دولتی، عددی 9 رقمی است؛ اما نکتهی قابل توجه در این فهرست، این است که نام بسیاری از روزنامهها نهتنها برای مخاطبان، بلکه برای بیشتر صاحبان کیوسکهای مطبوعاتی نیز غریبه است؛ اما با این وجود، رقمهای میلیونی برای انتشار آگهیهای دولتی گرفتهاند.
دیگر نکتهی جالب این گزارش، وضعیت روزنامهی «همشهری» است؛ این روزنامه برخلاف تصورات، تقریبا کمترین سهم را از آگهیهای دولتی دارد. «همشهری» در ششماه نخست امسال 15میلیون تومان از آگهیهای دولتی سهم داشته است.
خبرنگار ایسنا برای اطلاع از میزان فروش برخی از این روزنامهها، به تعدادی از کیوسکهای مطبوعاتی رفت؛ روزنامههای «حسبان»، «کائنات»، «روزان»، «صاحب قلم»، «عصر آزادی»، «عصر ایرانیان»، «عصر رسانه»، «فناوران اطلاعات»، «کارون»، «امین»، «هدف و اقتصاد»، «دنیای نوین کسبوکار»، «امتیاز»، «تجارت»، «تابناک»، و «پیام زمان» جزو نشریاتی هستند که یا در دکههای روزنامهفروشی توزیع نمیشوند یا بازگردانده میشوند.
یکی از دکهداران دربارهی این دسته از روزنامهها به خبرنگار ایسنا، گفت: این روزنامهها جزو نشریاتی هستند که فقط میآیند و میروند و زحمتشان برعهدهی ما و توزیعکننده است.
روزنامههای «آسیا»، «آفرینش»، «اسرار»، «اعتدال»، «افکار»، «الوفاق»، «تفاهم»، «حمایت»، «ابرار»، «راه مردم»، «قدس»، «کار و کارگر»، «خراسان»، «وطن امروز»، «هدف»، «خورشید»، «مناقصه مزایده» نیز جزو روزنامههایی هستند که فروش بسیار کمی دارند. البته برخی دکهداران معتقدند که وضعیت سایر روزنامهها نیز تعریف چندانی ندارد، اما نسبت به اینها، روزنامههای پرفروشی محسوب میشوند.
حالا پس از اینکه معاونت مطبوعاتی به پرسشی که سالها مطرح بود، پاسخ داده، شاید بهتر است در مرحلهی بعد، دلیل انتشار روزنامههایی را که حتی یک شماره از آنها هم به فروش نمیرسد، بررسی کند. چه دلیل قانعکنندهای برای انتشار این گروه از روزنامهها و بهرهمندی آنها از منابع بیتالمال مانند یارانه و آگهیهای دولتی وجود دارد، در حالی که بسیاری از آنها نهتنها فروش ندارند، حتی در بسیاری از دکهها نیز توزیع نمیشوند. همچنین تا کنون هیچ ساز و کاری برای توزیع آگهیهای دولتی اعلام نشده، اما شاید نیاز است معاونت مطبوعاتی همانطور که برای پرداخت یارانهها روش مشخصی را اعلام کرد، برای توزیع آگهیهای دولتی نیز دستورالعملی مشخص را تعیین کند.
دادن آگهی از سوی دولت به مطبوعات مانند دیگر اتفاقهایی که در دولتهای نهم و دهم برای مطبوعات افتاد، از حاشیه بیبهره نبود. خردادماه 1389 مصوبهای بهعنوان بخشی از ضوابط اجرایی بودجهی 89 از سوی رییسجمهور پیشین ابلاغ شد که براساس آن، دستگاههای دولتی برای رعایت انضباط مالی و جلوگیری از صرف هزینههای غیرضروری، از انتشار آگهیها و اطلاعیههای خود در تمام مطبوعات بهجز روزنامهی «ایران» - که در این آییننامه از آن بهعنوان ارگان رسمی دولت یاد شده است - منع شدند.
این انحصار طبیعتا به مطبوعات، ضربهی بزرگی زد و درپی این آسیب، علی لاریجانی - رییس مجلس شورای اسلامی - به این موضوع ورود کرد و آن را مغایر قانون دانست. رییس مجلس شورای اسلامی طی نامهای خطاب به رییسجمهور در شهریورماه 1389 انحصار چاپ آگهیهای دولتی در روزنامهی «ایران» را لغو کرد. گرچه لغو این انحصار چند ماهی به طول انجامید، اما این کار، آیندهی بهتری را پیش روی مطبوعاتی که از فردای خود مطمئن نبودند، میگذاشت.
براساس مصوبهی دوم خردادماه 1366 مجلس شورای اسلامی، مادهی 2 بند (5) از قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی «اجرای قوانین مربوط به مطبوعات و نشریات و تعیین ضوابط و مقررات مربوطه و تمرکز، توزیع و نشر انواع آگهیهای دولتی و اجرای آن در داخل و خارج از کشور» از وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است.
در تکمیل این قانون، مرحوم حسن حبیبی - معاون اول رییسجمهور وقت - در 16 اسفند 1378 بخشنامهای را به همهی دستگاهها و سازمانها دولتی ابلاغ کرد. در متن این بخشنامه آمده است: «در اجرای بند «5» مادهی (2) قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی مصوب 1365 راجع به تعیین ضوابط تمرکز و توزیع آگهیهای دولتی و تقسیم آن بین جراید و براساس نظریه شمارهی 36291/1 مورخ 78/11/26 وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، مقتضی است کلیه دستگاههای اجرایی، حداقل سه (3) روز قبل از موعد چاپ، آگهیهای مورد نظر را به اداره کل مطبوعات داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارسال نمایند و از درج نام نشریه خاص جهت چاپ آگهیهای مزبور خودداری و در صورت لزوم تنها به ذکر عبارت "روزنامه صبح و یا عصر و تعداد آن" اکتفا نمایند.»
هیأت دولت نهم نیز در تاریخ 5 بهمن 1384 با ابلاغ بخشنامهای، کلیهی دستگاههای اجرایی را موظف کرد تا انتشار آگهیهای خود را صرفا از طریق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام دهند.
برای توزیع آگهیهای دولتی، ادارهای با نام «تمرکز و توزیع آگهیهای دولتی» در اداره کل مطبوعات داخلی بهوجود آمد که البته کمتر نامی از آن شنیده شده و در تمام این سالها بهدلیل نبود شفافیت در زمینهی سهم هر روزنامه از آگهیهای دولتی، همواره معاونت مطبوعاتی مورد خطاب اهالی رسانه قرار گرفته است.
حالا در زمانی که حدود سهماه از روی کار آمدن دولتی با شعار اعتدال میگذرد، معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به پرسشها پاسخ داده و سهم هر روزنامه را از آگهیهای دولتی بهصورت شفاف روی پایگاه اطلاعرسانی این معاونت اعلام کرده است. در این آمار، روزنامهی «ایران» نزدیک به دومیلیارد تومان، روزنامهی «جام جم» نزدیک به یکمیلیارد تومان، روزنامهی «اطلاعات» حدود 750میلیون تومان، روزنامهی «کیهان» نزدیک به 600میلیون تومان و روزنامهی «دنیای اقتصاد» حدود 400میلیون تومان، در ششماه نخست سال 92 از محل آگهیهای دولتی، اعتبار به خود اختصاص دادهاند. این روزنامهها در مقایسه با بقیه، بیشترین میزان اعتبار را در این حوزه گرفتهاند.
در میان نام 72 روزنامهای که در پایگاه اطلاعرسانی معاونت مطبوعاتی دربارهی سهم آنها از آگهیها دولتی اطلاعاتی منتشر شده، نام روزنامهی «وطن امروز» نیز دیده میشود که براساس گفتهی مدیران این نشریه، بهدلیل بیپولی از ابتدای مردادماه امسال انتشار خود را متوقف کرد و جزو روزنامههایی است که رقم دریافتی آنها (به تومان) از محل آگهیهای دولتی، عددی 9 رقمی است؛ اما نکتهی قابل توجه در این فهرست، این است که نام بسیاری از روزنامهها نهتنها برای مخاطبان، بلکه برای بیشتر صاحبان کیوسکهای مطبوعاتی نیز غریبه است؛ اما با این وجود، رقمهای میلیونی برای انتشار آگهیهای دولتی گرفتهاند.
دیگر نکتهی جالب این گزارش، وضعیت روزنامهی «همشهری» است؛ این روزنامه برخلاف تصورات، تقریبا کمترین سهم را از آگهیهای دولتی دارد. «همشهری» در ششماه نخست امسال 15میلیون تومان از آگهیهای دولتی سهم داشته است.
خبرنگار ایسنا برای اطلاع از میزان فروش برخی از این روزنامهها، به تعدادی از کیوسکهای مطبوعاتی رفت؛ روزنامههای «حسبان»، «کائنات»، «روزان»، «صاحب قلم»، «عصر آزادی»، «عصر ایرانیان»، «عصر رسانه»، «فناوران اطلاعات»، «کارون»، «امین»، «هدف و اقتصاد»، «دنیای نوین کسبوکار»، «امتیاز»، «تجارت»، «تابناک»، و «پیام زمان» جزو نشریاتی هستند که یا در دکههای روزنامهفروشی توزیع نمیشوند یا بازگردانده میشوند.
یکی از دکهداران دربارهی این دسته از روزنامهها به خبرنگار ایسنا، گفت: این روزنامهها جزو نشریاتی هستند که فقط میآیند و میروند و زحمتشان برعهدهی ما و توزیعکننده است.
روزنامههای «آسیا»، «آفرینش»، «اسرار»، «اعتدال»، «افکار»، «الوفاق»، «تفاهم»، «حمایت»، «ابرار»، «راه مردم»، «قدس»، «کار و کارگر»، «خراسان»، «وطن امروز»، «هدف»، «خورشید»، «مناقصه مزایده» نیز جزو روزنامههایی هستند که فروش بسیار کمی دارند. البته برخی دکهداران معتقدند که وضعیت سایر روزنامهها نیز تعریف چندانی ندارد، اما نسبت به اینها، روزنامههای پرفروشی محسوب میشوند.
حالا پس از اینکه معاونت مطبوعاتی به پرسشی که سالها مطرح بود، پاسخ داده، شاید بهتر است در مرحلهی بعد، دلیل انتشار روزنامههایی را که حتی یک شماره از آنها هم به فروش نمیرسد، بررسی کند. چه دلیل قانعکنندهای برای انتشار این گروه از روزنامهها و بهرهمندی آنها از منابع بیتالمال مانند یارانه و آگهیهای دولتی وجود دارد، در حالی که بسیاری از آنها نهتنها فروش ندارند، حتی در بسیاری از دکهها نیز توزیع نمیشوند. همچنین تا کنون هیچ ساز و کاری برای توزیع آگهیهای دولتی اعلام نشده، اما شاید نیاز است معاونت مطبوعاتی همانطور که برای پرداخت یارانهها روش مشخصی را اعلام کرد، برای توزیع آگهیهای دولتی نیز دستورالعملی مشخص را تعیین کند.
www.seemorgh.com/news
منبع:isna.ir
مطالب پیشنهادی:
دردسر عکسهای جنجالی دختر آقای رئیسجمهور
مرگ اسرارآمیز دختر ایرانی در هتل دوبی
مرگ دردناک عابر در بزرگراه امام علی (ع)
ممنوعیت نشستن زنان روی صندلی!
ثروت میلیاردی که در میان زبالهها کشف شد
مرگ اسرارآمیز دختر ایرانی در هتل دوبی
مرگ دردناک عابر در بزرگراه امام علی (ع)
ممنوعیت نشستن زنان روی صندلی!
ثروت میلیاردی که در میان زبالهها کشف شد