ماجرای مهاجران و دلارهایی که روانه کشورشان می‌کنند

پایگاه اینترنتی روزنامه فرانسوی زبان فیگارو می نویسد، مهاجران در کشورهای مختلف سالیانه میلیاردها دلار روانۀ کشورشان می کنند. امروز جمعیت مهاجران کشورهای در حال توسعه که در خارج کار می‌کنند  به 181 میلیون نفر می رسد و اگر این جمعیت دور هم جمع شوند، ششمین کشور پرجمعیت بعد از چین، هند، ایالات متحده آمریکا، اندونزی و برزیل خواهند بود.

 تصور کنید این جمعیت 180 میلیونی پولساز هم باشند. جالب است بدانید طبق گزارشی که به تازگی از سوی بانک جهانی منتشر شده، در سال 2014 مهاجران نزدیک به 435 میلیارد دلار روانه کشورشان کرده اند که این رقم نسبت به سال 2013، 5% افزایش یافته است.

این انتقال وجه که انگلیسی ها به آن remittances می‌گویند، امروز اهمیت قابل توجهی دارد. بانک جهانی می گوید این مقدار سه برابر بیشتر از کمکهای عمومی به توسعه در سطح جهان است. شاید باورش کمی دشوار باشد اما به استثنای چین، وجه انتقالی مهاجران به کشورهایشان از مرز مجموع سرمایه گذاریهای خارجی کشورهای در حال توسعه هم فراتر میرود.

هند با 13 میلیون جمعیت مهاجر که خارج از کشور کار می کنند، اولین کشوری است که از این دلارها منتفع می‌شود؛ امسال هندیهای مهاجر نزدیک به 71 میلیارد دلار به کشورشان فرستادند. در رتبۀ دوم چینی‌ها هستند؛ جمعیت قابل توجهی از چینی ها که در اقصی نقاط جهان مشغول کار و فعالیت هستند سال جاری نزدیک به 64 میلیارد دلار به کشورشان ارسال کردند.

کشورهایی که در رتبه‌های بعدی قرار دارند؛ عبارتند از:

فیلیپینی‌ها( 28 میلیارد دلار)، مکزیکی‌ها(24 میلیارد دلار)، نیجریه(21 میلیارد دلار)، مصر(18 میلیارد دلار).

انتقال وجه مهاجران به کشورشان از این لحاظ بسیار حائز اهمیت است که در محاسبۀ تولید ناخالص داخلی کشورها و میزان ثروت کشورهای در حال توسعه جایگاه ویژه‌ای دارد. گفتنی است همین وجوهی که مهاجران برای کشورهایشان ارسال می کنند برای تاجیکستان 42%  برای جمهوری قرقیزستان 32%، نپال 29% و مولداوی 25% تولید ناخالص داخلی را تشکیل می‌دهد.

کارشناسان می گویند پولهایی که مهاجران روانه کشورشان می‌کنند به طور متوسط بسیار مهمتر و با ثبات‌تر از جریانات مالی بازارهای بین المللی، دولتی و یا خصوصی است. البته ذکر این نکته ضروری است که این جمعیت گاهی تحت تأثیر وضعیت و شرایط اقتصادی جهان نیز قرار می‌گیرد.

 شاید جالب باشد بدانید که طبق اطلاعات بانک جهانی مثلاً ارتباط و وابستگی متقابلی میان پولهای ارسالی مکزیکی‌ها و سلامت بخش صنعت ساخت و ساز در ایالات متحده آمریکا وجود دارد؛ کشوری که در آن کارگران مکزیکی‌ نقش مهمی در صنعت ساخت و ساز دارند. و یا مثلاً افزایش بیکاری در اسپانیا تأثیر مهمی بر ارسال پول به آمریکای لاتین دارد. در این میان هند و فیلیپین از تنوع جغرافیایی مهاجران خود در خارج از کشور منتفع می‌شوند و همین مسئله آنها را از شوک‌های منطقه‌ای حفظ کرده است.

ارسال وجوه در زمان بروز فجایع طبیعی روند صعودی پیدا می‌کند؛ مثلاً در پاکستان متعاقب سیل عظیم سال 2010 ارسال پول به این کشور از سوی مهاجران از 19% در سال 2010 به 27% در سال 2011 افزایش یافت.  فیلیپین نیز متعاقب طوفان عظیم سال 2013 شاهد افزایش 8.7 درصدی در دریافت وجوه مهاجران بود.

البته ارسال پول همیشه به این سادگی‌ها نیست. گزارش بانک جهانی می گوید به  طور متوسط در سه ماهۀ سوم سال 2014 ارسال پول نزدیک به 7.9% هزینه برای ارسال کنندگان داشت که در مقایسه با سال قبل 8.9% افزایش یافته است. از سویی نوسانات ارز در بازارهای خارجی را نیز باید به هزینه- فرصتهای این نقل و انتقالات افزود.