دیپلماسی ایرانی: پیشنهاد سخاوتمندانه سفیر ایران در اردن بازتابهای گستردهای را در رسانههای عربی داشته است. روشن است كه بازتاب این اظهارات نزد خود اردنیها و رسانههایشان بسیار بیشتر از رسانههای عربی دیگر باشد. پیشنهادی كه به نظر میرسد بیش از هر زمانی اردنیها را به فكر فرو برده و باعث شده است تا با جدیت به این پیشنهاد فكر كنند. در عین حال بسیاری نیز این پیشنهاد را هشداری به اعراب دانستهاند و گفتهاند كه در برابر این اظهارات مقامهای ایرانی كه بسیار روشن است برای گسترش نفوذ خود در منطقه صورت میگیرد، اعراب همچنان دست بسته نشستهاند.
روزنامه عمانی الشبابیه در یادداشتی به قلم خالد الحروب به این موضوع پرداخته و مینویسد: ایران به اردنی كه در تنگنای شدید اقتصادی و مالی به سر میبرد، پیشنهاد حیرتآور و عجیبی داده است. پیشنهاد داده است كه به مدت سی سال نفت مجانی در اختیار مردم اردن قرار دهد. با یك حساب سرانگشتی در مییابیم كه اردن سالانه 2.5 میلیارد دلار صرف خرید نفت مصرفی خود میكند و این مساله یكی از موضوعات اصلی كسری بودجه سالانه اردن محسوب میشود. هزینههای دولت در خرید سوخت همواره یكی از دردسرهای نخستوزیرهای اردنی در مواجهه با بحرانهای اقتصادی بوده و یكی از مهمترین دلایل اعتراضها و تظاهرات مردمی علیه حكومت محسوب میشده است. در دورانی كه بهار عربی همه منطقه را در نوردیده و اكنون نسیم آن به اردن رسیده است بسیاری از ناظران هیچ بعید نمیدانند كه سقف مطالبات مردمی كه تا كنون مبتنی بر اصلاح نظام بوده افزایش یابد و اوضاع را برای حاكمیت اردن بیش از پیش سخت كند. در طول دو سال گذشته شاید هم بیشتر، همسایگان اردن به دقت اوضاع جاری در این كشور را زیر نظر داشتهاند و دائما جزر و مد بهار عربی را در این كشور سنجیدهاند. این صحیح است كه ملت اردن در كنار دیگر مردم جهان عرب خواستار مبارزه با فساد اداری، تحقق عدالت اجتماعی، تقویت دموكراسی، انجام اصلاحات جدی و حقیقی در نظام سیاسی كشور هستند اما با این حال دگرگونیهای حقیقی در این كشور همچنان در گرو مسائل اقتصادی به خصوص قیمت نفت و سوخت است و اكنون نظام حاكم بر اردن با چالش جدی در این زمینه روبهرو است. از آنجا كه هیچ افق روشنی در وقوع یك حادثه سحرآمیز برای حل بحران سوخت قابل تصور نیست سناریوهایی كه پیش روی آینده اردن قرار دارد نیز تیره و تار هستند. به عبارت دیگر در یك كلام، نظام حاكم بر اردن و استمرار آن فعلا در مرحله آزمون و خطا به سر میبرد.
در این جا نویسنده به كمك كشورهای عربی همسایه اردن اشاره میكند و مینویسد: ظرف دو سال گذشته، شاید هم بیشتر، كشورهای عربی حاشیه خلیج فارس هیچ گونه حمایتی از اردن و ملت آن برای حفظ ثباتش نكردند، در حالی كه همگی انتظار داشتند به دلیل اهمیت و مركزیتی كه دارد، حمایت بیشتری از آن كنند. و اكنون و پس از مدتهای طولانی انتظار، ایران به تنهایی پا پیش گذاشته و پیشنهادی برای نجات اردن داده كه بسیار عجیب و شگفتآور است. البته روشن است كه ایران نمیخواهد به كسی رایگان و مجانی هدیه یا هبه بدهد. قطعا ایران اهداف و نیات سیاسی خاص خود را دارد. ایران بنگاه خیریه باز نكرده است كه بخواهد چیزی را به اردن به عنوان كمك خیریه بدهد. واقعیت این است كه ایران به دنبال گسترش نفوذ منطقهایاش است. به خصوص كه تحولات سوریه باعث شده است تا دمشق تضعیف شود و ایران نیاز دارد تا كشوری را بیابد كه همسنگ سوریه در منطقه باشد و بتواند جایگاه منطقهایاش را تقویت كند. ایران پیشنهاد داده است كه در مقابل اعطای این كمك نفتی دروازههای گردشگری دینی در مقابل اردنیها برای سفر به ایران و در مقابل ایرانیها برای سفر به اردن گشوده شود. این طرح ایران بسیار شبیه طرح كمك سالیانه امریكا به مصر است.
الحروب در ادامه مینویسد: اردنیها خوب میدانند كه ریشههای نفوذ ایران در منطقه تا كجا گسترده است و اكنون به اردن رسیده است. ایران دقیقا زمانی این پیشنهاد را داده است كه اردن در بدترین وضعیت سیاسی و اقتصادیاش به سر میبرد. تهران به روشنی به اردنیها این پیام را میدهد یا نفوذ مرا در خاك خود بپذیرید یا این كه شاهد فروپاشی و افول و سرنگونی خود شوید. اهمیت این پیشنهاد زمانی برای اردنیها دو چندان میشود كه میبینند در برابر طوفان بهار عربی، كشورهای عرب حاشیه خلیج فارس آنها را تنها رها كردهاند و حتی امیدواری برای عضویت در شورای همكاری خلیج فارس نیز از بین رفته است. اعراب دعوت از اردن برای عضویت در این شورا به همراه مغرب را پشت گوش انداخته و اكنون این پرونده كاملا بسته شده، محسوب میشود.
وی در پایان مینویسد: اردن سالها كمكهای انسانی، آموزشی، پزشكی و مهندسی در اختیار كشورهای عرب حاشیه خلیج فارس گذاشته بود، اما اكنون خود را در برابر تحولات منطقهای تنها میبیند و به روشنی شاهد است كه اعراب خلیج فارس نیز سراغی از آن نمیگیرند. به رغم كمك های مالی جسته و گریختهای كه كشورهای عربی از اردن میكنند این كشور هنوز به سمت ثبات نرفته است. در مقابل این ایران است كه با پیشرفت تكنولوژیكی قابل توجه و نفوذ منطقهای روز افزونش به اردن پیشنهاد كمك میكند. تفاوت حمایتهای ایران با اعراب این است كه وقتی به كشوری كمك میكند، به رغم مشكلات اقتصادیای كه دارد و كمتر ثروتمند بودنش در مقایسه با كشورهای عرب حاشیه خلیج فارس، حمایتش محكم، مصمم، قدرتمند و فعال است. نمونههای بارز آن را در عراق، حزب الله در لبنان، سوریه، حوثیهای یمن و خیلی جاهای دیگر میبینیم. با نگاهی به سوریه میبینیم كه ایران چگونه مانع سرنگونی نظام اسد میشود و اجازه نمیدهد كه مخالفان او هر كاری كه خواستند، بكنند. هر گاه ایران به حمایت از كشوری برخواسته، آن كشور از پشتیبانیای مستحكم و غیر قابل شبهه برخوردار شده است. حال سوال این است كه اعراب حاشیه خلیج فارس در برابر پیشنهاد كشوری با این سابقه درخشان و قدرتمند و پر نفوذ چه كاری برای اردن میتوانند انجام دهند؟
www.seemorgh.com/news
منبع: irdiplomacy.ir
مطالب داغ سایر بخش ها:
قیمت طلا و سکه در بازار امروز تهران
زندگی کارگران با ماهی ۴۰۰ هزار تومان معجزه است
کشف جسد 2 کودک در کانال آب
ایران رییس مجمع صادرکنندگان گاز شد
قتل در میدان میوه و ترهبار