هرچند که ما ایرانی‌ها پس از سرو وعده غذایی اصلی عادت به خوردن دسر نداریم اما همگی میدانیم که در کشورهای زیادی عادت سرو دسر پس از غذای اصلی بسیار معمول است. دسر در واقع یک خوراکی سبک با طعمی شیرین یا شور است که در حجم کم پس از غذا برای هضم بهتر صرف می‌شود. دسرها مکمل‌های بسیار عالی برای غذاهای اصلی هستند و غالباً با طعم‌های بسیار شیرین شناخته می‌شوند به همین دلیل مصرف دسر به افرادی که اضافه‌وزن دارند یا در حال کاهش وزن با رژیم‌های کم‌کالری هستند، پیشنهاد نمی‌شود. در ادامه این مقاله قرار است به بررسی بیشتر دسرها، زمان و نحوه مصرف و پیشنهاد چند دستور ساده برای تهیه دسرهای خانگی بپردازیم.
دسر چیست و چه نوع خوراکی‌هایی را شامل می‌شود؟
دسر یک وعده خوراکی با طعم شیرین یا شور است که معمولاً پس از غذای اصلی سرو می‌شود. اگر کمی در میان دستور تهیه انواع دسرها بگردید به این نتیجه می‌رسید که بیشتر دسرها طعمی شیرین دارند اما گاهی ممکن است در بعضی دسرها طعم شوری غالب باشد که معمولاً هم علت آن استفاده از پنیر در دستور تهیه دسر است.
عموم مردم تصور می‌کنند که دسر بلافاصله پس از سرو وعده اصلی مصرف شده و به همراه غذای اصلی بر سر میز آورده می‌شود اما حقیقت این است که دسر در کشورهای مختلفی به عنوان یک وعده جداگانه شناخته شده و معمولاً مدتی پس از صرف ناهار یا شام بر سر میز آورده می‌شود. به عنوان مثال اگر به یک رستوران با منو غذاهای بین المللی بروید خواهید دید که به سفارش مشتریان پس از صرف وعده اصلی انواع دسرهای میوه‌ای یا نوعی شیرینی، سوفله، تارت یا پودینگ به عنوان دسر سرو می‌شود. البته سرو این نوع خوراکی‌ها به عنوان دسر بیشتر در کشورهای اروپایی رایج است و آمریکایی‌ها ترجیح می‌دهند انواع بستنی یا کیک‌های میوه‌ای را به عنوان دسر بر سر میز بیاورند.
دسر بعد از غذا یا قبل از غذا؟
از آنجایی که مصرف انواع کربوهیدرات برای اکسیداسیون چربی و پروتئین ضرورت دارد بهترین زمان مصرف دسر و به خصوص دسرهای شیرین اندکی پس از صرف وعده غذایی اصلی است؛ اما اگر فکر می‌کنید که با مصرف دسرهای شیرین پس از غذاهای چرب یا فست فودی می‌توان از مضرات چربی غذا کم کرد سخت در اشتباهید، دسرها شاید کمک اندکی به هضم سریع‌تر غذا داشته باشند اما نه از مضرات چربی غذا کم می‌کنند و نه میزان کالری مصرفی شما را پایین می‌آورند. به طور کلی می‌توان این‌طور گفت که مصرف دسر و شیرینی‌جات پس از وعده اصلی جز ذائقه غذایی ما انسان‌هاست و از برایمان لذت‌بخش به نظر می‌رسد؛ اما تاکنون هیچ شواهدی مبنی بر فواید مصرف دسر پس از غذا به دست نیامده است.
آیا مصرف دسر باعث اضافه‌وزن می‌شود؟
این یکی از اصلی‌ترین سؤالاتی است که خانواده‌ها پیش از اضافه کردن انواع دسر به برنامه غذایی‌شان از متخصصان تغذیه می‌پرسند، آیا مصرف دسرها باعث چاقی و اضافه‌وزن می‌شود؟ پاسخ ساده است، طبیعتاً مصرف هر نوع ماده غذایی اگر که از حد نیاز طبیعی بدن خارج شود اضافه‌وزن را به دنبال دارد؛ اما این حد طبیعی برای افراد مختلف با میزان فعالیت متفاوت متغیر است.
همانطور که پیش از این گفتیم مصرف دسرها پس از غذای اصلی سهولت هضم را به دنبال دارند اما این به آن معنا نیست که مصرف بی‌رویه انواع دسر می‌تواند باعث کاهش وزن باشد. حداقل نیاز روزانه بدن یک فرد بزرگ‌سال به مواد قندی برابر 5 گرم به ازای هر 100 کالری انرژی موردنیاز بدن است. برای مثال چنانچه در رژیم غذایی خود مجاز به مصرف 3000 کالری روزانه باشید نباید در طول روز بیش از 150 گرم مواد قندی مصرف کنید.
بد نیست اضافه کنیم که مواد قندی هضم بسیار آسانی دارند و پس از سوختن در بدن به آب و دی اکسید کربن تجزیه می‌شوند. در حقیقت اگر از این مواد به اندازه مصرف شود هیچ اثری از اضافه‌وزن دیده نخواهد شد اما چنانچه بیش از حد نرمال و مجاز بدنتان مواد قندی مصرف کنید به جای تبدیل‌شدن به انرژی، به صورت تری گلیسیرید در بدن ذخیره‌شده و در طولانی‌مدت منجر به چاقی و اضافه‌وزن می‌شوند.
توصیه‌هایی برای دوستداران انواع دسر
• اگر علاقه‌مندید که پس از غذا دسر میل کنید بهتر است در طول هفته حداقل چهار روز را به مصرف دسرهای میوه‌ای اختصاص دهید. در میان انواع دسرها گروه میوه بهترین و مفیدترین انتخابی هستند که مصرف مداومشان هیچ ضرری ندارد.
• انواع خشکبار شیرین مانند توت خشک، کشمش، انجیر و خرما از دسرهای کم‌کالری هستند که می‌توانید پس از صرف غذا میل کنید.
• اگر دیابت دارید و یا از اضافه‌وزن رنج می‌برید بهتر است مصرف دسر را تا حد ممکن محدود کنید.
• دسرها جز محبوب‌ترین انواع خوراکی برای کودکان هستند اما چنانچه نگران سلامت دهان و دندان فرزندانتان هستید مصرف دسرهای شیرین و به خصوص دسرهای آماده بازاری را برای کودکانتان محدود کنید. پیشنهاد می‌کنیم با دستورهای ساده خانگی دسرهای خوشمزه و کم شیرین آماده کنید تا میل و هوس کودکانتان کنترل شود. می‌توانید دستور تهیه انواع دسرهای سالم و خانگی را بر روی مجله دیجی فود بخوانید.
• حق دارید، مصرف شیرینی‌جات به خصوص پس از غذا بسیار لذت‌بخش است اما اگر از کنترل خارج شود اثرات مخربی به جا می‌گذارد.
بهترین زمان مصرف دسرها چه زمانی است؟
بهترین بازه زمانی برای مصرف دسر 3 الی 4 ساعت پس از صرف وعده غذایی اصلی است. حواستان باشد که برای جلوگیری از نفخ شکمی و مشکلات معدی بهتر است علاوه بر رعایت بهترین زمان صرف دسر به چند نکته دیگر هم توجه داشته باشید.
بهترین زمان برای خوردن غذا زمانی است که به‌وضوح احساس گرسنگی داشته باشید، اگر حس سیری دارید بهتر است غذا را کمی دیرتر میل کنید. پیشنهاد می‌کنیم مصرف آب و نوشیدنی را به هنگام غذا خوردن به حداقل برسانید، بهترین زمان برای صرف مایعات نیم ساعت قبل از غذا و تا دو ساعت بعد از غذاست.
بهتر است بعد از خوردن غذا، صرف انواع دسر، چای، کیک، میوه و شیرینی را حداقل برای 3 ساعت به تأخیر بیندازید.
دسر خانگی یا بازاری، کدام بهتر است؟
دسرها غالباً دستور تهیه ساده‌ای دارند و از آنجایی که پرکالری هستند بهتر است در خانه با کنترل میزان شکر مصرفی آماده شوند تا کالری کمتری به بدن اضافه کنند. شما با تهیه دسر در خانه توانایی کنترل آیتم‌های مختلفی از جمله قند، نمک و میزان روغن را دارید که این امر تأثیر زیادی در کنترل اضافه‌وزن خواهد داشت. برای مثال یک برش کیک شکلاتی بازار حدود 400 کیلوکالری دارد اما اگر این کیک در خانه بدون شکلات و با روغن و شکر کمتری آماده شود میزان کالری آن تا 200 کیلوکالری پایین می‌آید.
دستور تهیه چند دسر ساده و رژیمی
اگر دلتان می‌خواهد دسرهای ایرانی و البته کم‌کالری و سالم را به برنامه غذایی روزانه خود اضافه کنید بهتر است این بخش از مقاله را به دقت بخوانید. در ادامه این مقاله 3 دستور طرز تهیه دسر ساده و کم‌کالری را به شما آموزش داده‌ایم که با مواد اولیه در دسترس و همچنین با حداقل میزان کالری به سادگی در خانه آماده می‌شوند.
هر سه این دستورها که در ادامه به عنوان دستور تهیه دسر رژیمی برایتان می‌نویسم از میان دستور غذاهای ایرانی انتخاب شده است. طرز تهیه حلوا، شیر برنج و باسلوق سه دستور غذای بسیار ساده ایرانی برای تهیه دسر هستند که مطمئناً از درست کردنشان لذت می‌برید.
طرز تهیه حلوا رژیمی
از آنجایی که ما ایرانی‌ها زیاد اهل تهیه دسر نیستیم، خیلی‌ها تصور می‌کنند در میان دستور غذاهای ایرانی، دستور تهیه دسر وجود ندارد، اما سخت در اشتباه‌اند. در میان دستور غذاهای ایرانی انواع بسیار زیادی دسر خوشمزه و سالم وجود دارد که یکی از آنها حلواست.
مواد اولیه
• آرد گندم ۳ قاشق غذاخوری (نصف پیمانه)
• روغن‌زیتون 9 قاشق غذاخوری
• شیره انگور یک‌چهارم لیوان
• آب سه‌چهارم لیوان
• گلاب 2 قاشق غذاخوری
• عرق هل 1 قاشق سوپ‌خوری
• زعفران دم‌کرده 1 قاشق غذاخوری
مراحل تهیه حلوا رژیمی
در طرز تهیه حلوا ساده با کالری پایین ابتدا، نصف پیمانه آرد را داخل تابه تفت دهید تا رنگ آن تغییر کند. هرچه رنگ آرد تیره‌تر شود حلوای تیره‌تری خواهید داشت. حواستان باشد که آرد را مدام یا یک قاشق چوبی هم بزنید تا نسوزد.
بعد از اینکه آرد به رنگ دلخواه رسید، روغن‌زیتون را به آن اضافه کنید و روی حرارت کم ده دقیقه تا یک ربع تفت دهید. حواستان باشد که این کار را روی شعله زیاد انجام ندهید.
برای آماده کردن شربت حلوا، آب و شیره انگور را به همراه گلاب، زعفران و هل معطر شده روی حرارت قرار دهید تا به نقطه‌جوش برسد، لازم نیست شربت را بجوشانید، دو دقیقه بعد از رسیدن به نقطه‌جوش آن را از روی حرارت برداشته و به آرد و روغن اضافه کنید.
بعد از اضافه کردن شربت شروع به هم زدن کنید تا حلوا یکدست شود. حالا دو سمت تابه را گرفته و آن را مانند حرکت گهواره تکان دهید تا حلوا در وسط تابه جمع شود. حلوا رژیمی شما آماده است.
طرز تهیه باسلوق رژیمی
باسلوق یکی از خوشمزه‌ترین و ساده‌ترین دسرهای ایرانی است که می‌توان با کمی تغییر از کالری آن کم کرد. در ادامه دستور رژیمی و کم‌کالری باسلوق را می‌خوانید.
مواد اولیه
• جو دوسر پرک ۱ لیوان
• شیره انگور ۳ قاشق غذاخوری (می‌توانید به جای شیره از شکر قهوه‌ای استفاده کنید)
• گلاب نصف فنجان
• پودر هل نصف قاشق چای‌خوری
• پودر نارگیل به میزان لازم
• پودر ژلاتین یک قاشق غذاخوری
مراحل تهیه باسلوق رژیمی
در طرز تهیه دسر ساده باسلوق ابتدا جو دوسر را با نصف لیوان آبجوش مخلوط کرده و اجازه دهید به خوبی خیس بخورد. جو دو سر باید کاملاً نرم شود. هر زمان حس کردید حجم آب کم شده دوباره مقداری آب جوش به آن اضافه کنید.
بعد از یک ساعت، جو دوسر خیس‌خورده را داخل آب کش ریخته و بعد داخل مخلوط کن بریزید، چند پالس بزنید تا حسابی میکس شود.
در مرحله بعد باید جو دوسر میکس شده را از صافی رده کنید، آن را با پشت قاشق روی صافی فشار دهید تا از آن رد شود. می‌توانید با اضافه کردن مقداری آب به انجام این مرحله کمک کنید.
حالا تفاله‌هایی که روی صافی باقی‌مانده را کنار بگذارید و مواد را بر روی شعله کم به همراه مقداری گلاب و پودر هل مرتب هم بزنید. شیره انگور یا شکر قهوه‌ای را اضافه کنید.
پودر ژلاتین را با مقدار کمی آب به روش بن ماری حل کنید و سپس به مواد اضافه کنید. مرتب هم بزنید تا مایه باسلوق گلوله نشود. پخت باید تا جایی انجام شود که مایه باسلوق غلیظ شده و به آسانی از قاشق نریزد.
حالا کف یک ظرف را با آرد یا پودر نارگیل بپوشانید، سپس مواد را روی آن بریزید و با پشت قاشق پهن کنید. در آخر روی آن را با پودر نارگیل و گردو تزئین کنید. حالا ظرف را یک شب در یخچال قرار دهید. پس بعد از یک شبانه‌روز، باسلوق را از یخچال بیرون آورده و با یک چاقو تیز برش بزنید. حالا می‌توانید از خوردن این باسلوق رژیمی و کم‌کالری به عنوان دسر لذت ببرید.
طرز تهیه شیر برنج رژیمی
یکی دیگر از دسرهای ایرانی بسیار پرطرفدار شیر برنج است؛ اما همانطور که میدانید این دسر خوشمزه هم به دلیل داشتن برنج، شکر، کره و خامه بسیار پرکالری است، ما در اینجا با حذف و جایگزین کردن چند ماده اولیه از کالری این دسر ایرانی کم کرده‌ایم.
مواد اولیه
• برنج نیم دانه 1 پیمانه
• شیره انگور 1 پیمانه
• عسل 3 قاشق غذاخوری
• گلاب نصف پیمانه
• هل نصف قاشق چای‌خوری
• شیر 3 لیوان
مراحل تهیه شیر برنج رژیمی
در طرز تهیه ی دسر ساده شیر برنج با کالری حداقلی ابتدا برنج را از شب قبل با مقداری آب خیس کنید. سپس برنج خیس‌خورده را با سه لیوان شیر و یک لیوان آب روی حرارت قرار دهید تا بپزد.
ابتدا حرارت را زیاد کنید تا شیر برنج به جوش بیاید، پس از 5 دقیقه جوشیدن، حرارت را کم کنید تا روی شعله متوسط به آرامی پخته و غلیظ شود. هرچند وقت یک‌بار شیر برنج را هم بزنید تا ته نگیرد.
زمانی که شیر برنج دیگر آماده سرو بود شیره انگور، عسل، گلاب و هل را به آن اضافه کنید. روی شیر برنج کمی زیره بپاشید و به عنوان دسر بعد از غذا نوش جان کنید.
گردآوری : گروه خدمات و محصولات سیمرغ
seemorgh.com
منبع:digifood.ir