آزمایش خون کامل یا همان شمارش کامل سلولهای خونی (Cell Blood Count) به آزمایش CBC معروف است و یکی از مهمترین آزمایشهایی است که برای بررسی وضعیت کلی سلامتی افراد، تجویز میشود. به احتمال زیاد، همه ما حداقل یک بار در طول زندگی خود، آزمایش خون کامل را پشت سر گذاشتهایم. اما شاید هنوز خیلی از افراد، با با لیست آزمایشهای این تست پزشکی مهم، آشنا نباشند. اگر شما هم به دنبال کسب اطلاعات دقیق درباره تست CBC و تفسیر نتایج آن هستید، حتما تا پایان با ما همراه باشید.
در این مقاله قصد داریم به معرفی آزمایشهای مختلفی که باید برای آزمایش خون کامل انجام دهید بپردازیم. علاوه بر این، نتایج هر کدام از این تستها و وضعیتهای مختلفی که نشان میدهند را هم بررسی میکنیم. البته توصیه میکنیم برای اطمینان بیشتر و اطلاع دقیق درباره وضعیت سلامتی خود، حتما جواب آزمایش شمارش سلولهای خونی را به یک پزشک متخصص نشان دهید. البته اگر تا پایان این مقاله در کنار ما باشید، اطلاعات مهم و سودمندی را در رابطه با فاکتورهای مختلف آزمایش خون و خواندن جواب آزمایش خون به دست خواهید آورد.
آزمایش خون چیست و چرا مهم است؟
آزمایش خون کامل، یک روتین پزشکی است که در آن، خون شما برای بررسی وضعیتهای مختلف، مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار میگیرد. برای انجام این آزمایش، پزشک با فرو کردن یک سوزن در آرنج، یک نمونه از خون شما را دریافت کرده و آن را برای بررسیهای دقیق، به آزمایشگاه ارسال میکند. این نمونه در آزمایشگاه و مورد بررسی قرار گرفته و نتیجه آن، به صورت فاکتورهای جدا از هم (عبارتهای چند حرفی انگلیسی) در یک برگه درج میشوند.
هر کدام از این علائم اختصاری، بیانگر یکی از فاکتورهای مهم سلامتی شما است. آزمایش خون میتواند وضعیت کلی سلامتی، وضعیت اندامهای حیاتی بدن مانند کبد، کلیهها، ریه، روده، معده و ...، میزان مواد مغذی از قبیل پروتئین، چربی، قند و ...، مقدار ویتامینهای مختلف و ... را نشان دهد. به همین دلیل است که یک آزمایش CBC میتواند اطلاعات بسیار زیادی را در ارتباط با بدن شما، در اختیار پزشک قرار دهد.
پزشک با بررسی هر کدام از فاکتورهای درج شده در آزمایش خون، بیماریها و کمبودهای احتمالی را در بدن شما تشخیص میدهد. سپس ممکن است برای کسب اطلاعات بیشتر، آزمایشهای بیشتری را تجویز کند یا اینکه بر اساس همان آزمایش خون اولیه، نسخه مورد نیاز شما را تجویز نماید.
همچنین بخوانید: esr چیست؟
آزمایش خون کامل شامل چه چیزهایی است؟
وقتی که برگه آزمایش CBC را دریافت میکنید، با چند فاکتور انگلیسی زبان مواجه میشوید که در مقابل هر کدام از آنها، یک عدد یا محدود عددی درج شده است. ما در ادامه، به بررسی هر کدام از این علائم و فاکتورها خواهیم پرداخت:
RBC در آزمایش خون
فاکتور RBC مهمترین قسمت از آزمایش خون را تشکیل میدهد. این علامت، مخفف شده Red Blood Cells بوده و به شمارش گلبولهای قرمز خون میپردازد. گلبولها یا سلولهای قرمز خون، مسئول انتقال اکسیژن در سراسر بدن هستند. آنها این کار را از طریق یک پروتئین به نام هموگلوبین انجام میدهند. به همین خاطر، فاکتور HGB که به شمارش این پروتئین میپردازد هم در زیر فهرست RBC دیده میشود. این دو فاکتور در حقیقت هر دو به یک موضوع واحد (شمارش گلبولهای قرمز خون) اشاره میکنند.
یکی دیگر از فاکتورهایی که در آزمایش خون کامل شمارش میشود و به گلبولهای قرمز خون ربط دارد، فاکتور هماتوکریت (Hematocrit) است. این فاکتور، غلظت گلبولهای قرمز را در خون شما بررسی میکند.
هر سه فاکتور RBC و HGB و Hematocrit دارای رنجهای نرمال مشخصی هستند. مقادیر بالاتر یا پایینتر این فاکتورها، میتواند دلایل مختلفی داشته باشند و نشانگر برخی از بیماریها باشند. به طور کلی، پایین بودن مقدار این علائم در آزمایش خون، میتواند نشانه کم خونی یا اختلالهای مغز استخوان و در موارد محدود، برخی از سرطانها باشد.
همچنین بخوانید: sgot چیست ؟
WBC در آزمایش خون
WBC یکی دیگر از فاکتورهای بسیار مهم آزمایش خون کامل محسوب میشود که به شمارش گلبولهای سفید خون میپردازد. گلبولها یال سلولهای سفید خون، بخش اصلی سیستم ایمنی بدن را تشکیل میدهند. این سلولها وظیفه مبارزه با عفونتهای باکتریایی و ویروسی را بر عهده دارند. به یک بیان سادهتر، گلبولهای سفید اصلیترین نقش را در بیمار شدن یا نشدن شما ایفا میکنند. به طور کلی 5 نوع گلبول سفید در خون انسان موجود هستند:
1.نوتروفیلها
2.لنفوسیتها
3.ائوزینوفیلها
4.مونوسیتها
5.بازوفیلها
این گلبولهای سفید به صورت جداگانه شمرده میشوند و نتایج آنها در برگه آزمایش خون و در زیر فهرست WBC درج میشود. کمبود یا افزایش این گلبولها در بدن انسان میتواند وضعیت درگیری بدن او با عفونتها یا ویروسهای احتمالی و التهابها را نشان دهد. 55 تا 77 درصد از گلبولهای سفید را نوتروفیلها، 20 تا 40 درصد را لنفوسیتها، 1 تا 4 درصد را ائوزینوفیلها، 2 تا 8 درصد را مونوسیتها و 0.5 تا 1 درصد را بازوفیلها تشکیل میدهند.
بدن درد، تب، لرز و سردرد از مهمترین علائم کاهش گلبولهای سفید در خون محسوب میشوند. اختلالهای خود ایمنی، عفونتهای شدید، لوپوس، پرتو درمانی و ... از جمله عواملی هستند که ممکن است باعث کاهش سطح سلولهای سفید خون در بدن شما شوند.
شمارش پلاکتها در آزمایش کامل خون
پلاکتها دیگر سلولهای خونی مهمی هستند که در آزمایش CBC شمارش میشوند. این سلولها وظیفه لخته کردن خون و جلوگیری از خونریزی در زمان ایجاد زخم یا خراش در بدن شما را بر عهده دارند. رنج نرمال پلاکتها در بدن انسان بین 150 تا 400 هزار عدد در هر میلیلیتر خون است. مقادیر بالاتر یا پایینتر از این اعداد، نشان دهنده وضعیتهای سلامتی مختلفی است. به طور کلی، افزایش یا کاهش پلاکتها در بدن، اغلب به دلیل یک بیماری زمینهای یا حساسیت و عوارض جانبی برخی از داروها رخ میدهد.
کلام آخر
آزمایش خون کامل یا همان آزمایش CBC یکی از روتینهای مهم پزشکی است که میتواند وضعیت کلی سلامتی و بیماریهای احتمالی ما را نشان دهد. در این مقاله به بررسی بخشهای مختلف این آزمایش و تفسیر نتایج هر کدام از آنها پرداختیم. در پایان باز هم توصیه میکنیم برای کسب اطلاعات دقیقتر، حتما نتیجه آزمایش خود را به یک پزشک متخصص نشان دهید.
گردآوری : گروه خدمات و محصولات سیمرغ
seemorgh.com
منبع:idehalmag.com