سخن گفتن یک مهارت آموختنی است که در بین همه انسان ها از یک الگوی خاص پیروی می‌کند و معمولا ترتیب مشخصی از مراحل را در بر دارد. اختلال در رشد گفتار و زبان ممکن است موجب اختلال در رشد اجتماعی، تحصیلی و رفتاری کودک شود. هرچه این اختلالات زودتر تشخیص داده شوند، احتمال پایدار شدن یا شدیدتر شدن آنها کمتر خواهد شد.
کودکان دارای اتیسم شدید در مواجهه با تغییرات و بی نظمی‌های احتمالی در محیطشان رفتار مناسبی نشان نمی‌دهند و توانایی وفق دادن خود با این تغییرات را ندارند.
در نتیجه تمایل زیادی به ثبات در محیط اطرافشان نشان می‌دهند. یکی از دلایل این مساله می‌تواند مشکلات شدید در پردازش حسی و بهم‌ریختگی حسی این کودکان باشد که از اولین پیامدهایش همین آشفتگی رفتاری میباشد.
تاثیر گفتار درمانی بر کودکان اتیسم
بیمارانی که در اثر لکنت، اتیسم، مشکلات بلع، ناهنجاریهای صوتی، مشکلات ناشی از شکاف کام، اختلالات حاصله از سکته مغزی نظیر زبان پریشی و ... دچار نقص در گفتار، زبان، بلع و ارتباط میشوند زیر چتر حمایتی این قسم از توانبخشی قرار می‌گیرند.
گفتاردرمانگران یکی از اعضای اصلی تیم توانبخشی می‌باشند که بخصوص در کنار متخصصان کاردرمانی و با استفاده از رویکردهای تیمی، به حل مشکلات ارتباطی کودکان می‌پردازند. همچنین مداخله و درمان مشکلات ارتباطی در سنین بزرگسالی، بخصوص برای بیماران مبتلا به لکنت و نقایص مغزی از وظایف اصلی گفتاردرمانگران میباشد. برای آشنایی با گفتاردرمانگران خانه رشد حتما به وب سایت این مجموعه مراجعه نمایید.
توانبخشی شناختی همانطور که از اسمش پیداست، نوعی از برنامه‌های درمانی است که با استفاده از ترکیب علوم توانبخشی و علوم شناختی به حل مشکلات بیماران می‌پردازد. هدف اصلی متخصصان این زمینه، مداخله، بهبود و تقویت توانایی‌های شناختی فرد میباشد و در این مسیر از دو رویکرد کلی استفاده می‌کنند:
• درمان جبرانی: که هدف آن ارائه راه‌حل‌های جبرانی برای حل مشکلات بیماران میباشد
• درمان ترمیمی: متخصصان علوم شناختی با استفاده از این رویکرد برای بهبود و ترمیم سیستم‌های شناختی و مهارت‌های از دست رفته فرد تلاش می‌کنند.
کودکان از روز اول تولد قدرت شنیدن دارند. آنها به تدریج یاد می‌گیرند،صداها را به مرجع شان ربط دهند. صورت و چهره ی مراقب یا والد خود را در همان هفته های اول پس از تولد تشخیص می‌دهند و چهره ی آنها را به سایرین ترجیح می‌دهند. هم چنین نگاه های کوتاه با مراقب یا والد خود رد و بدل می‌کنند که پایه تماس چشمی آینده آنها میباشد. بیشتر اعمال کودکان در این دوره به شکل رفلکسی یا غیر ارادی می‌باشند،مانند رفلکس مکیدن،چنگ زدن (اگر انگشت خود را در دست کودک بگذارید، دست او بسته میشود) و سایر رفلکس ها و اعمال بازتابی که در ماه های ابتدایی تولد دیده میشوند و به نوعی نقش حفاظتی برای کودک دارند.
بیشتر صداسازی های کودکان در این سن شامل گریه،صداهای نباتی مانند باد گلو،عطسه و سرفه و یا سایر صداهایی که منعکس کننده شرایط او هستند می‌باشند. همچنین اعمال شبه تقلیدی نیز در کودک دیده میشود، به گونه ای که در ماه های اول این طور به نظر می‌رسد که او تلاش می‌کند از حالت های چهره ای والدین خود موقع بازی با او تقلید کند.
از گذشته تا کنون برنامه‌های درمانی در حوزه توانبخشی به دو شکل اصلی تمرینات کلینیکی و درمان در منزل انجام می‌شد. امروزه نیز با گسترش تکنولوژی‌های دیجیتال و همچنین شرایط و مشکلات ناشی از پاندمی‌هایی مانند کرونا، مشکلات رفت و آمد، عدم دسترسی به گفتاردرمانگر مناسب و ... درمان آنلاین نیز رو به گسترش است و مورد اقبال خانواده‌ها قرار گرفته است. البته انتخاب نوع ارائه برنامه‌های درمانی به شرایط مراجع، خانواده و نیز درمانگر بستگی دارد اما در هر سه روش اصول و اهداف اصلی بر پایه بهبود شرایط و کیفیت زندگی بیمار پایه‌ریزی میشود.
در طی سالها طبقه بندی های مختلفی برای اختلال طیف اتیسم صورت گرفته است؛ از سندروم آسپرگرواختلال فروپاشی دوران کودکی و.. در DSM4 تا اتیسم با عملکرد بالا و..در DSM5. فارغ از نوع طبقه بندی های و اسامی به کاررفته،تمامی این دسته بندی ها در یک ویژگی مشترک هستند و آن نقص کودکان در تعامل و ارتباط با دیگران میباشد که اصلی ترین ویژگی اختلال طیف اتیسم است؛به طوری که کودک در دنیای خود قرار دارد و به دنیای اطراف توجهی ندارد.به علاوه طبق آخرین ویراست راهنمای تشخیصی ،کودکان دارای اتیسم محدودیت های رفتاری و علایق و نیز الگوهای رفتارهای تکراری دارند.تمامی این علایم در اوایل کودکی غالبا تا 3 سالگی مشاهده میشوند و منجر به نقص در فعالیت های روزمره ی کودک میشود.
گردآوری : گروه خدمات و محصولات سیمرغ
seemorgh.com
منبع:khaneyeroshd.com